93763704

206 Nowoczesne systemy zarządzania

psychologiczne bywają oparte na intuicji, bywa ona słuszna, ale też wiele koncepcji tak tworzonych upada. Różne i wielokrotne badania dokonywane w różnych kulturach przez różnych badaczy dają upragnione potwierdzenie teorii. Jednak nie zawsze takie badania są proste do wykonania. Badacze zajmują się różnymi obszarami wiedzy. Mogą też pojawiać się informacje dotyczące fragmentu jakiejś teorii. Jedno badanie oparte o małą próbkę np. 100 osób nie może świadczyć

0 całej populacji.

3. Przyjmowane koncepcje psychologiczne zmieniają się pod wpływem prowadzonych badań

Psychologia jest nauką dynamiczną i rozwijającą się. Niektóre z teorii psychologicznych upadły, bo nie znalazły współcześnie potwierdzenia. W tej chwili istnieją lepsze i bardziej obiektywne metody badawcze w psychologii. Były też teorie badawcze atakowane i odrzucane, które w tej chwili zyskują potwierdzenie. Tak jest z psychoanalizą Freuda. Znany jest atak Hansa Eysencka na psychoanalizę¹⁵. Eysenck, jako przedstawiciel behawioryzmu uznawał jedynie terapię wywodzącą się z tego nurtu. Natomiast psychoanalizę traktował jako pseudonaukę, która nie ma żadnego poparcia w faktach. Jednocześnie są aktualnie prowadzone badania wykazujące jednak pewną trafność psychoanalizy, jako terapii¹⁶. Również w tej chwili prowadzone są badania przez Jarymowicz dowodzące słuszności teorii Freuda co do istnienia nieświadomości. Freud uważał, że większość życia psychicznego człowieka przebiega nieświadomie. Do wielu informacji kierujących jego myśleniem

1 zachowaniem nie ma on dostępu. Istnienie takiego nieświadomego funkcjonowania człowieka potwierdzają badacze, prowadząc badania nad nieświadomością¹⁷. Dzięki nowym technologiom potwierdzają się stare koncepcje, które kiedyś miały wartość hipotez. W związku z tym informacje takie jak ta o przebiegu wielu procesów psychicznych człowieka można wykorzystywać, aby lepiej rozumieć siebie i innych ludzi. Dlatego też, kiedy ludzie podają wyjaśnienia swojego zachowania, opierając się na świadomej wiedzy, należy wziąć pod uwagę, że część ich motywów może być nieświadoma.

Ta wiedza może mieć wielkie znaczenie również dla zarządzania, gdyż branie pod uwagę wielu procesów nieświadomych może mieć znaczenie dla kierowania ludźmi, oddziaływania na nich itd. Często wykorzystywana jest przy pracy z klientem, można też korzystać z niej w relacjach interpersonalnych w organizacji.

4. Kontrowersje wokół teorii

Często pojawiają się kontrowersje między samymi badaczami. Związane jest to z badaniami, które potwierdzają daną teorię i takimi, które jej zaprzeczają. Czasami pojawiają się również trudności terminologiczne. Różne użycie słów

¹⁵ H. Eysenck, Zmierzch i upadek imperium Freuda, WiR Partner, Kraków 2002.

¹⁶ B. Włodawiec, Badania nad efektywnością terapii, www.psychoterapia.net.pl/badania.php (25.05.2012).

¹⁷ M.R. Jarymowicz, R.K. Ohme (red.), Automatyzmy w regulacji psychicznej: nowe perspektywy, Wyd. Instytutu Psychologii PAN, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa 2003, s. 9.