plik


ÿþZakres stosowania K.C. - reguluje stosunki pomidzy osobami fizycznymi i prawnymi (art. 1 K.C.) - stosuje si tak\e do stosunków powstajcych w ramach prowadzenia przedsibiorstw 1 Klauzule generalne K.C. Znaczenie: - prawo u\ywa ogólnych poj - szerokie pole wykBadni dla organu stosujcego prawo - cel: elastyczno[ normy prawnej Najwa\niejsze: 1. klauzula zasad wspóB\ycia spoBecznego (np. art. 5, art. 58 ust. 2, art. 94, art. 440) 2. klauzula spoBeczno-gospodarczego przeznaczenia (np. art. 5) 3. klauzula niegodziwo[ci celu [wiadczenia (np. art. 412) 2 Zasady wspóB\ycia spoBecznego " odwoBuje si do powszechnie uznanych w kulturze polskiego spoBeczeDstwa warto[ci, które s dziedzictwem i skBadnikiem kultury europejskiej " odnosz si do postpowania jednych osób wobec innych " nie s zarazem normami prawnymi Zwroty niedookre[lone - drobne bie\ce sprawy \ycia codziennego - ustalone zwyczaje - nale\yta staranno[ - wa\ne powody - dostateczne rozeznanie 3 Podmioty prawa cywilnego 1. podmiot prawotwórczy A. ustawodawca w przypadku prawa stanowionego przez paDstwo B. jednostki samorzdu terytorialnego C. w innych systemach prawnych (nie w Polsce) tak\e sdzia lub grupa spoBeczna 2. adresat  prawo definiuje, kto jest adresatem normy prawnej nadajc im podmiotowo[ prawn 4 Podmiotowo[ prawna = zdolno[ do bycia podmiotem praw i obowizków (mie prawa i obowizki). Sposób jej okre[lenia jest ró\ny w zale\no[ci od tego o jaki rodzaj podmiotu chodzi. Rodzaje podmiotów prawa: 1. osoby fizycznie (ludzie) oraz pBód ludzki (nasciturus) 2. osoby prawne (zorganizowane ugrupowania ludzi)  na podstawie ustawy powstaje osoba majca podmiotowo[ oddzieln od ludzi (lub innych osób prawnych), którzy j tworz. PodziaB na osoby prawa prywatnego (prywatnoprawne tj. spóBki posiadajce osobowo[ prawn) i prawa publicznego (np. gminy) jest nieprecyzyjny, ale czsto si pojawia. 3. paDstwo (Skarb PaDstwa w stosunkach prywatnoprawnych) 5 Elementy podmiotowo[ci prawnej 1. Posiadanie praw i obowizków = zdolno[ prawna A. osoby fizyczne  nabycie (art. 8 K.C.) ka\dy z chwil urodzenia. PBód ludzki (nasciturus) posiada zdolno[ prawn z momentem poczcia o ile urodzi si \ywy (jak gdyby warunkowe nabycie zdolno[ci prawnej)  utrata [mierci lub uznaniem za zmarBego (po 10 latach w przypadku katastrof wcze[niej) B. osoby prawne - nabycie wg ustawy, która reguluje powstanie osoby prawnej - utrata wg ustawy, która reguluje powstanie osoby prawnej C. paDstwo (z momentem powstania) 6 2. Nabywanie praw i obowizków przez wBasne, [wiadome czyny = zdolno[ do czynno[ci prawnych A. osoby fizyczne  nabycie (art. 8 K.C.). Osignicie 18 lat = zdolno[ peBna. Od 13 do 18 lat = zdolno[ cz[ciowa. (Poni\ej 13 lat = brak zdolno[ci do czynno[ci prawnych.)  utrata: [mierci (lub uznaniem za zmarBego), orzeczeniem sdu (ubezwBasnowolnienie caBkowite lub cz[ciowe)  B. osoby prawne - nabycie wg. ustawy, która reguluje powstanie osoby prawnej - utrata wg. ustawy, która reguluje zanik osoby prawnej C. paDstwo (z momentem utraty paDstwowo[ci) 7 Stosunek cywilnoprawny Elementy: 1. podmioty i. prawa (odpowiada obowizkowi podmiotowemu) ii. obowizku (odpowiada prawu podmiotowemu) 2. przedmiot 3. uprawnienia (prawo podmiotowe) 8 Czynno[ci prawne = czynno[ osoby (fizycznej lub prawnej) zmierzajca do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunków (cywilno) prawnych, tj. wywoBanie przez wBasne zachowanie skutku prawnego. Podstaw jest zBo\enie o[wiadczenia woli = przejaw woli, który w sposób dostateczny demonstruje zamiar wywoBania (d\enie do wywoBania) zmiany lub zniesienia stosunków cywilnoprawnych. PodziaB wg ilo[ci osób dokonujcych o[wiadczenia woli: " jednostronne " dwustronne 9 Rodzaje czynno[ci prawnych PodziaB wg skutków czynno[ci prawnej 1. zobowizujce 2. rozporzdzajce Wikszo[ czynno[ci prawnych ma skutek podwójny, chyba \e strony zdecyduj inaczej (ksztaBtowanie wBasnych stosunków prawnych przez strony). PodziaB wg powodu dokonania czynno[ci prawnej 1. odpBatne (daj by dosta, do ut des). 2. nieodpBatne 10 PodziaB wg sposobu dokonania czynno[ci prawnej 1. konsensualne (do dokonania czynno[ci prawnej wystarczy tylko o[wiadczenie woli) 2. realne (do dokonania czynno[ci prawnej o[wiadczenie woli musi by poBczone z faktycznym dziaBaniem np. wydaniem rzeczy) 11 Wa\no[ czynno[ci prawnych 1. zdolno[ do czynno[ci prawnych. Czynno[ prawna dokonan przez osob fizyczn, która nie ma zdolno[ci jest niewa\na 2. czynno[ prawna nie jest sprzeczna z ustaw ani z zasadami wspóB\ycia spoBecznego (art. 58 K.C.). Sprzeczno[ z ustaw tj. bezwzgldnie obowizujcymi przepisami powoduje niewa\no[ czynno[ci prawnej. 3. dokonanie czynno[ci prawnej w przewidzianej formie 4. o[wiadczenie woli jest bez wad. 12 Formy czynno[ci prawnej a. forma ustna b. forma szczególna pisemna (wymóg ustawowy lub umowny) i. pod rygorem niewa\no[ci (o ile ustawa lub umowa tak stanowi) ii. bez tego rygoru ad probationem. Czynno[ prawna jest wa\na, wszak jej dokonania nie mo\na udowodni. Sdzia w trakcie postpowania uzna jej wa\no[ tylko o ile strony nie poddaj wtpliwo[ci fakt jej dokonania lub zgodz si na jego udowodnienie przy pomocy dowodów innych ni\ pisemnych. c. inna forma szczególna (akt notarialny, forma pisemna z podpisami notarialnie uwierzytelnionymi). Niedotrzymanie formy aktu notarialnego = niewa\no[. 13 Wady o[wiadczenia woli 1. brak [wiadomo[ci lub swobody przy skBadaniu o[wiadczenia woli 2. pozorno[ czynno[ci prawnej 3. bBd 4. podstp 5. grozba (bezprawna i powa\na) 14 Niewa\no[ czynno[ci prawnej (bezwzgldna) = czynno[ prawna nie wywoBaBa i nie mo\e wywoBa \adnych skutków prawnych objtych wol stron " caBkowita lub cz[ciowa (je\eli czynno[ prawna jest podzielna) " powstaje na mocy samego prawa i datuje si od samego pocztku, czyli od chwili dokonania niewa\nej czynno[ci (ab initio - ex tunc). " niewa\no[ ma skutek powszechny, dziaBa wobec wszystkich (erga omnes) tj. ka\dy, kto ma w tym interes mo\e si na ni powoBa Niewa\no[ wzgldna = wzruszalno[ (uniewa\nialno[) = mo\liwo[ jednej strony dochodzi w drodze sdowej uniewa\nienia czynno[ci prawnej 15 Uchylenie si od skutków czynno[ci prawnej  jest jednostronn czynno[ci skBadajcego o[wiadczenie woli  nie jest uzale\nione ani od orzeczenia sdu ani od czynno[ci drugiej strony 16 Bezskuteczno[ umowy (wzgldna) jest wynikiem orzeczenia sdowego = w stosunku do okre[lonych w wyroku osób umowa nie wywoBuje wynikajcych z niej skutków prawnych, jest bezskuteczna (jak gdyby nie byBa zawarta). Natomiast umowa ta jest w peBni skuteczna w stosunku do pozostaBych osób. Bezskuteczno[ umowy (zawieszona) w przypadku, kiedy do dokonania czynno[ci prawnej wymagana jest zgoda osoby trzeciej i tej zgody nie ma. Wymóg ten musi wynika z ustawy. 17 Rozwizanie umowy przez sd (nadzwyczajna zmiana stosunków - clausula rebus sic stantibus) = o rozwizaniu orzeka sd i skutki s identyczne jak gdyby umowa zostaBa rozwizana za zgod stron. Wypowiedzenie umowy = skutki prawne umowy ustaj na skutek jednostronnej czynno[ci prawnej jednej ze stron. 18 WykBadnia o[wiadczenia woli - okoliczno[ci w jakich o[wiadczenie woli zostaBo zBo\one - zgodnie z zasadami wspóB\ycia spoBecznego - zgodnie z ustalonymi zwyczajami 19 Czynno[ci prawne pod warunkiem Warunek = powstanie lub ustanie skutków czynno[ci prawnej jest uzale\nione od zdarzenia przyszBego i niepewnego (art. 89 K.C.) Rodzaje warunków 1. zawieszajcy 2. rozwizujcy UWAGA!! Warunek mo\e dotyczy tak samo skutku zobowizujcego tak i rozporzdzajcego. Zakaz warunku przy rozporzdzaniu nieruchomo[ci. 20 Przedstawicielstwo = umocowanie do dziaBania w cudzym imieniu, skutki obarczaj bezpo[rednio reprezentowanego (dziaBa w cudzym imieniu). Rodzaje: 1. ustawowe 2. peBnomocnictwo  umocowanie do dziaBania opiera si na o[wiadczeniu reprezentowanego = mocodawcy 21 Rodzaje peBnomocnictwa a. ogólne (do czynno[ci prawnych zwykBego zarzdu) b. rodzajowe (do wielokrotnego dokonywania okre[lonego rodzaju czynno[ci prawnych przekraczajcych zwykBy zarzd) c. szczególne (do dokonania poszczególnej czynno[ci) Forma peBnomocnictwa a. ogólne zawsze na pi[mie pod rygorem niewa\no[ci b. szczególne (do czynno[ci prawnej), ew. rodzajowe Je\eli do dokonania czynno[ci prawnej jest wymagana forma szczególna (pisemna lub inna np. akt notarialny), peBnomocnictwo do dokonania takiej czynno[ci musi by udzielone w tej samej formie. 22 OdwoBanie peBnomocnictwa  jednostronna czynno[ prawna mocodawcy (tego prawa mocodawca mo\e si zrzec, je\eli uzasadnia to natura stosunku prawnego bdcego podstaw peBnomocnictwa) Wyga[niecie peBnomocnictwa  upBywem czasu lub [mierci mocodawcy lub peBnomocnika (zdarzenie prawne). 23 DziaBanie bez umocowania lub przekroczenie peBnomocnictwa - jednostronna czynno[ prawna > niewa\na, je\eli osoba, której o[wiadczenie woli zostaBo zBo\one nie wiedziaBa o braku umocowania lub o jego przekroczeniu - dwustronna czynno[ prawna (umowy) > wa\no[ jest uzale\niona od potwierdzenia umowy przez osob w której imieniu zostaBa zawarta 24 Znaczenie upBywu czasu w prawie: termin, prekluzja i przedawnienie roszczeD UpByw czasu zalicza si do zdarzeD, je\eli on wywoBuje skutki prawne jest zdarzeniem prawnym. Z upBywem czasu wi\e si kilka instytucji prawnych (instytucje tzw. dawno[ci): termin (zawity) - prekluzja, przedawnienie roszczeD, zasiedzenie, przemilczenie. 25 Termin Terminy mog by zawarte w ustawach lub innych aktach normatywnych, w orzeczeniach sdu, w decyzjach innych organów paDstwowych, ale tak\e w umowach. A. ograniczenie dokonania czynno[ci prawnej w czasie B. ograniczenie powstania skutków czynno[ci prawnej w czasie C. ograniczenie ustania skutków czynno[ci prawnej w czasie (podobne do warunku zawieszajcego, z t ró\nic i\ upByw czasu jest zdarzeniem przyszBym pewnym) Jak liczy termin = art. 111-115 K.C. K.C. zawiera przepisy wzgldnie obowizujce 26 Prekluzja roszczeD - polega na wyga[niciu uprawnienia dotknitego prekluzj (niewykonanie okre[lonych praw w terminie powoduje ich utrat) - sd uwzgldnia prekluzj z mocy urzdowej 27 Przedawnienie roszczeD w ramach prawa cywilnego instytucja przedawnienia dotyczy roszczeD majtkowych [Roszczenie = prawo wierzyciela od otrzymania od dBu\nika konkretnego [wiadczenia] = po upBywie wskazanego przez prawo terminu dBu\nik mo\e uchyli si od speBnienia [wiadczenia. Prawo wierzyciela zmusi (w drodze sdowej) dBu\nika do speBnienia [wiadczenia wygasa, je\eli ten po upByniciu terminu przedawnienia wystpi z zarzutem przedawnienia. Wierzytelno[ nie znika, ale przeksztaBca si w tzw. wierzytelno[ naturaln. DBu\nik, je\eli zdecyduje si nie skorzysta z zarzutu przedawnienia mo\e j speBni. 28 Terminy przedawnienia Ogólny 10 lat (je\eli przepis szczególny nie stanowi inaczej) Roszczenia okresowe 3 lata Roszczenia wynikajce z prowadzenia dziaBalno[ci gospodarczej 3 lata. UWAGA!! Roszczenia wynikajce z umowy kupna 2 lata. Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sdu lub sdu polubownego przedawnia si po 10 latach, z wyjtkiem orzeczeD w sprawie [wiadczeD okresowych, które przedawniaj si po trzech latach. Terminy prekluzyjne oraz przedawnienia maj charakter przepisów bezwzgldnie obowizujcych (iuris cogentis) 29

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skrypt część ogólna J Woźniak
zagadnienia egzaminacyjne czesc ogolna rekreacja ruchowa
zagadnienia egzaminacyjne czesc ogolna sport
PC czesc ogolna 30 str dobre fajne
Radwański Część Ogólna Prawa Cywilnego
Radwański Zobowiązania część ogólna
Prawo prywatne cywilne 1 czesc ogolna prawa cywilnego
3 ZobowiÄ…zania KC folie
Specyfikacja techniczna Budynek Szpitala Część Ogólna

więcej podobnych podstron