1352737983
MODERNIZM W KSIĄŻCE POLSKIEJ - 291
rozumniej zamiast przystosowywać się do pojęć prądów wspomnianych zbadać wartość tych prądów, wskazać źródła ich obłędu i rozprawić się z nimi ? Czy Moderniści może są przekonani o prawdzie tych prądów? W takim razie trzeba podać argumenta tego przekonania i zwalczyć wprzód argumenta obozu przeciwnego. Twierdzenie, że trzymanie się w religii dawnych pojęć odstręczy świat inteligentny od religii, nie jest jeszcze dowo* dem, że dotychczasowe pojęcia dogmatu są fałszywe, a nowe
i 4
prawdziwe!
+
Rzecz jest widoczna, że zmiany pojęcia dogmatu nie mogą Moderniści uzasadnić ani historyą, ani Pismem św., więc chwytają się apriorystycznych argumentów. Aprioryzm w spra-
i *
wie tak “wielkiej wagi jest zawsze niebezpiecznym, bo o pobłądzenie w tej metodzie bardzo łatwo.
Głównym argumentem, dlaczego dogmata są symbolami, analogiami, a nie współmiernymi prawdy jest ten, że Bóg jest istotą nieskończoną, a to, co nieskończone, nie da się inaczej pojąć ani wyrazić jak tylko analogią.
Jest dwojaka analogia. Jedna, która podaje nam prawdziwe pojęcie rzeczy i jej przymiotów, jakkolwiek nie daje nam pojęcia sposobu w jaki rzecz i jej przymioty istnieją, ani stopnia intenzywności przymiotów.
Dzieło zawsze odbija na sobie przymioty swego -twórcy. Czyni to mniej lub więcej doskonale, zależnie od doskonałości dzieła, ale zawsze w pewnym stopniu to czyni. Z książki można poznać wiedzę, intelligencyę autora, jego poglądy na różne
t h
sprawy, nieraz nawet jego wartość moralną. Tak samo obraz,
\
rzeźba, dzieła muzyczne i t. d. ujawniają przymioty odnośnych artystów. Rzecz prosta, że malarz, poeta, rzeźbiarz, muzyk nie musi w każde swe dzieło przelać całego swego kunsztu, stąd dzieła nawet tego samego mistrza będą raz doskonalsze, innym
•l
razem mniej doskonale, ale jedne i drugie odzwierciedlają zdolności artystyczne twórcy. Na podstawie dzieł wytwarzamy
"W
sobie pojęcie o twórcy. Twórca może być daleko genialniejszym muzykiem, malarzem, wodzem, administratorem, niż my sobie myślimy na podstawie jego dziel, które nie odbijają w całej
Wyszukiwarka