93763608

Postępy Nauki i Techniki nr 8, 2011

ODLEWANIE PRECYZYJNE ZA POMOCĄ METODY WYTAPIANYCH MODELI

Metoda wytapianych modeli jest najstarszą i najbardziej rozpowszechnioną metodą wykonania odlewów precyzyjnych wykorzystywaną do produkcji seryjnej odlewów ze wszystkich tworzyw odlewniczych, a zwłaszcza z materiałów trudnoobrabialnych i stopów żelaza. Wykonanie odlewów według tej metody polega na zastosowaniu modeli oraz fonn nadających się do jednorazowego użycia. Jednorazowe stosowanie modelu niedzielonego oraz niedzielonej formy odlewniczej to najbardziej charakterystyczne cechy tej metody formowania.

Przebieg procesu technologicznego metodą wytapianych modeli składa się z następujących operacji: wykonanie modelu, tworzenie zestawu modelowego, wytworzenie formy, wytopienie modeli i układu wlewowego, zalewanie formy ciekłym metalem oraz otrzymanie gotowego odlewu.

Na dokładność wymiarową odlewów wykonanych metodą wytapianych modeli wpływa: dokładność wykonania matrycy i jej stan podczas eksploatacji, zmiany wymiarowe matrycy, modeli oraz formy ceramicznej wskutek zmian temperatury, jak też skurcz odlewu. Odchyłki wymiarowe odlewów wykonanych metodą wytapianych modeli odpowiadają 11 i 12 klasie dokładności według ISO. Chropowatość surowej powierzchni odlewu w tej klasie chropowatości odpowiada powierzchni obrobionej skrawaniem - tocznej lub obrabianej wykańczająco, czyli 5 lub 6 klasie dokładności według PN. Średnia wysokość nierówności mieści się w przedziale RIOpm [4],

Zastosowanie metody wytapianych modeli pozwala na:

- osiąganie największych dokładności wymiarowych i niskiej chropowatości odlewów spośród wszystkich znanych metod odlewania,

- zastępowanie w bardzo szerokim zakresie drogich odkuwek i kosztownej obróbki skrawaniem znacznie tańszymi odlewami,

- wykonywanie przedmiotów i części, których innymi metodami odlewania, ze względu na złożony kształt, w ogóle nie można otrzymać (np. frezy, wiertła, wirniki turbin itd.)

- wykonywanie przedmiotów i części maszyn o konstrukcji integralnej, które innymi metodami wytwarzania wykonywane są z wielu elementów łączonych w jedną całość.

OPIS BADAŃ

Aby dokonać analizy możliwości zastosow ania technik Rapid Prototyping do wytwarzania odlewów metodą wytapianych modeli postanowiono wykonać modele odlewnicze techniką SDPrinting. Wykonanymi modelami była górna część obudowy do telefonu komórkowego wytworzona przez niemiecką firmę Voxeljet w Fiedberg. Przydatność metody Rapid Prototyping do wytworzenia

176