2616820845
10 JOANNA MALESZYŃSKA
W społeczeństwie powtarzalność pewnych cech wypowiedzi instytucjonalizuje się i wtedy teksty indywidualne są zarówno wytwarzane, jak i postrzegane przez odniesienie do normy narzuconej przez taką kodyfikację. Gatunek literacki lub nieliteracki jest właśnie kodyfikacją cech wypowiedzin.
Wskazany brak umowy, tj. rozchwianie, luźny charakter norm nie jest oczywiście równoznaczny z dynamiką konwencji — dlatego wspomniałam o jej paradoksalnym, „pozorowanym” funkcjonowaniu. Nieobecność kodyfikacji to także brak wzorca lub choćby pseudowzorca, a bez tych „stałych” gatunek przecież nie istnieje.
Dla ogrodów literackich pewna powtarzalność składników wynikała z powtarzalności komunikowanych indywidualnie treści, nie zaś z elementów „typu normatywnego”. Powtarzalność jest w tym wypadku inna od gatunkowej; ma charakter „cytatu struktur y”, „instru-mentacji konstrukcyjnej”, której źródłem są twory pozalite-rackie, czyli formy ogrodowe. Brak „gatunkowości” wynika więc ze specyfiki powtórzenia; jest ono — w sposób obiektywny — radykalnie pozbawione intencji modyfikacyjnej. Można rzec, iż podobieństwa i różnice mają charakter „interwencyj n y”, nie zaś procesu-alny. Wobec tego w materii czysto literackiej trudno „uchwycić grę między powtarzalnym a swoistym, a więc to, co wszelkim rozważaniom z zakresu poetyki historycznej wyznacza cel i sens” 12.
Podobieństwa i różnice są tutaj historycznie modelowe (stanowią przedmiot powtórzenia), ale nie systemowe (nie tworzą warunkującego się wzajemnie porządku). Również wypowiedź tytułowa nie determinuje tu wypowiedzenia, lecz stwarza warunki jego organizacji. Jest ona „imieniem wymownym” 13 mającym pokrycie nie tyle w rzeczywistym tworzywie literackim, co pozaliterackim. Jako „imię wymowne” jest znakiem metaforycznym o ustalonej w procesie historycznych przemian piśmiennictwa prawidłowości pojawiania się. Z tej prostej prawidłowości wynikałoby, że im bliżej jakiejś konkretnej — nawet zupełnie banalnej — sfery rzeczy sytuuje się dzieło sztuki literackiej, tym bardziej ulega ono niewidzialnej metaforyzacji (przykładem: akwarela, powieść-rzeka, arabeska). Taką drogą sama literatura broni swej „estetyczności” przed nadmiernym spłaszczeniem.
Gatunkowość ogrodów literackich jest więc w stopniu nieporównanie większym niż w innych przypadkach determinowana samą nazwą i jej pozaliterackimi konotacjami. Wolałabym tu mówić o nazwie pa-ragenologicznej, bo wyodrębnia coś, co jeszcze nie było lub
11 T o d o r o v, op. cit., s. 312.
12 Abramowska, Ład i Fortuna, s. 8.
18 Zob. S. Skwarczyńska: Niedostrzeżony problem podstawowy genologii.
W: Wokół teatru i literatury, s. 179; Wstęp do nauki o literaturze. T. 3. Warszawa 1965, s. 354 (podrozdz. Nazwy genologiczne eksponujące poprzez metaforę pewne właściwości gatunków literackich).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
IMG 29 12 12 Brudniej jednak mówić o tożsamości gatunkowej, o powtarzalności pewnych cech Bzy wzorcó
6 JOANNA MALESZYŃSKA piczną stałą. Topika w tym znaczeniu rozpościerałaby się na okruchy strukturaln
1345 WYKŁAD 10 wyróżnionych zjawisk, uwydatnienie pewnych cech dzięki operacjom nazwotwórczym, prze
skanuj0014 (85) Czynności eksploracyjne zależą od pewnych cech działającego podmiotu ( płeć, doświad
skanuj0228 (4) T ablica 10.3 Podział łożysk tocznych wg głównych cech konstrukcyjnych oraz oznaczeni
img010 (10) Otoczenie wyrazowe trzykrotnie powtarza echem pierwszą i ostatnią sylabę nazwy ulicy: ru
PICT5877 i* ■ rakich samych cech, które samemu się posiada (por. A. Langer. 1994, s. 8-10) Zw raca s
2017/236492 OSTRAVA, 24-10-2017 wPROVERENA SPOLEĆNOST 2017CERTIFIKAT PROVERENA
10 Joanna Rakowska Tab. 1. The number, total value and EU funding of projects carried out by regiona
10.10.18r. PEDAGOGIKA SPOŁECZNA Pojęcie środowiska lokalnego: • Środowisko
POJĘCIE SPOJNOSCI - PODSTAWY TERMINOLOGICZNE Spójność oznacza najczęściej zgodność pewnych cech
o Plus minus 10% stosunku do kursu odniesienia. W pewnych sytuacjach określonych w regulaminie wideł
Durkheim socjologia04 32 I . Co 10 jest fakt społeczny? jeśli ta siła zewnętrznego przymusu ujawnia
094 6 184 modelarstwo np. tych, które interesują nas w badaniu. Eliminacja pewnych cech ułatwia
więcej podobnych podstron