3784501565

ROMANTYZM KULTURY NIEROMANTYCZNEJ (PRZYPADEK CZESKI)    53

Rycerski kodeks zaniki po klęsce bialogórskiej zastąpiony z czasem skalą wzorców mieszczańskich. Przyczyniło się to do powstania czeskiej narodowości lecz zarazem spowodowało ograniczenie tych norm kultury, jakie do społecznego życia może wnosić jedynie elita. Pisał o tym najwybitniejszy czeski filozof XX wieku Jan Patoćka określając Czechów dość dwuznacznym tenninem: „społeczeństwa sług wyzwolonych”²⁰.

Dzisiejszy powrót do tradycji szlacheckich to nie tylko barwmy festyn popularnej kultury . To także przy pominanie ideałów, jakie zwolennicy szlachectwa, często zresztą rozumianego jako szlachectwo ducha, uważają za niezbędne dla harmonijnego rozwoju społecznego. W cytowanym przez Zupanića programie Korony czeskiej zawarty został nakaz, by iść „drogą do wzniosłych celów a nie tylko hołdować niskiemu materialnemu karierowiczostwu”²¹. Postulat odrodzenia szlachty czeskiej zgłaszany jest jako potrzeba dopełnienia struktury społecznej i pozytywnego rozszerzenie skali społecznych zachowań. Niektórzy' posuwają się wręcz do odrzucenia tezy gloryfikowanej przez stulecia i twierdzą, iż Czesi wcale nie są narodem plebejuszy²².

Może to zbyt śmiała diagnoza, ale sądzę, że wskazane zjawisko społeczne należy wiązać z tym, co dzieje się w refleksji literaturoznawczej, gdzie obserwujemy próby wypracowania innego stosunku do romantyzmu. Jeśli tak podejść do sprawy wskazane zjawiska byłyby symptomami potrzeby weryfikacji wizji czeskiej kultury: romantyzm otwiera bowiem wiele możliwości odnowienia jej obrazu. Idąc tym tropem przypomnę pisarza, który nie zapisał się chlubnie w czeskiej pamięci, ale jego teksty każą na nowo przemyśleć tak zasadnicze problemy jak zdrada narodowa, indywidualna i społeczna odpowiedzialność za zdradę, ideowa hipokryzja lub naiwność. Kareł Sabina (bo o niego chodzi) ucieleśniał wzór romantycznego obrońcy wolności, spiskowca i radykalnego demokraty. Aresztowany w roku 1849, został skazany na karę śmierci, zamienioną na 18 lat więzienia. Dla osoby 36-letniej, bez rodziny, bez środków materialnych²-' i ta złagodzona kara była tragiczna. Po ośmiu latach uwolniła

²⁰    J. Patoćka, Kim są Czesi? przekład i wstęp J. Baluch, Kraków 1997.

²¹    Fragment programu partii „Koruna ćeska. Monarchisticka strana Cech, Moravy a Siczka”. Por., J. Żupanić, dz. cyt., s. 337.

²²    Tamże, s. 337.

²³    W powieści Oźivene hroby alter ego Sabiny jest Slay - pozbawiony rodziny, ma tylko znajomych z konspiracji, którzy się „nad nim litowali, jeśli go sobie przy-pomnieli”(s. 19) Perspektywa 18 lat więzienia przeraża go: „Czy tychkilka myśli, które traktował jako ziarno życia warte jest tego aby dalej dźwigał brzemię swego pozbawionego znaczenia bytu?” (s. 19) Wszystkie cytaty' w przekładzie

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ROMANTYZM KULTURY NIEROMANTYCZNEJ (PRZYPADEK CZESKI)    57 gdyby to zauważył. Ludzie
ROMANTYZM KULTURY NIEROMANTYCZNEJ (PRZYPADEK CZESKI) 49 otwiera nowe pole dla rozważań na temat obec
ROMANTYZM KULTURY NIEROMANTYCZNEJ (PRZYPADEK CZESKI)    51 i części krytyków. W pracy
ROMANTYZM KULTURY NIEROMANTYCZNEJ (PRZYPADEK CZESKI) 55 padku powieść to wyrafinowany narracyjnie za
SLAVICA LITTERARIA16, 2013, 1-2 DANUTA SOSNOWSKAROMANTYZM KULTURY NIEROMANTYCZNEJ (PRZYPADEK
PODSTAWOWE POJĘCIA Oświecenie - epoka w dziejach kultury europejskiej przypadająca na wiek XVIII, zw
_1_Ł_ROMANTYZM UŻYTKOWY DŁUGIE TRWANIE ROMANTYZMU W KULTURZE POLSKIEJ
53.    Zgodnie z Kodeksem cywilnym, w razie rozwiązania umowy, przy zawarciu której
Omów obligatoryjne przypadki powoływania biegłych. Niekiedy kodeks sam określa, iż w danej sytuacji
DSC?78 138 Interpretacja kultur kilkudziesięcioma przypadkami opętania członków widowni przez różneg
DSC?78 LAS SYMROi U, 138 Interpretacja kultur kilkudziesięcioma przypadkami opętania członków widown
P4200184 95 Rozdział OL Kultura towe" (Kłóśkowska 1991 b: 53). Kształt tego kanonu, jego zmiany
Różne podejście do cza mi bywa przyczyną poważnych fnistracji na styku kultur, zwłaszcza w przypadku
img008 (69) W języku czeskim, podobnie jak w polskim, nagtosowe j- po przyimkach przybiera inną post
skanuj0232 (3) Rozdział 9. ♦ Podstawy MySQL 245 W przypadku wyboru instalacji standardowej lub pełne
IMG@53 Osobiste zaufanie do po Wyniki innych badań wskazują, że osoby, które ujawniają najwyższe sto
SEKCJA Z KROKIEM I?Z KROKU WSTECZ 2 4350—4855 W drugim przypadku występują następujące cykle pracy o

więcej podobnych podstron