3124727006

128 Ewa Szymanik

ZAKOŃCZENIE

Z powyższych rozważań i na podstawie dostępnej literatury można wysnuć kilka wniosków. Pierwszy, który się nasuwa, jest taki, że ekonomia społeczna nastawiona jest przede wszystkim na skalę mikro, rynek lokalny i zaspokojenie miejscowych potrzeb, a nie na handel zagraniczny i poprawę jego konkurencyjności. To ostatnie może być skutkiem rozszerzenia działań, których celem (jak sugeruje literatura) jest przede wszystkim zwalczanie różnych form bezrobocia i wykluczenia społecznego. Utrudnienie stanowi fakt, że w firmach zajmujących się handlem zagranicznym potrzebne są osoby operatywne, wykształcone i znające języki obce (a takie zwykle nie mają trudności ze znalezieniem pracy), a także konieczność pokonywania barier związanych z zaistnieniem na rynkach zagranicznych (koszty dotarcia do klienta, wejścia na rynek itp.). Jak pokazuje przytoczony wyżej przykład spółdzielni „Róża”, nie jest to niemożliwe, choć należy się liczyć z ograniczeniami i specyfiką wybranego rynku.

Następny wniosek dotyczy punktu styku sektora społecznego i rynkowego. Jest to coraz szerzej uznawany aspekt ekonomii społecznej, dotyczący konieczności ochrony środowiska, zarówno w skali mikro, jak i makro. Nawet te firmy, które nie działają w sferze społecznej, są zmuszone do wykorzystywania nowych technologii, co wynika z kilku przyczyn: rozwoju technologicznego, uregulowań prawnych, a także mody światowej na produkty przyjazne dla środowiska i związanych z tym oczekiwań i preferencji klientów, do których producenci muszą się dostosować. Moda ta obejmuje, oprócz tzw. ekologicznych metod produkcji, także godziwe wynagradzanie pracowników, będące jednym z filarów omawianego rodzaju gospodarki.

Inny problem to szersze zastosowanie zasad gospodarki społecznej w już istniejących firmach sektora prywatnego, co można pokazać na przykładzie zatrudniania osób niepełnosprawnych. Wiele przedsiębiorstw nie szuka osób niepełnosprawnych lub długotrwale bezrobotnych, obawiając się ich niższej efektywności lub niższych kwalifikacji. Nie do końca jest to prawdą. Należy tu podzielić osoby niepełnosprawne na niepełnosprawne ruchowo i umysłowo. W przypadku tych ostatnich ograniczenia istotnie mogą uniemożliwić pracę na tych stanowiskach, które wymagają kontaktu z partnerem zagranicznym, ale nie wykluczają możliwości pracy na przykład przy wytwarzaniu produktu. Jeśli zaś chodzi o osoby niepełnosprawne fizycznie, to przeważnie mają one znakomite kwalifikacje, a dostosowanie stanowiska pracy do ich ograniczeń bardzo często nie wymaga dużych nakładów.

Z dotychczasowych rozważań wynika, że istnieją podmioty godzące zasady wypracowywania zysku i jednocześnie działalności prospołecznej, ale jest ich niewiele i w zasadzie nie mają wpływu na handel zagraniczny. Jednakże