plik


ÿþMateriaB powtórzeniowy do sprawdzianów - konfiguracja elektronowa, elektrony walencyjne, wspóBczesny ukBad pierwiastków chemicznych, przykBadowe zadania z rozwizaniami. I. Budowa atomu i model atomu wg. Bohra 1. Atom - najmniejsza cz[ pierwiastka zachowujca jego wBa[ciwo[ci Jdro atomowe - protony i neutrony Elektrony Kontur orbitalu Obszar orbitalny 2. Model Bohra Øð Elektron w atomie mo|e przebywa w [ci[le okre[lonych stanach stacjonarnych o okre[lonej energii - elektron kr|y wokóB jdra po zamknitym torze [ci[le okre[lonym energetycznie - orbicie stacjonarnej, Øð Elektron w stanie podstawowym atomu nie pobiera ani nie oddaje energii, ale mo|e zmieni orbit stacjonarn, Øð Podczas przej[cia elektronu ze stanu o wy|szej energii do stanu o ni|szej energii, atom emituje porcj - kwant energii, natomiast przy przej[ciu ze staniu o ni|szej energii do stanu o wy|szej energii towarzyszy absorpcja (pobranie) energii, Øð Elektron w atomie ma pewien stan kwantowy zwizany z jego energi , Øð Stan podstawowy atomu to stan o najni|szej mo|liwej warto[ci energii elektronów w atomie, ka|dy stan o wy|szej energii elektronów to stan wzbudzony. Model atomu wodoru Model atomu wgla + +6 6 2. Kwantowo-mechaniczny model atomu Øð Korpuskularno-falowa natura elektronu (dualizm korpuskularno-falowy) - elektron jest jednocze[nie czstk materii (korpuskuB posiadajc mas) i fal o okre[lonej dBugo[ci (fala elektromagnetyczna) Øð Zasada nieznaczno[ci Heisenberga: üð nie jest mo|liwe jednoczesne okre[lenie z dowoln dokBadno[ci poBo|enia i pdu czstki elementarnej (elektronu), czyli jednoczesnego okre[lenia toru po którym porusza si elektron w atomie i gdzie si on znajduje w danym momencie, üð istnieje tylko okre[lenie prawdopodobieDstwa znalezienia elektronu w okre[lonym czasie w dowolnie wybranym punkcie przestrzeni wokóB jdra (w chmurze elektronowej), üð chmura elektronowa jest mocniej zagszczona, tam gdzie prawdopodobieDstwo jest du|e, zagszczenie jest mniejsze gdzie prawdopodobieDstwo jest mniejsze, Øð Równanie falowe SchrQdingera üð Rozwizaniem równania jest funkcja falowa ¨, zwana orbitalem atomowym. Kwadrat funkcji | ¨|2 jest proporcjonalna do prawdopodobieDstwa znalezienie elektronu na orbitalu, Øð Orbital atomowy i kontur orbitalu üð Orbital atomowy - funkcja falowa opisujca stan elektronu w atomie, jest to przestrzeD, w której prawdopodobieDstwo znalezienia elektronu jest najwiksze. üð Kontur orbitalu - powierzchnia ograniczajca obszar o tej samej gsto[ci chmury elektronowej. 3. KsztaBty konturów orbitali i stany energetyczne orbitali Øð Orbital typu s (kulisty) o najni|szym poziome energetycznym y kontur orbitalu x obszar orbitalny z Øð Orbitale tupu p (równoramienna klepsydra) px y py y pz y y x z z z Øð Stany energetyczne orbitali s < p < d < f kierunek wzrostu poziomów energetycznych Øð Stany energetyczne elektronu warstwie orbitali 1s, 2s, 3s 1s 2s 3s kierunek wzrostu poziomów energetycznych 4. Liczby kwantowe - ka|dy elektron (stan kwantowy elektronu) opisuj liczby kwantowe, w atomie n i l a w zewntrznym polu magnetycznym liczby kwantowe n, l, m i ms. Øð GBówna liczba kwantowa n üð okre[la energi elektronu w atomie, przyjmuje warto[ci liczb naturalnych : n = 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, üð stany kwantowe (elektrony) o takiej samej warto[ci gBównej liczby kwantowej tworz zbiór elektronów nazywany powBok elektronow, üð maksymaln liczb stanów kwantowych, które mog obsadza dan powBok elektronow oblicza si z wyra|enia: 2n2 üð praktyczne decyduje o caBkowitej energii elektronu, liczbie powBok i rozmiarach konturu orbitalu Warto[ gBównej liczby Symbol powBoki Maksymalna liczba stanów kwantowej n elektronowej kwantowych - elektronów 1 K 2 2 L 8 3 M 18 4 N 32 5 O 50 6 P 72 7 Q 98 K 2 L8 M18 N32 O50 P72 Q98 + n = 1 2 3 4 5 6 7 Øð Poboczna (orbitalna) liczba kwantowa l üð Rozró|nia stany energetyczne elektronów w tej samej powBoce i charakteryzuje symetri podpowBok elektronowych (orbitali), przyjmuje warto[ci liczb caBkowitych : 0 d" l d" (n -1) i mo|e przyj tyle warto[ci jak ma warto[ n (zawsze od 0 do n - 1) üð Stany kwantowe o tej samej warto[ci gBównej liczby kwantowej n i tej samej warto[ci pobocznej liczby kwantowej l tworz zbiór elektronów nazywany podpowBok elektronow (orbitalem), üð Maksymaln liczb stanów kwantowych (elektronów), które mog obsadza poszczególne podpowBoki (orbitale) oblicza si z wyra|enia 4‡l +2, üð Praktycznie okre[la liczb podpowBok (orbitali) w powBoce, decyduje o ksztaBcie konturu orbitalu. GBówna Symbol Orbitalna Symbol Max. liczba liczba powBoki liczba podpowBoki - stanów kwantowa n elektronowej kwantowa l orbitali kwantowych 1 K2 0 s 2 0 s 2 2 L8 1 p 6 0 s 2 3 M18 1 p 6 2 d 10 0 s 2 4 N32 1 p 4 2 d 10 3 f 14 üð Wnioski: ·ð w 1 powBoce K2 jest tylko jedna podpowBoka s, któr mog obsadza maksymalnie 2 elektrony: 1s2 ·ð w 2 powBoce L8 mog wystpi dwie podpowBoki: s i p, które mog by obsadzane maksymalne przez : s 2 elektrony a p 6 elektronów: 2s2 i 2p6, ·ð w 3 powBoce M16 mog wystpi trzy podpowBoki: s, p i d, które mog by obsadzone maksymalnie przez : s 2 elektrony, p 6 elektronów, d 10 elektronów: 3s2 3p6 i 3d10 ·ð w 4 powBoce N32 mog wystpi cztery podpowBoki: s, p, d i f, które mog by obsadzone maksymalnie przez: s 2 elektrony, p 6 elektronów, d 10 elektronów i f 14 elektronów: 4s2, 4p6, 4d10 i 4f14 Øð Magnetyczna liczba kwantowa m üð okre[la liczb poziomów orbitalnych w danej podpowBoce zwizanych z uBo|eniem si orbitali w przestrzeni pod wpBywem zewntrznego pola magnetycznego (decyduje o orientacji przestrzennej konturu orbitalu), m przyjmuje warto[ci liczb caBkowitych - l d" l d" +l GBówna Poboczna Typ Magnetyczne Liczba liczba liczba podpowBoki liczba kwantowa poziomów kwantowa n kwantowa l m orbitalnych 1 0 s 0 1 0 s 0 1 2 1 p -1, 0, 1 3 0 s 0 1 3 1 p -1, 0, 1, 3 2 d -2, -1, 0, 1, 2 5 0 s 0 1 4 1 p -1, 0, 1 3 2 d -2, -1, 0, 1, 2 5 3 f -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3 7 üð w zapisie klatkowo-strzaBkowym ka|dy poziom orbitalny opisuje jedna klatka, co mo|na przedstawi 1s 2s 2p 3s 3p 3d 4s 4p 3d 4f m = 0 -1; 0; 1 -2; -1; 0; 1; 2 -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3 üð Orbital p obsadzony 6 elektronami ma 3 poziomy orbitalne, dla których mo|na umownie przyj: (patrz punkt 3) ·ð dla m = - 1 odpowiada orbital zorientowany wzdBu| osi z, std oznaczenie tego orbitalu pz, ·ð dla m = 0 odpowiada orbital zorientowany wzdBu| osi x, std oznaczenia tego orbitalu px, ·ð dla m = 1 odpowiada orbital zorientowany wzdBu| osi y, std oznaczenie tego orbitalu py. Øð Spinowa liczba kwantowa ms üð Zwizana jest z momentem pdu elektronu obracajcego si wokóB wBasnej osi, przyjmuje ona tylko dwie warto[ci -1/2 i +1/2, üð Graficznie mo|na to przedstawi w postaci wektorów (strzaBek) przedstawiajcych elektrony i ich moment pdu 1s2 ms = - ½; ½ 2s2 2p6 ms = - ½; ½- -½;½,-½;½,-½;½ 5. Zakaz Pauliego, reguBa Hunda, reguBa n + l Øð Zakaz Pauliego - w atomie nie mog istnie 2 elektrony o identycznym stanie kwantowym, tj. o tych samych czterech warto[ciach przypisanych im liczb kwantowych: n, l, m i ms, musz ró|ni si przynajmniej jedn z tych liczb. Øð PrzykBady: -½;½ 1s2 n = 1 dla obu elektronów, m = 0 dla obu elektronów, l = 0 dla obu elektronów, ms = -1/2 i +1/2 elektrony maja trzy identyczne liczby kwantowe: n, l i m, ale ró|ni si ms, jeden elektron ma przypisan warto[ -1/2 a drugi +1/2. n = 1 i 2 l = 0 i 0; 1s1 m = 0 i 0 ms = -1/2 i -1/2 2s1 elektrony maj trzy identyczne liczby kwantowe: l, m i ms, ró|ni warto[ciami przypisanej warto[ci gBównej liczby kwantowej n, jeden ma warto[ 1 a drugi 2. m = -1 0 1 2p2 -½ -½ n = 2 i 2, m = -1 i 0; l = 1 i 1, ms = -1/2 i -1/ elektrony maj trzy identyczne liczby kwantowe: n, l i ms, ró|ni si warto[ciami przypisanej warto[ci magnetycznej liczby m, jeden ma warto[ -1 a drugi 0. Øð ReguBa Hunda - w stanie stacjonarnym (podstawowym) elektrony rozmieszczane s w podpowBokach (orbitalach) i powBokach zaczynajc od najni|ej energetycznych, atom w stanie podstawowym ma jak najwiksz liczb elektronów niesparowanych: üð Poszczególne poziomy orbitalne w podpowBokach (zaczynajc od najni|szego energetycznie) pojedynczo elektronami o tej samej orientacji spinu, po obsadzeniu wszystkich poziomów orbitalnych w danej podpowBoce s one parowane elektronem o przeciwnej orientacji spinu (pod warunkiem, |e s jeszcze elektrony na tym orbitalu) Øð PrzykBad zapisu w systemie klatkowo-strzaBkowym 1s22s22p3 1s2 1s2 2s2 2p3 2s2 2p3 Zapisy niezgodne z reguB Hunda 1s2 2s2 2p3 Zapis zgodny z reguB Hunda Øð ReguBa n + l : elektrony zajmuj w pierwszej kolejno[ci t podpoBok, dla której suma (n + l) jest najmniejsza. Je|eli dwie lub wicej podpowBok ma identyczn sum (n +l), to o kolejno[ci zapeBnienia decyduje mniejsza warto[ n. 1s Orbital Suma Uwagi 2s 2p n + l 1s 1 + 0 = 1 3s 3p 3d 2s 2 + 0 = 2 2p 2 + 1 = 3 Mniejsza warto[ n = 2 4s 4p 4d 4f 3s 3 + 0 = 3 5s 5p 5d 3p 3 +1 = 4 Mniejsza warto[ n = 3 4s 4 + 0 = 4 6s 6p 3d 3 + 2 = 5 Najmniejsza warto[ n = 3 4p 4 + 1 = 5 Mniejsza warto[ n = 4 7s 5s 5 + 0 = 5 Najwiksza warto[ n = 5 4d 4 + 2 = 6 Najmniejsza warto[ n = 4 5p 5 + 1 = 6 Mniejsza warto[ n = 5 6s 6 + 0 = 6 Najwiksza warto[ n = 6 4f 4 + 3 = 7 Najmniejsza warto[ n = 4 5d 5 + 2 = 7 6p 6 + 1 = 7 Energia 4f 7s 7 + 0 = 7 Najwiksza warto[ n = 7 N n = 4 4d 4p 3d 4s M n = 3 3p 3s L n = 2 2p 2s K n = 1 1s PrzykBadowe zadania Zad. 1. Dla elektronów opisanych: 3s1 i 3p1 podaj wszystkie liczby kwantowe oraz wska| liczby kwantowe, która speBni warunek zakazu Pauliego. Rozwizanie ·ð 3s1: m = 3, l = 0, m = 0, ms = -1/2; ·ð 3p1: m = 3, l = 1, m = -1; ms = -1/2; ·ð Elektrony ró|ni si dwiema liczbami kwantowymi l i m. Zad. 2. Padaj maksymaln liczb stanów kwantowych (elektronów) które mog zajmowa (obsadza): a) powBok K i powBok M, b) orbital (podpowBok) s i d c) maksymaln liczb poziomów orbitalnych w orbitalu (podpowBoce) s, d i f. Rozwizanie: a) maksymaln liczb stanów kwantowych na powBokach oblicza si z wyra|enia 2n2: ·ð Dla K n = 1, wic 2 ‡ 12 = 2; dla M n = 3, wic 2 ‡ 32 = 18 b) maksymaln liczb stanów kwantowych na orbitalach atomowych (podpowBokach) oblicza si z wyra|enia 4 ‡ l + 2: ·ð Dla s l = 0, wic 4 ‡ 0 + 2 = 2; dla d l = 2, wic 4 ‡ 2 + 2 = 10, dla f l = 3, wic 4 ‡ 3 + 2 = 14. c) maksymaln liczb poziomów orbitalnych oblicza si z wra|enia 2 ‡ l + 1 (poniewa| tylko dwa elektrony o przeciwnej orientacji spinu mog obsadza poziom orbitalny) ·ð Dla s l = 0, wic 2 ‡ 0 +1 = 1 poziom ; dla d l = 2, wic 2 ‡ 2 + 1 = 5 poziomów; dla f l = 3, wic 2 ‡ 3 + 1 = 7 poziomów. Zad. 3. Podaj symbole orbitali atomowych (podpowBok) opisanych liczbami kwantowymi: a) n = 2 i l = 1; c) n = 4 i l = 3; b) n = 3 i l = 0; d) n = 3 i l = 2. Rozwizanie : a) 2p; b) 3s; c) 4f; d) 3d Zad.4. Ile elektronów niesparowanych w stanie podstawowym znajduje si na orbitalach atomowych opisanych liczbami kwantowymi: a) 2p4, b) 3d5, c) 2p3, d) 3d7 ? Rozwizanie: w rozwizaniu nale|y uwzgldni reguB Hunda. a) 2p4 : 2 elektrony niesparowane b) 3d5: 5 elektronów niesparowanych c) 2p3: 3 elektrony niesparowane d) 3d7: 3 elektrony niesparowane. II. Konfiguracja elektronowa Konfiguracja elektronowa - rozmieszczenie elektronów na powBokach i podpowBokach, umo|liwia przewidzie wBa[ciwo[ci pierwiastka. 1. Warunki zapisu konfiguracji i konieczna znajomo[: Øð Stanie podstawowym (stacjonarnym) elektrony s rozmieszczane w podpowBokach (orbitalach) zgodnie z reguB n + l (od najni|szego poziomu energetycznego) Øð Atom w stanie podstawowym ma jak najwiksz liczb elektronów niesparowanych (reguBa Hunda) Øð Liczby elektronów = liczbie atomowej Z = liczbie protonów Øð Numeru powBoki elektronowej (równy jest n), Øð Symbolu orbitalu (podpowBoki) - dla n = 1 tylko s, dla n = 2 mo|liwe s i p, dla n = 3 mo|liwe s, p, d, dla n = 4 mo|liwe s, p, d i f. Øð Liczby mo|liwych stanów kwantowych (elektronów) na orbitalach (4 ‡ l + 2) i powBokach(2n2). 2. Sposoby zapisywania konfiguracji elektronowej: Øð Symboliczny z podaniem warto[ci gBównej liczby kwantowej (n), symbolu literowego orbitalu (s, p, d, f) oraz podaniem liczby elektronów jako indeks górny po prawej stronie symbolu literowego; vð PrzykBady: üð dla atomu wgla 6C: 1s22s22p2 üð dla atomu potasu 19K: 1s22s22p63s23p64s1 üð dla atomu |elaza |alaza: 26Fe: 1s22s22p63s23p64s23d6 Øð Zapis klatkowo-strzaBkowy (graficzny) - ka|da klatka symbolizuje poziom orbitalny, natomiast strzaBka elektron o okre[lonym spinie (zapis w klatkach zgodnie z reguB Hunda) vð PrzykBady: üð dla atomu wgla 6C: 1s2 2s2 2p2 üð dla atomu potasu 19K: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d0 4s1 Uwaga: w atomie potasu nie elektronów, które mogBy by zabudowa orbitale 3 d, wic w zapisie klatkowo-strzaBkowym nale|y te klatki pomin. Je|eli wystpowaBby chocia| jeden elektron, nale|y narysowa wszystkie klatki (patrz przypadek wgla 2p - s tylko 2 elektrony, jednak nale|y narysowa trzy klatki - 3 poziomy orbitalne). üð dla atomu |elaza 26Fe 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d6 4s2 Øð Zapis za pomoc helowca: - konfiguracj elektronow mo|na zapisa stosujc symbol helowa w nawiasie kwadratowym: vð za pomoc helu [He] - konfiguracj pierwiastków 2 okresu od litu do neonu, vð za pomoc neonu [Ne] - 3 okresu od sodu do argonu, vð za pomoc argonu [Ar] - 4 okresu od potasu do kryptonu, vð za pomoc kryptonu [Kr] - 5 okresu od rubidu do ksenonu, itd. vð PrzykBady : üð Dla atomu wgla 6C : 1s22s22p2 - [2He] 2s22p2 üð Dla atomu potasu 19K : 1s22s22p63s23p64s1 - [18Ar] 4s1 üð Dla atomy |elaza 26Fe: 1s22s22p63s23p64s23d6 - [18Ar] 4s23d6 üð Uwaga - kolorem czerwonym zaznaczono cz[ konfiguracji wspólnej dla helowca i odpowiednio pierwiastka, natomiast kolorem niebieskim cz[ ró|nic te konfiguracje. 3. Przej[cie z konfiguracji elektronowej do modelu atomu - powBoki elektronowe: Øð PrzykBady: üð Dla atomu 6C - 6 protonów, std Badunek jdra +6, powBoka 1(K) - 2 elektrony (1s2), powBoka 2 (L) - 4 elektrony (2s22p2) K2 L4 +6 üð Dla atomu 19K - 19 protonów, std Badunek jdra +19, powBoka 1(K) - 2 elektrony 2(1s2); powBoka 2(L) - 8 elektronów (2s22p6), powBoka 3(M) - 8 elektronów (3s23p6), powBoka 4(N) - 1 elektron (4s1) +19 K2 L8 M8 N1 üð Dla atomu |elaza 26Fe - 26 protonów, std Badunek jdra +19, powBoka 1(K) - 2 elektrony (1s2 ), powBoka 2(L) - 8 elektronów (2s22p6 ), powBoka 3(M) - 14 elektronów (3s23p63d6), powBoka 4(N) - 2 elektrony (4s2 ) +26 K2 L8 M14 N2 PrzykBadowe zadania: Zad. 1. Dla atomów pierwiastków: wapD, chrom, chlor zapisz ich konfiguracj elektronow : a) symbolicznie, b) w systemie klatkowo-strzaBkowym, c) za pomoc helowca d) zapisz modele, e) podaj liczb elektronów niesparowanych. Rozwizanie: ·ð Ca - 20 elektronów rozmieszcza si zgodnie z reguB n + l 20 a) 1s22s22p63s23p64s2 b) 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 c) [Ar]4s2 d) K2L8M8N2 e) 0 elektronów niesparowanych ·ð Cr - 24 elektrony 24 a) 1s22s22p63s23p64s13d5 b) 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d5 4s1 c) [Ar] 3d54s1 d) K2L8M13N1 e) 5 elektronów niesparowanych ·ð Cl - 17 elektronów 17 a) 1s22s22p63s23p5 b) 1s2 2s2 2p6 3s2 3p5 c) [Ne] 3s23p5 d) K2L8M7 e) 1 elektron niesparowany. Zad.2. Na podstawie zapisów konfiguracji elektronowej: a) 1s22s2p4; b) K2L8M18N8O2 ; c) [Xe]4f145d106s1 padaj nazwy pierwiastków Rozwizanie: a) 1s22s2p4 - suma 8 elektronów = 8 protonów ( Z = 8 ); 8O - tlen, b) K2L8M18N8O2 - suma 38 elektronów = 38 protonów (Z = 38); 38Sr - stront c) [54Xe]4f145d106s1 - suma 54 + 25 = 79 elek. = 79 protonów (Z = 79); 79Au - zBoto III. Budowa wspóBczesnego ukBadu okresowego pierwiastków chemicznych vð 18 kolumn pionowych - grup, obejmuj pierwiastki o identycznej konfiguracji elektronowej zewntrznej powBoki (n) w grupach 1-2 i 13 - 18, w grupach 3 - 12 identyczna konfiguracj powBoki zewntrznej n, i popowBoki d powBoki przedostatniej (n-1): 1. Grupy Øð Grupa 1; konfiguracja ostatniej powBoki ns1 Øð Grupa 2; konfiguracja ostatniej powBoki ns2 Øð Grupa 3; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d1 i ostatniej ns2 Øð Grupa 4; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d2 i ostatniej ns2 Øð Grupa 5; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d3 i ostatniej ns2 Øð Grupa 6; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d5 i ostatniej ns1 Øð Grupa 7; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d5 i ostatniej ns2 Øð Grupa 8; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d6 i ostatniej ns2 Øð Grupa 9; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d7 i ostatniej ns2 Øð Grupa 10; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d8 i ostatniej ns2 Øð Grupa 11; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d10 i ostatniej ns1 Øð Grupa 12; konfiguracja przedostatniej powBoki (n-1) s2p6d10 i ostatniej ns2 Øð Grupa 13; konfiguracja ostatniej powBoki ns2np1 Øð Grupa 14; konfiguracja ostatniej powBoki ns2np2 Øð Grupa 15; konfiguracja ostatniej powBoki ns2np3 Øð Grupa 16; konfiguracja ostatniej powBoki ns2np4 Øð Grupa 17; konfiguracja ostatniej powBoki ns2np5 Øð Grupa 18; konfiguracja ostatniej powBoki ns2np6 (wyjtek hel - 1s2) Uwaga: w grupie 6 i 11 wystpuje wyjtek, na zewntrznej powBoce n na orbitalu s jest tylko 1elektron, natomiast na orbitalu d powBoki przedostatniej odpowiednio 5 i 10 elektronów, poniewa| konfiguracja (n-1)d5ns1 i (n-1)d10ns1 jest bardziej stabilna ni| (n-1)d4ns2 i (n-1)d9ns2 Wnioski: ·ð W grupie 1 i 2 liczba elektronów na zewntrznej powBoce n jest równa numerowi grupy ·ð W grupach od 3 do 12 suma elektronów na zewntrznej podpowBoce ns i elektronów na podpowBoce d powBoki przedostatniej (n-1) jest równa numerowi grypy ·ð W grupach od 13 do 18 liczba elektronów na zewntrznej powBoce ns i np jest równa drugiej cyfrze numeru grupy (wyjtek hel). 2. Okresy vð 7 szeregów poziomych - okresów, które koDcz si w grupie 18 helowcem, numer okresu jest jednoznaczny z liczb powBok elektronowych Øð Okres 1 - elektrony znajduj si na 1 powBoce K, Øð Okres 2 - elektrony znajduj si na 2 powBokach K i L, Øð Okres 3 - elektrony znajduj si na 3 powBokach K, L i M, Øð Okres 4 - elektrony znajduj si na 4 powBokach K, L, M i N, Øð Okres 5 - elektrony znajduj si na 5 powBokach K, L, M, N i O, Øð Okres 6 - elektrony znajduj si na 6 powBokach K, L, M, N, O i P, Øð Okres 7 - elektrony znajduj si na 7 powBokach K, L, M, N, O, P i Q. 3. Bloki energetyczne i elektrony walencyjne vð Elektrony walencyjne - elektrony z najwy|szego poziomu energetycznego, które s najsBabiej zwizane z jdrem atomowym a tym samym mog by Batwo wymieniane w procesie tworzenia wizaD chemicznych z innymi atomami Øð Blok energetyczny s obejmuje grup 1 i 2, elektrony walencyjne obsadzaj orbital s zewntrznej powBoki n, odpowiedni ns1 i ns2, Øð Blok energetyczny p obejmuje grupy 13 - 18, elektrony walencyjne obsadzaj orbital s powBoki zewntrznej ns2 oraz orbital np od np1 do np6, Øð Blok energetyczny d obejmuje grupy 3 - 12, elektrony walencyjne obsadzaj orbital s powBoki zewntrznej ns2 lub ns1 oraz orbital (n-1)d powBoki przedostatniej od (n-1)d1 do (n-1)d10, Øð Blok energetyczny f - obejmuje lantanowe i aktynowce. 4. Prawo okresowo[ci i wnioski vð Prawo okresowo[ci - wBa[ciwo[ci pierwiastków chemicznych uporzdkowanych wg wzrastajcych liczb atomowych Z powtarzaj si okresowo vð Wnioski: Øð Pierwiastki w ukBadzie okresowym pierwiastków chemicznych umieszczone s na podstawie konfiguracji elektronowej, w grupach znajduj si pierwiastki o identycznej konfiguracji elektronów walencyjnych, w okresach znajduj si pierwiastki, których elektrony rozmieszczone s na takiej samej liczbie powBok elektronowych. Øð Ka|dy okres zamyka gaz szlachetny (helowiec), który na zewntrznej powBoce posiada oktet elektronowy (8 elektronów) z wyjtkiem okresu pierwszego - dublet elektronowy, Øð Numer grupy od 1 do 12 jest jednoznaczny z liczb elektronów walencyjnych, natomiast w grupach od 13 do 18 druga cyfra grupy jest jednoznaczna z liczb elektronów walencyjnych, Øð Symbol bloku energetycznego informuje o orbitalach obsadzony przez elektrony walencyjne, jdro atomowe i elektrony, które nie bior udziaBu w tworzeniu wizaD chemicznych tworz tzw. koron atomow (zrb atomowy, trzon atomowy). 5. PrzykBadowe zadania Zad. 1. Dla pierwiastków o nastpujcej konfiguracji elektronowej: 1s22s22p63s2; 1s22s22p63s23p4; 1s22s22p63s23p64s23d8 podaj ich poBo|enie w u.o.p. chem.: a) numer grupy i okresu, b) symbol bloku energetycznego c) zaznacz cz[ walencyjn i trzon atomowy, d) nazw pierwiastka. Rozwizanie: ·ð 1s22s22p63s2 a) n = 3 wskazuje na 3 okres, 3s2 wskazuje na 2 grup, b) konfiguracja elektronowa 3s2 wskazuje na blok energetyczny s, c) 1s22s22p63s2 : kolor czerwony elektrony walencyjne, kolor niebieski trzon atomowy, d) w 3 okresie i 2 grupie znajduje si magnez. ·ð 1s22s22p63s23p4 a) n = 3 wskazuje na 3 okres, 3s23p4 wskazuje na 16 grup, b) konfiguracja elektronowa 3s23p4 wskazuje na blok energetyczny p, c) 1s22s22p63s23p4 d) w 3 okresie i 16 grupie znajduje si siarka. ·ð 1s22s22p63s23p64s23d8 a) n = 4 wskazuje na 4 okres, 4s23d8 wskazuje na 10 grup, b) konfiguracja elektronowa 4s23d8 wskazuje na blok energetyczny d, c) 1s22s22p63s23p64s23d8 d) w 4 okresie i 10 grupie znajduje si nikiel. Zad. 2. Podaj symbole wszystkich pierwiastków , których elektrony: a) rozmieszczone s na 3 powBokach elektronowych, b) na zewntrznej powBoce maj 5 elektronów, c) speBnia warunek a i b. Rozwizanie. a) pierwiastki 3 okresu: Na, Mg, Al., Si, P, S, Cl, Ar, b) pierwiastki 15 grupy: N, P, As, Sb, Bi, c) P.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wewnętrzna budowa materii test 1 z odpowiedziami
CzÄ…steczkowa budowa materii rozwiazania
Budowa materii odp
CzÄ…steczkowa budowa materii zadania
Budowa materii test A
pdf wykład budowa materii, podstawowe prawa chemiczne 2014
budowa materii
Budowa materii wykład 2
material powtorzeniowybudowa atomu
Ćw 1 Budowa i geometria ostrzy skrawających materiały narzędziowe opracowanie nr 2
Materiał do powtórzenia
1 Materiałoznawstwo mechatronika budowa i własnoścwłasności
4 Materiałoznawstwo Budowa stopów metali

więcej podobnych podstron