1299076222

32 Organizacja życia społecznego

Stara, szanowana powszechnie kobieta,phury daj, jest autorytetem dla młodych kobiet. Często jej opinia jest równoważna opinii mężczyzny. Fot. archiwum domowe rodziny Mar-- kowskich

powinna brać udziału w jakimkolwiek skandalu itp. Musi również wiedzieć, kiedy może zabrać głos w grupie i w jaki sposób to zrobić. Czasem opinia kobiety cieszącej się dużym szacunkiem jest tak samo ważna i znacząca dla społeczności, jak opinia mężczyzny. Respondenci tłumaczyli, że każdy ma szansę być powszechnie szanowany i zdobyć miano patywa, czyli w mniemaniu społeczności romskiej — być godny szacunku, bo „wszystko zależy od jego zachowania”.

U Romów Abruzzes z Mediolanu (Włochy) starą kobietę wybiera się czasem na członka rady starszych (kris). Dojrzały wiek, a także posiadanie dzieci i wierność małżeńska to te elementy z życia kobiety romskiej, które decydują o jej autorytecie i prestiżu. W pewnych okolicznościach, np. po owdowieniu, niektóre stare kobiety mogą stać się głowami rodzin i mieć znaczący wpływ na ich funkcjonowanie". U Romów słowackich status starej kobiety po menopauzie zazwyczaj stawał się równy statusowi mężczyzny"¹.

W latach siedemdziesiątych XX wieku A. Sutherland zestawiła cechy charakteryzujące romskiego lidera, czyli osobę o dużym autorytecie. Modelowy lider powinien być dużej postury i pochodzić ze znaczącego rodu. Powinien być inteligentny i mieć doświadczenie życiowe, ale nie musiał umieć czytać i pisać — poziom wykształcenia nie był w tym przypadku wyznacznikiem wiedzy. Zdaniem Sutherland, charakterystyczne było to, że lider mógł skorzystać z pomocy np. organizacji ^1! F. Manna, LesespacedufemininparnilesRom abruzzains, „EtudesTsiganes” 1997, nr 10, s. 28.

¹² M. Hubschmannova, Lesfemmes dans la communaute traditionnelle des Rom „Slovak", „Etudes Tsiganes” 1997, nr 10, s. 19.