1352738018

326 ŻEGOTA PAULI

jaśnienia ich roli i pierwotnych wierzeniach ludu wiejskiego — obydwa dziełka Żegoty Paulego, plon łicznych wędrówek po kraju, napisane już w r. 1833, ale dopiero w pięć lat później wydane Pieśni ludu polskiego to Galicy i (Lwów 1838, str. 234) i w dwa lata po nich opublikowane Pieśni ludu ruskiego w Galicy i (2 t. str. 177 i 285 pt. 50). ..Początkiem ich** — jak sam mówi przedmowie — „było zamiłowanie, jakie od dzieciństwa czułem do tych pieśni, które w wiosennym wieku człowieka jedynym są żywiołem**... Sumiennie spisane, podane

są materyały w^r ten sposób, iż składają się na całość zjawisk zwyczajowych w ciągu roku. Do pieśni obrzędowych dołączone są opisy obrzędów, „aby tern łatwiej ** — mówi tamże — „wykazać ducha w jakim się one odbywają i pieśni/które z obrzędami ściśle są połączone, łatwiejszerni do zrozumienia uczynić/* . . . Oprócz tego znajdujemy tam zestawienia z pieśniami i obrzędami innych pokoleń słowiańskich „do poznania, jak jeden i ten sam duch jeszcze cały ogromny przestwór ożywia, którego części różnym ulegały przemianom ; i jak jedne i też same myśli ze wspólnego niegdyś zdroju czerpane, mimo tylu wieków przetrwały “ . . .

Już z słów tych przebija głębsze zrozumienie wartości i znaczenia tworów poezyi ludowej, z umiejętnego zaś opracowania widać wybitne zdolności, które w czasie dziecięctwa etnografii polskiej, pozwoliły mu na zadowolenie chociaż w części dzisiejszych wymagań naukowych.

Nie wyczerpał jednak Żegota i nie ograniczył się jeno do opublikowania dzieł wspomnianych. Ciągle interesując się przejawami życia ludu, zbierał dalej materyały, dotychczas niewydane, w rękopisach, mieszczących się obecnie w Bibliotece Jagiellońskiej. Tak pod Nr. 5390 istnieją „Przysłowia i pieśni ruskie** (2 fascykuły w 1 t.), pod Nr. 5389 „Przysłowia i przypowieści ludu polskiego oraz sposoby mówienia i przy-mówki** (1 t. i 1 zesz.), pod Nr. 5391 „Pieśni i obrzędy gminne, powieści gminne o rozbójnikach** (1 t.), pod Nr. 5445 „Ormianie polscy** (1 zesz.), pod 5371 „Żydzi** (1 fasc.), pod 5372 „Bukowina, Wołosi** (1 fasc.), pod 5373 „Tatry, Spiż, Karpaty'