V KACPER DECURTINS 185
przez Boga na straży kultury chrześcijańskiej wielki papież podał nam środki zaradcze, które mają uleczyć rany socyalne i przyczynić się do odbudowy porządku społecznego na jedynie zdrowej i trwałej podstawie. Obowiązkiem tedy każdego
*
katołika i państw katolickich jest wprowadzać w życie doktryny socyalne Leona XIII., które jedne pokój społeczny, tak nam pożądany, zabezpieczyć i dać nam mogą1)“.
Społecznego obowiązku tego jasnym wzorem było bogate w owoce życie jego.
Decurtins urodził się w r. 1855 w Truns w Szwaj caryi i wyniósł z domu rodzicielskiego staranne wychowanie i wykształcenie religijne.
Mając lat siedmnaście, opowiada Goyau, trapiły go myśli, czy własność prywatna jest zgodna z postępowym ustrojem społecznym, czy opiera się na sprawiedliwej zasadzie prawnej. Ażeby przezwyciężyć wątpliwości te, zaczerpnięte z atmosfery socyalistycznej, młody student rozczytuje się w doktorach Kościoła i wychodzi z tej. lektury gorącym katolikiem i zdecydowanym przeciwnikiem liberalizmu ekonomicznego.
Znamienny fakt ten dowodzi, że w gorącem sercu młodego idealisty wcześnie zrodziła się myśl społeczna i wstrząsnęła do głębi jego sumieniem. Sceptycyzm taki, dodaje Goyau, jest rzadki przedewszystkiem u ludzi bogatych. Kto go doznał i samodzielną pracą przezwyciężył, nie jest człowiekiem banalnym.
Studya uniwersyteckie odbywał Decurtins w Monachium, Heidelbergu i Strasburgu. Były to czasy potężnie wzmagającego się ducha religijnego wśród katolików w Niemczech, a uniwersytet monachijski żył podówczas jeszcze tradycyą i jaśniał odblaskami żywotnego ogniska myśli katolickiej, roznieconej w historycznem kółku ,,ojca“ Gorresa.
Prusy po pokonaniu mocarstw katolickich Austryi i Fran-cyi marzyły o wznowieniu cesarstwa niemieckiego, któreby, w przeciwieństwie do średnich wieków, było ostoją protestantyzmu w Europie i dokończyło dzieła reformacyi w Niemczech.
Etudes saciales eatholiąues, publiees par Gr. Decurtins. Bale 1892.