plik


ÿþMINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Wanda BukaBa Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej 315[01].O1.01 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy Radom 2007  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego Recenzenci: mgr in\. Ferdynand Jucha dr in\. PaweB Religa Opracowanie redakcyjne: mgr in\. Wanda BukaBa Konsultacja: dr in\. Anna Kordowicz-Sot Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduBowej 315[01].O1.01  Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej , zawartego w programie nauczania dla zawodu technik bezpieczeDstwa i higieny pracy. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 1 SPIS TREZCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstpne 5 3. Cele ksztaBcenia 6 4. PrzykBadowe scenariusze zaj 7 5. wiczenia 12 5.1. Prawna ochrona pracy 12 5.1.1. wiczenia 12 5.2. Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uci\liwe niebezpieczne wystpujce w procesie pracy 14 5.2.1. wiczenia 14 5.3. Wymagania bezpieczeDstwa i higieny pracy 16 5.3.1. wiczenia 16 5.4. Likwidacja lub ograniczanie zagro\eD mechanicznych, elektrycznych, chemicznych 19 5.4.1. wiczenia 19 5.5. Ergonomia w ksztaBtowaniu warunków pracy 21 5.5.1. wiczenia 21 5.6. Zagro\enia po\arowe oraz zasady ochrony przeciwpo\arowej 24 5.6.1. wiczenia 24 5.7. Pierwsza pomoc przy urazach mechanicznych, pora\eniu prdem, zatruciach substancjami chemicznymi 26 5.7.1. wiczenia 26 6. Ewaluacja osigni ucznia 28 7. Literatura 43 ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 2 1. WPROWADZENIE Przekazuj PaDstwu Poradnik dla nauczyciela - Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej, który bdzie pomocny w prowadzeniu zaj dydaktycznych w szkole ksztaBccej w zawodzie technik bezpieczeDstwa i higieny pracy. W poradniku zamieszczono: - wymagania wstpne, wykaz umiejtno[ci, jakie uczeD powinien mie ju\ uksztaBtowane, aby bez problemów mógB korzysta z poradnika, - cele ksztaBcenia, wykaz umiejtno[ci, jakie uczeD uksztaBtuje podczas pracy z poradnikiem, - przykBadowe scenariusze zaj, - przykBadowe wiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania uczenia oraz [rodkami dydaktycznymi, - ewaluacj osigni ucznia, przykBadowe narzdzie pomiaru dydaktycznego, - literatur. Wskazane jest, aby zajcia dydaktyczne byBy prowadzone ró\nymi metodami ze szczególnym uwzgldnieniem aktywizujcych metod nauczania. Formy organizacyjne pracy uczniów mog by zró\nicowane, poczwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespoBowej. Jako pomoc w realizacji jednostki moduBowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkowa uczniów na wBa[ciwe korzystanie z poradnika do nich adresowanego. MateriaB nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziaBy, które zawieraj podrozdziaBy. Podczas realizacji poszczególnych rozdziaBów wskazanym jest zwrócenie uwagi na nastpujce elementy: - materiaB nauczania  w miar mo\liwo[ci uczniowie powinni przeanalizowa samodzielnie. Obserwuje si niedocenianie przez nauczycieli niezwykle wa\nej umiejtno[ci, jak uczniowie powinni bezwzgldnie posiada  czytanie tekstu technicznego ze zrozumieniem, - pytania sprawdzajce maj wykaza, na ile uczeD opanowaB materiaB teoretyczny i czy jest przygotowany do wykonania wiczeD. W zale\no[ci od tematu mo\na zaleci uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z caB grup uczniów, w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, poniewa\ nauczyciel sterujc dyskusj mo\e uaktywnia wszystkich uczniów oraz w trakcie dyskusji usuwa wszelkie wtpliwo[ci, - dominujc rol w ksztaBtowaniu umiejtno[ci oraz opanowaniu materiaBu speBniaj wiczenia. W trakcie wykonywania wiczeD uczeD powinien zweryfikowa wiedz teoretyczn oraz opanowa nowe umiejtno[ci. Przedstawiono dosy obszern propozycj wiczeD wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzgldniajc ró\ne mo\liwo[ci ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych wiczeD jest w stanie zrealizowa przy okre[lonym zapleczu technodydaktycznym szkoBy. Prowadzcy mo\e równie\ zrealizowa wiczenia, które sam opracowaB, - sprawdzian postpów stanowi podsumowanie rozdziaBu, zadaniem uczniów jest udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. UczeD powinien samodzielnie czytajc zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzi lub zaprzeczy opanowanie okre[lonego zakresu materiaBu. Je\eli wystpi zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnieD wróci, sprawdzajc czy braki w opanowaniu materiaBu s wynikiem niezrozumienia przez ucznia tego zagadnienia, czy niewBa[ciwej postawy ucznia w trakcie nauczania. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 3 W tym miejscu jest szczególnie wa\na rola nauczyciela, gdy\ od postawy nauczyciela, sposobu prowadzenia zaj zale\y midzy innymi zainteresowanie ucznia. UczeD niezainteresowany materiaBem nauczania, wykonywaniem wiczeD nie nabdzie w peBni umiejtno[ci zaBo\onych w jednostce moduBowej. Nale\y rozbudzi w[ród uczniów tak zwan  ciekawo[ wiedzy . Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiaBu nauczania rozdziaBu mo\e stanowi podstaw dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejtno[ci ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizujc jednostk moduBow powinien zwraca uwag na predyspozycje ucznia, oceni, czy uczeD ma wiksze uzdolnienia manualne, czy mo\e lepiej radzi sobie z rozwizywaniem problemów teoretycznych, - testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osigni ucznia zawieraj zadania z zakresu caBej jednostki moduBowej i nale\y je wykorzysta do oceny uczniów, a wyniki osignite przez uczniów powinny stanowi podstaw do oceny pracy wBasnej nauczyciela realizujcego t jednostk moduBow. Ka\demu zadaniu testu przypisano okre[lon liczb mo\liwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena koDcowa uzale\niona jest od ilo[ci uzyskanych punktów. Nauczyciel mo\e zastosowa test wedBug wBasnego projektu oraz zaproponowa wBasn skal ocen. Nale\y pamita, \eby tak przeprowadzi proces oceniania ucznia, aby umo\liwi mu jak najpeBniejsze wykazanie swoich umiejtno[ci. Metody polecane do stosowania podczas ksztaBcenia moduBowego to: - pokaz, - wiczenie (laboratoryjne lub inne), - projektów, - przewodniego tekstu. 315[01].O1 BezpieczeDstwo pracy i ochrona [rodowiska 315[01].O1.01 311[22].O1.02 Przestrzeganie wymagaD Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny ochrony [rodowiska pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej Schemat ukBadu jednostek moduBowych ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 4 2. WYMAGANIA WSTPNE Przystpujc do realizacji programu jednostki moduBowej uczeD powinien umie: - posBugiwa si podstawowymi pojciami z zakresu fizjologii czBowieka dotyczcych - - - funkcjonowania ukBadów: mi[niowego, kostnego, - stosowa terminologi techniczn i posBugiwa si podstawowymi pojciami z zakresu: - - - elektrotechniki, mechaniki i chemii, - obsBugiwa komputer na poziomie podstawowym, - - - - korzysta z ró\nych zródeB informacji, - - - - uczestniczy w dyskusji, - - - - prezentowa efekty swojej pracy, - - - - wspóBpracowa w grupie, - - - - wyciga i uzasadnia wnioski z wykonanych wiczeD. - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 5 3. CELE KSZTAACENIA W wyniku realizacji programu jednostki moduBowej uczeD powinien umie: - zinterpretowa podstawowe akty prawne, prawa i obowizki pracownika oraz pracodawcy zwizane z bezpieczeDstwem i higien pracy, - okre[li podstawowe obowizki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, - okre[li wymagania bezpieczeDstwa i higieny pracy dotyczce pomieszczeD pracy i pomieszczeD higieniczno-sanitarnych, - dobra [rodki ochrony indywidualnej do wykonywanych prac, - scharakteryzowa wymagania bezpieczeDstwa dotyczce procesów pracy, - wskaza konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy podczas wykonywania zadaD zawodowych, - scharakteryzowa sposoby likwidacji lub ograniczenia zagro\eD urazami mechanicznymi, - wskaza sposoby likwidacji lub ograniczania zagro\eD zwizanych z prdem elektrycznym, - okre[li sposoby likwidacji lub ograniczenia zagro\eD zwizanych z substancjami chemicznymi, - zastosowa podstawowe zasady bezpieczeDstwa i higieny pracy podczas wykonywania pracy, - zorganizowa bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy, - zareagowa w przypadku zagro\enia po\arowego zgodnie z zasadami ochrony przeciwpo\arowej, - zastosowa podrczny sprzt oraz [rodki ga[nicze zgodnie z zasadami ochrony przeciwpo\arowej, - udzieli pierwszej pomocy przy urazach mechanicznych, pora\eniu prdem, zatruciach substancjami chemicznymi. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 6 4. PRZYKAADOWE SCENARIUSZE ZAJ Scenariusz zaj 1 Osoba prowadzca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & & & & ModuBowy program nauczania: Technik bezpieczeDstwa i higieny pracy 315[01] ModuB: BezpieczeDstwo pracy i ochrona [rodowiska 315[01].O1 Jednostka moduBowa: Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej 315[01].O1.01 Temat: Prawa i obowizki pracownika oraz pracodawcy. Cel ogólny: Nabycie umiejtno[ci okre[lania praw i obowizków pracownika i pracodawcy. Po zakoDczeniu zaj edukacyjnych uczeD powinien umie: - znalez informacje prawne w kodeksie pracy i innych zródBach prawa pracy, - - - - zastosowa analiz podstawowych aktów prawnych, - - - - przedstawi podstawowe obowizki pracodawcy i pracownika w zakresie bhp. - - - W czasie zaj bd ksztaBtowane nastpujce umiejtno[ci ponadzawodowe: - wspóBpracy w grupie, - - - - dokonywania prezentacji swojej pracy, - - - - wyszukiwania specjalistycznych informacji w ogólnodostpnych zródBach informacji. - - - Metody nauczania uczenia si: - dyskusja dydaktyczna, - - - - wiczenie. - - - Formy organizacyjne pracy uczniów: - praca w maBych zespoBach, - - - - praca indywidualna. - - - Czas: 1 godzina dydaktyczna. Zrodki dydaktyczne: - kodeks pracy, - - - - komputer z dostpem do Internetu, - - - - materiaBy plastyczne. - - - Wskazówki do realizacji Zajcia powinny odbywa si w pracowni komputerowej, przed przystpieniem do realizacji zaj nauczyciel powinien przygotowa arkusz wiczeniowy i materiaBy plastyczne. Przebieg zaj: Faza wstpna 1. Okre[lenie tematu zaj. 2. Wyja[nienie uczniom tematu, szczegóBowych celów ksztaBcenia. 3. Wyja[nienie uczniom zasad pracy w czasie wykonywania plakatu i sesji plakatowej. 4. PodziaB grupy uczniów na zespoBy. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 7 Faza wBa[ciwa Wykonanie wiczeD. wiczenie 1 Podstawowe obowizki pracodawcy i pracownika w zakresie bhp. Wskazówki do realizacji wiczenia: zajcia powinny odbywa si w pracowni komputerowej, przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien przeprowadzi pokaz wyszukiwania tre[ci Kodeksu pracy w Internecie. Praca zespoBowa; zespoBy tworz plakaty; wynik pracy prezentowany przez lidera zespoBu przed grup, po prezentacji nauczyciel dokonuje podsumowania u[wiadamiajc uczniom znaczenie wypeBniana przedstawionych obowizków dla zapewnienia bezpieczeDstwa pracy. ZespóB I: Podstawowe obowizki pracodawcy w zakresie bhp. ZespóB II: Podstawowe obowizki pracownika w zakresie bhp. ZespóB III: Podstawowe obowizki osoby kierujcej pracownikami zakresie bhp Ka\dy uczeD w zespole powinien: 1) wyszuka w Internecie stron podajc tre[ Kodeksu pracy, 2) wyszuka w dziale IV kodeksu pracy obowizki bdce tematem pracy zespoBu i wypisa z niego punkty dotyczce bezpieczeDstwa i higieny pracy, 3) wyszuka w kodeksu pracy dziaB, w którym zawarto podstawowe obowizki w zakresie bhp i wypisa z niego obowizki bdce tematem pracy zespoBu, 4) uczestniczy w tworzeniu plakatu. wiczenie 2 Przeprowadz analiz tekstu dotyczcego mobbingu zawartego w Kodeksie pracy. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien wyja[ni przykBady i przyczyny wystpowania mobbingu. UczeD powinien: 1) zapozna si z tekstem artykuBu 94 Kodeksu pracy, 2) odpowiedzie na nastpujce pytania: - Co to jest mobbing? - Jakie prawa posiada pracownik, wobec którego stosowano mobbing? ZakoDczenie zaj Uczniowie wraz z nauczycielem wskazuj, które etapy rozwizania zadaD sprawiBy im trudno[ci. Nauczyciel powinien podsumowa zajcia, wskaza, jakie umiejtno[ci byBy wiczone, jakie wystpiBy nieprawidBowo[ci i jak ich unika na przyszBo[. Praca domowa Na podstawie Art. 100 rozdziaBu II Kodeksu Pracy wyszczególnij podstawowe obowizki pracownika. Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoDczonych zajciach: - informacja ustna od uczniów po zakoDczeniu wiczeD i wyniki sesji plakatowej. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 8 Scenariusz zaj 2 Osoba prowadzca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & & & & . ModuBowy program nauczania: Technik bezpieczeDstwa i higieny pracy 315[01] ModuB: BezpieczeDstwo pracy i ochrona [rodowiska 315[01].O1 Jednostka moduBowa: Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej 315 [01].O1.01 Temat: Organizacja stanowiska komputerowego. Cel ogólny: Nabycie umiejtno[ci organizowania stanowiska pracy przy komputerze. Po zakoDczeniu zaj edukacyjnych uczeD powinien umie: - wyja[ni znaczenie stosowania zasad bhp dla zdrowia u\ytkownika komputera, - - - - znalez informacje dotyczce zasad ksztaBtowania bezpiecznych i higienicznych - - - warunków pracy na stanowisku komputerowym, - wybra z rozporzdzenia elementy potrzebne do analizy swojego stanowiska, - - - - opracowa wnioski z analizy, - - - - przeprowadzi korekt swojego stanowiska pracy z komputerem. - - - W czasie zaj bd ksztaBtowane nastpujce umiejtno[ci ponadzawodowe: - organizowanie i planowanie zaj, - - - - pracy w zespole, - - - - oceny pracy zespoBu. - - - Metody nauczania uczenia si: - metoda przewodniego tekstu. - - - Formy organizacyjne pracy uczniów: - praca w maBych zespoBach, - - - - praca indywidualna. - - - Czas: 2 godziny dydaktyczne. Zrodki dydaktyczne: - film  Uwaga komputer , - - - - instrukcja dla ucznia, - - - - karta wiczeD, - - - - rozporzdzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (Dz. U. Nr 148, poz. 973), - - - - stanowisko komputerowe, na którym pracuje uczeD, - - - - liniaB do pomiaru z dokBadno[ci 1 mm, - - - - telewizor, video. - - - Wskazówki do realizacji Zajcia powinny odbywa si w pracowni komputerowej, przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien: przygotowa arkusz wiczeniowy, zaprezentowa film i poprowadzi dyskusj na temat zagro\eD wynikajcych z pracy przy komputerze. Zadanie dla ucznia Przeprowadz analiz stanowiska komputerowego pod ktem speBnienia wymogów zawartych w rozporzdzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa\onych w monitory ekranowe. Zastosuj zmiany, które zmniejsz uci\liwo[ pracy na tym stanowisku. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 9 Przebieg zaj: Faza wstpna 1. Okre[lenie tematu zaj. 2. Wyja[nienie uczniom tematu, szczegóBowych celów ksztaBcenia. 3. Wyja[nienie uczniom zasad pracy metod tekstu przewodniego. 4. PodziaB grupy uczniów na zespoBy. Faza wBa[ciwa Praca metod tekstu przewodniego. Etap I. Informacje 1. Pogadanka wprowadzajca do tematu. 2. Pokaz filmu:  Uwaga komputer (czas trwania: 8 min). 3. Dyskusja na temat odczuwanych przez uczniów uci\liwo[ci przy dBugotrwaBej pracy z komputerem. 4. Udostpnienie rozporzdzenia. Pytania prowadzce: 1. Jakie uci\liwo[ci wi\ si z wykonywaniem pracy na stanowisku komputerowym? 2. Jakie problemy zdrowotne wystpuj u osób pracujcych przez kilka lat na stanowisku komputerowym? 3. W jaki sposób mo\emy zmniejszy lub wyeliminowa uci\liwo[ci na stanowisku komputerowym? 4. Jaki jest cel zaleceD zawartych w rozporzdzeniu w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa\onych w monitory ekranowe? 5. Czy twoje stanowisko komputerowe powinno speBnia wymagania tego rozporzdzenia? Etap II. Planowanie 1. W jaki sposób mo\esz wykorzysta rozporzdzenie w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa\onych w monitory ekranowe do zmniejszenia uci\liwo[ci wystpujcych przy pracy na Twoim stanowisku komputerowym? 2. Czy wszystkie punkty rozporzdzenia maj zastosowanie do Twojego stanowiska? 3. Jaki prosty przyrzd pomiarowy bdziesz musiaB zastosowa przy analizie? 4. W jaki sposób dokonasz analizy punktów, które dotycz wygody u\ytkowania? Etap III. Ustalenia 1. Uczniowie pracujc w zespoBach ustalaj punkty rozporzdzenia, wedBug bd analizowali poszczególne elementy stanowiska komputerowego. 2. Uczniowie konsultuj z nauczycielem poprawno[ wyboru. 3. Uczniowie wpisuj wybrane punkty rozporzdzenia do tabeli w arkuszu wiczeD. Etap IV. Wykonanie 1. Uczniowie dokonuj ogldzin i pomiarów odlegBo[ci, analizowanego stanowiska. 2. Uczniowie wpisuj znak X w rubryce TAK, je[li wymaganie podane w rozporzdzeniu jest speBnione a w rubryce NIE, je[li wymaganie nie jest speBnione. Etap V. Analiza Uczniowie wpisuj, po rozpatrzeniu wszystkich wybranych punktów rozporzdzenia, do karty wiczeD tre[ wniosków, (jakie zmiany powinny by wprowadzone lub w przypadku speBnienia wszystkich wymagaD   stanowisko nie wymaga zmian ). ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 10 Etap VI. Sprawdzenie 1. Uczniowie przedstawiaj propozycje zmian nauczycielowi. Nauczyciel sprawdza poprawno[ proponowanych zmian. 2. Uczniowie podobn analiz przeprowadzaj w domu na swoim stanowisku komputerowym i dokonaniu zmian sprawdzaj czy bdzie im si wygodniej pracowaBo. 3. Uczniowie zapisuj wnioski z pracy w domu w karcie wiczeD. Faza VI. Analiza koDcowa Uczniowie wraz z nauczycielem wskazuj, które etapy rozwizania zadania sprawiBy im trudno[ci. Nauczyciel powinien podsumowa caBe wiczenie, wskaza, jakie umiejtno[ci byBy wiczone, jakie wystpiBy nieprawidBowo[ci i jak ich unika na przyszBo[. Praca domowa Dokonaj analizy domowego stanowiska komputerowego wpisujc wyniki pomiarów i wnioski do karty wiczeD. Ocena poziomu osigni i aktywno[ci uczniów: - sprawdzenie wyników pracy, - - - - ocena wykonanej pracy i aktywno[, - - - - sprawdzenie i ocena wyników pracy domowej. - - - Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoDczonych zajciach: - anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczce sposobu prowadzenia zaj i zdobytych umiejtno[ci. Ankieta dla ucznia Zakre[l lub uzupeBnij wBa[ciw odpowiedz. 1. Zajcia na temat  Organizacja stanowiska komputerowego to dla mnie: strata czasu; okazja do przeprowadzenia korekty swojego stanowiska pracy z komputerem; zródBo informacji o organizacja stanowiska komputerowego. 2. Na zajciach szczególnie podobaBo mi si:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & 3. Na zajciach nie podobaBo mi si: & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & 4. W czasie wykonywania wiczenia trudne dla mnie byBo: & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Dzikuj za wypeBnienie ankiety ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 11 5. WICZENIA 5.1. Prawna ochrona pracy 5.1.1. wiczenia wiczenie 1 Okre[l podstawowe obowizki pracodawcy i pracownika w zakresie bhp. Wskazówki do realizacji Zajcia powinny odbywa si w pracowni komputerowej. Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien przeprowadzi pokaz wyszukiwania tre[ci Kodeksu pracy w Internecie. Praca zespoBowa; zespoBy tworz plakaty; wynik pracy prezentowany przez lidera grupy przed grup, po prezentacji nauczyciel dokonuje podsumowania u[wiadamiajc uczniom znaczenie wypeBniana przedstawionych obowizków dla zapewnienia bezpieczeDstwa pracy. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyszuka w dziale IV kodeksu pracy obowizki pracodawcy i pracownika i wypisa z niego punkty dotyczce bezpieczeDstwa i higieny pracy, 2) wyszuka w kodeksie pracy dziaB, w którym zawarto podstawowe obowizki w zakresie bezpieczeDstwa i higieny pracy i wypisa z niego obowizki pracodawcy i pracownika. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pogadanka, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - Kodeks pracy, - - - - Poradnik dla ucznia, - - - - komputer z dostpem do Internetu, - - - - materiaBy plastyczne. - - - wiczenie 2 Przeprowadz analiz Rozporzdzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeDstwa i higieny pracy. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien wyjasni przykBady i przyczyny wystpowania mobbingu oraz przygotowa kart wiczeD z tabel do wypeBniania. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wpisa w przegldarce internetowej adres http://www.abc.com.pl/serwis/publik.htm, ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 12 2) znalez Rozporzdzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeDstwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 r., nr 180, poz. 1860), 3) przeprowadzi analiz rozporzdzenia z uwzgldnieniem zawartych w tabeli pytaD i wypeBni j, zaznaczajc znakiem X prawidBow odpowiedz oraz wpisujc numer paragrafu rozporzdzenia. Tabela 1. Analiza rozporzdzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp (do wiczenia 2) Nr Problem § Tak Nie 1 Pracownik zatrudniony na stanowisku robotniczym zobowizany jest do uczestnictwa w szkoleniu okresowym nie rzadziej, ni\ co 5 lat. 2 Pracownik wykonujcy prac na kilku stanowiskach pracy powinien odby instrukta\ stanowiskowy na ka\dym z tych stanowisk. 3 Podstaw dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na okre[lonym stanowisku jest sprawdzian wiedzy i umiejtno[ci z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami bezpieczeDstwa i higieny pracy. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pogadanka, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - stanowisko komputerowe z dostpem do Internetu, - - - - arkusz wiczeniowy. - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 13 5.2. Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uci\liwe i niebezpieczne wystpujce w procesie pracy 5.2.1. wiczenia wiczenie 1 Okre[l dopuszczalny poziom haBasu na ró\nych stanowiskach pracy. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien przeprowadzi pokaz fragmentu filmu:  HaBas i dyskusj na temat wpBywu haBasu na czBowieka oraz przygotowa kart wiczeD. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przeanalizowa tre[ normy PN-N-01307:1994 HaBas. Dopuszczalne warto[ci haBasu w [rodowisku pracy, 2) okre[li, na podstawie normy, dopuszczalny poziom haBasu na stanowiskach w: - kabinie bezpo[redniego sterowania bez Bczno[ci telefonicznej, - - - - pomieszczeniu do wykonywania prac precyzyjnych, - - - - biurze projektowym, - - - - stolarni. - - - Zalecane metody nauczania uczenia si: - pokaz filmu, - - - - dyskusja dydaktyczna. - - - Zrodki dydaktyczne: - karta wiczeD, - - - - film  HaBas , - - - - PN-N-01307:1994. - - - wiczenie 2 Okre[l obowizki pracodawcy zwizane z wymaganiami bezpieczeDstwa i higieny pracy dotyczce prac, podczas wykonywania, których mo\e wystpi w [rodowisku pracy haBas. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien przeprowadzi pokaz fragmentu filmu:  HaBas dotyczcy metod przeciwdziaBania i dyskusj na ten temat. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyszuka w Internecie rozporzdzenie z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy przy pracach zwizanych z nara\eniem na haBas lub drgania mechaniczne (Dziennik Ustaw z roku 2005 r. nr 157, poz. 1318), 2) przeanalizowa tre[ rozporzdzenia, ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 14 3) okre[li obowizki pracodawcy zwizane z nara\eniem na haBas na stanowiskach pracy zawarte w § 5. 1 oraz obowizki zwizane z realizacj programu, o którym mowa w ustpie 2 § 5 rozporzdzenia. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pogadanka, - - - - dyskusja dydaktyczna. - - - Zrodki dydaktyczne: - komputer z dostpem do Internetu, - - - - film  HaBas . - - - wiczenie 3 Okre[l sposoby eliminacja zagro\eD wystpujcych w procesach pracy. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do zaj nauczyciel powinien przygotowa materiaBy dydaktyczne przedstawiajce ró\ne rodzaje zagro\eD w procesach pracy. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przedyskutowa w grupie mo\liwe sposoby eliminacji zagro\eD wystpujcych w procesach pracy, 2) uzupeBni tabel. Tabela do wiczenia 3 Zagro\enie wystpujce w procesach pracy Sposoby eliminacji spowodowane: elementami ruchomymi i luznymi elementami ostrymi i wystajcymi przemieszczaniem si ludzi po terenie i drogach wewntrzzakBadowych oraz drogach komunikacyjnych poparzeniem o charakterze termicznym pora\eniem prdem elektrycznym po\arem i wybuchem Zalecane metody nauczania uczenia si: - wiczenia, - - - - dyskusja dydaktyczna. - - - Zrodki dydaktyczne: - karta wiczeD. - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 15 5.3. Wymagania bezpieczeDstwa i higieny pracy 5.3.1. wiczenia wiczenie 1 Okre[l, na podstawie wyników pomiarów zamieszczonych w tabeli, czy warunki pracy w stolarni o wymiarach 14 m x 25 m i wysoko[ci 5 m, w której jest zatrudnionych na jedn zmian 6 pracowników s zgodne z wymaganiami. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi znaczenie odpowiedniej przestrzeni roboczej przy wykonywaniu pracy, przygotowa kart wiczeD. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przeanalizowa wymagania dotyczce o[wietlenia w stolarni (tabela 12 w materiale nauczania 4.2.1), 2) przeanalizowa wymagania dotyczce nat\enia dzwiku zawarte w rozporzdzeniu z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy przy pracach zwizanych z nara\eniem na haBas lub drgania mechaniczne, 3) przeanalizowa wymagania dotyczce temperatury pomieszczenia pracy, zawarte w rozporzdzeniu z dnia 26 wrze[nia 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) oceni, czy warunki pracy w stolarni s zgodne z wymaganiami, 5) wpisa dane z zadania do tabeli, 6) wpisa wymaganie dotyczce ka\dego z okre[lonych czynników, 7) dokona oceny speBnienia wymagaD bhp w tabeli wg wzoru dotyczcego pyBów. Tabela do wiczenia 1 Lp. Warunki pracy Ocena Czynnik Dane z pomiaru Wymagania wymagania 1 PyBy 0,4 mg/m3 2 mg/m3 speBnione 2 Nat\enie o[wietlenia 350 lx 3 WspóBczynnik równomierno[ci 0,68 4 Temperatura 19oC 5 Poziom nat\enia dzwiku exp. 8 h 93 dB 6 Powierzchnia pomieszczenia 7 Wysoko[ pomieszczenia Zalecane metody nauczania uczenia si: - dyskusja dydaktyczna, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - karta wiczeD, - - - - rozporzdzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrze[nia 1997 w sprawie - - - ogólnych przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy, - rozporzdzenie Ministra Pracy i Polityki SpoBecznej z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie - - - bezpieczeDstwa i higieny pracy przy pracach zwizanych z nara\eniem na haBas lub drgania mechaniczne. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 16 wiczenie 2 Okre[l, przy których zagro\eniach wymagane jest stosowanie [rodków ochrony indywidualnej. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien przeprowadzi pokaz fragmentu filmu:  Strój ochronny i dyskusj na temat znaczenia [rodków ochrony indywidualnej dla bezpieczeDstwa pracy, przygotowa kart wiczeD. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyszuka w rozporzdzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrze[nia 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy zaBcznik dotyczcy szczegóBowych zasad stosowania [rodków ochrony indywidualnej, 2) zaznaczy w tabeli wg wzoru dotyczcego upadków z wysoko[ci, jakie zagro\one cz[ci ciaBa musza by chronione przy okre[lonym zagro\eniu. Tabela do wiczenia 2 Najcz[ciej zagro\one cz[ci ciaBa Twarz Oczy Drogi Narzd DBonie Stopy Nogi TuBów, Zagro\enia oddech sBuchu w tym brzuch Upadki z wysoko[ci x x x Drgania (wibracja) Zimno Elektryczne HaBas PyBy Gazy Szkodliwe bakterie Zalecane metody nauczania uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - - - - dyskusja dydaktyczna, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - karta wiczeD, - - - - film  Strój ochronny , - - - - rozporzdzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrze[nia 1997 w sprawie - - - ogólnych przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy. wiczenie 3 Dobierz znaki graficzne do okre[lenia nakazu stosowania ochron osobistych. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien przeprowadzi pokaz filmu:  Znaki bezpieczeDstwa w miejscu pracy i dyskusj na temat znaczenia stosowania znaków bezpieczeDstwa w miejscu pracy, przygotowa kart wiczeD. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 17 Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obejrze film Znaki bezpieczeDstwa w miejscu pracy, 2) podpisa rysunki dotyczce nakazów. Obja[nienia. Nakaz stosowania: ochrony oczu, ochrony dróg oddechowych, sprztu chronicego przed upadkiem z wysoko[ci, ochrony sBuchu, ochrony twarzy, ochrony gBowy, ochron rk, ochrony nóg. a) b) c) d) e) f) g) a) & & & & & & & & & & b) & & & & & & & & & & c)& & & & & & & & & & d) & & & & & & & & & & e) & & & & & & & & & & f) & & & & & & & & & & g) & & & & & & & & & & Rysunek do wiczenia 3 Zalecane metody nauczania uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - karta wiczeD, - - - - film  Znaki bezpieczeDstwa w miejscu pracy . - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 18 5.4. Likwidacja lub ograniczanie zagro\eD mechanicznych, elektrycznych, chemicznych 5.4.1. wiczenia wiczenie 1 Opisz zagro\enia wystpujce na stanowisku pracy przedstawionym na rysunku. Rysunek do wiczenia 3 [1, s. 17] Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien przeprowadzi pokaz fragmentu filmu:  Czynniki szkodliwe i niebezpieczne w [rodowisku pracy dotyczcy zagro\eD chemicznych i poprowadzi dyskusj na temat metod zapobiegania zagro\eniom chemicznym w [rodowisku pracy. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) obejrze film ,,Czynniki szkodliwe i niebezpieczne w [rodowisku pracy , 2) odpowiedzie na nastpujce pytania: - Jakie zagro\enia wystpuj na przedstawionym na rysunku stanowisku? - - - - Dlaczego spo\ywanie posiBków i napojów w miejscach, gdzie stosuje si substancje - - - chemiczne jest niebezpieczne? Zalecane metody nauczania uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - - - - dyskusja dydaktyczna, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - film ,,Czynniki szkodliwe i niebezpieczne w [rodowisku pracy . - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 19 wiczenie 2 Opracuj instrukcj postpowania w przypadku wycieku amoniaku w zakBadzie przemysBowym. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien zapozna uczniów z ró\nymi instrukcjami postpowania w razie wycieków substancji chemicznych, omówi skutki wycieku amoniaku, przygotowa karty charakterystyki amoniaku i materiaBy pomocnicze (przykBady instrukcji). Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) przeanalizowa tre[ karty charakterystyki amoniaku, 2) przeanalizowa tre[ materiaBów pomocniczych, 3) zaprojektowa tre[ instrukcji postpowania w przypadku wycieku amoniaku w zakBadzie przemysBowym zgodnie z wymaganiami, 4) przedstawi projekt nauczycielowi i ustali ostateczn wersj instrukcji. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pogadanka, - - - - pokaz z obja[nieniem. - - - Zrodki dydaktyczne: - karta charakterystyki amoniaku, - - - - materiaBy pomocnicze. - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 20 5.5. Ergonomia w ksztaBtowaniu warunków pracy 5.5.1. wiczenia wiczenie 1 Okre[l obowizki pracodawcy zwizane z bezpieczeDstwem i higien pracy podczas rcznych prac transportowych. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi problemy zdrowotne spowodowane nieprawidBow technik wykonywania rcznych prac transportowych. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyszuka w Internecie rozporzdzenie Ministra Pracy i Polityki SpoBecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy okre[li na podstawie przy rcznych pracach transportowych (Dziennik Ustaw z roku 2000 r. nr 26, poz. 313 ze zmianami), 2) przeanalizowa tre[ rozporzdzenia, 3) okre[li na podstawie rozporzdzenia obowizki pracodawcy zwizane z bhp przy rcznych pracach transportowych. Zalecane metody nauczania uczenia si: - dyskusja dydaktyczna, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - komputer z dostpem do Internetu. - - - wiczenie 2 Okre[l dopuszczalne warto[ci masy przemieszczanych przedmiotów. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien przeprowadzi pokaz filmu  Dlaczego boli krgosBup? , przygotowa kart wiczeD. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyszuka w Internecie rozporzdzenie Ministra Pracy i polityki SpoBecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy przy rcznych pracach transportowych (Dziennik Ustaw z roku 2000 r. nr 26, poz. 313 ze zmianami), 2) okre[li, dopuszczalne masy przemieszczanych przedmiotów przy podanych sytuacjach, 3) wpisa okre[lone dane do tabeli. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 21 Tabela do wiczenia 2 Lp. Przemieszczanie przedmiotów Masa nie mo\e przekracza kg 1. Przez m\czyzn przy pracy staBej. 2. Przez m\czyzn przy pracy dorywczej. 3. Przez m\czyzn przy przetaczaniu rcznie przedmiotów po terenie poziomym. 5. ZespoBowo przez m\czyzn przy pracy staBej. 6. ZespoBowo przez m\czyzn przy pracy dorywczej. 7. Przez kobiet przy pracy staBej. 8. Przez kobiet przy pracy dorywczej. 9. Przez kobiet przy przewo\eniu na taczkach 2-koBowych. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - komputer z dostpem do Internetu, - karta wiczeD, - film  Dlaczego boli krgosBup? . wiczenie 3 Zorganizuj stanowisko komputerowe zgodnie z zasadami bhp i ergonomii pracy. Wskazówki do realizacji Zajcia powinny odbywa si w pracowni komputerowej, przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien: przygotowa arkusz wiczeniowy, zaprezentowa film i poprowadzi dyskusj na temat zagro\eD wynikajcych z pracy przy komputerze. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wykona polecenia zamieszczone w przedstawionych poni\ej etapach, 2) zastosowa zmiany, które zmniejsz uci\liwo[ pracy na tym stanowisku. Etap I. Informacje Odpowiedz w arkuszu wiczeniowym na nastpujce pytania: 1. Jakie uci\liwo[ci wi\ si z wykonywaniem pracy na stanowisku komputerowym? 2. Jakie problemy zdrowotne wystpuj u osób pracujcych przez kilka lat na stanowisku komputerowym? 3. W jaki sposób mo\emy zmniejszy lub wyeliminowa uci\liwo[ci na stanowisku komputerowym? Etap II. Planowanie Przeanalizuj Rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa\onych w monitory ekranowe i odpowiedz na nastpujce pytania: 1. Jaki jest cel zaleceD zawartych w rozporzdzeniu w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa\onych w monitory ekranowe? 2. Czy twoje stanowisko komputerowe powinno speBnia wymagania tego rozporzdzenia? ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 22 3. W jaki sposób mo\esz wykorzysta rozporzdzenie w sprawie bezpieczeDstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa\onych w monitory ekranowe do zmniejszenia uci\liwo[ci wystpujcych przy pracy na Twoim stanowisku komputerowym? 4. Czy wszystkie punkty rozporzdzenia maj zastosowanie do Twojego stanowiska? 5. Jaki prosty przyrzd pomiarowy bdziesz musiaB zastosowa przy analizie? 6. W jaki sposób dokonasz analizy punktów, które dotycz wygody u\ytkowania? Etap III. Ustalenia 1. Ustal punkty rozporzdzenia, wedBug których bdziesz analizowaB poszczególne elementy Twojego stanowiska komputerowego. 2. Skonsultuj wybór z nauczycielem. 3. Wpisz wybrane punkty rozporzdzenia do tabeli w arkuszu wiczeD. Etap IV. Wykonanie 1. Dokonaj ogldzin i pomiarów odlegBo[ci analizowanego stanowiska. 2. Wpisz znak X: w rubryce TAK, je[li wymaganie podane w rozporzdzeniu jest speBnione a w rubryce NIE, je[li wymaganie nie jest speBnione. Etap V. Analiza Wpisz, po rozpatrzeniu wszystkich wybranych punktów rozporzdzenia, do arkusza wiczeniowego tre[ wniosków, (jakie zmiany powinny by wprowadzone a je[li wszystkie wymagania s speBnione, \e stanowisko nie wymaga zmian). Etap VI. Sprawdzenie 1. Przedstaw propozycje zmian nauczycielowi. 2. Podobn analiz przeprowadz w domu na swoim stanowisku komputerowym. 3. Po dokonaniu zmian sprawdz czy bdzie Ci si wygodniej pracowaBo. 4. Zapisz wnioski z pracy w domu w arkuszu wiczeniowym. Zalecane metody nauczania uczenia si: - metoda przewodniego tekstu. - - - Zrodki dydaktyczne: - karta wiczeD, - - - - Rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (Dz. U. Nr 148, poz. 973 z 1998 r.), - - - - stanowisko komputerowe, na którym pracuje uczeD, - - - - liniaB do pomiaru z dokBadno[ci 1 mm, - - - - film  Uwaga komputer . - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 23 5.6. Zagro\enia po\arowe oraz zasady ochrony przeciwpo\arowej 5.6.1. wiczenia wiczenie 1 Rozpoznaj znaki ochrony przeciwpo\arowej. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do wiczenia nauczyciel powinien zaprezentowa cz[ filmu Znaki bezpieczeDstwa w miejscu pracy oraz przygotowa kart wiczeD. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) uwa\nie obejrze film Znaki bezpieczeDstwa w miejscu pracy, 2) przyporzdkowa obja[nienia do znaków przedstawionych na rysunku. Obja[nienia: Ga[nica, Alarmowy sygnalizator akustyczny, Przycisk alarmowy, Zakaz u\ywania otwartego ognia  palenie zabronione, Telefon do u\ycia w stanie zagro\enia, Zakaz gaszenia wod, Sprzt przeciwpo\arowy, Hydrant zewntrzny, Nie zastawia, Kierunek do miejsca rozmieszczenia sprztu po\arowego lub urzdzenia ostrzegawczego, Zestaw sprztu po\arowego, NiebezpieczeDstwo po\aru  materiaBy Batwopalne, Drabina wewntrzna, Palenie tytoniu zabronione. a) b) c) d) e) f) g) ................... ................... ................... ................... ................... ................... ................... h) i) j) k) l) m) n) ................... ................... ................... ................... ................... ................... ................... Rysunek do wiczenia 1 Zalecane metody nauczania uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - karta wiczeD, - - - - film  Znaki bezpieczeDstwa w miejscu pracy . - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 24 wiczenie 2 Okre[l przyczyny powstawania po\arów w zakBadach pracy oraz sposoby ich eliminacji. Wskazówki do realizacji Przed wykonaniem wiczenia nauczyciel powinien zaprezentowa cz[ filmu Zasady ochrony ppo\. i postpowania w razie po\aru oraz przygotowa kart wiczeD. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) okre[li na podstawie materiaBu nauczania zawartego w poradniku i filmie, co najmniej 10 przyczyn powstawania po\arów, 2) okre[li metody zapobiegania po\arom, 3) wpisa do karty wiczeD przyczyny po\arów oraz sposoby zapobiegania ich powstawania. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - karta wiczeD, - - - - film  Zasady ochrony przeciwpo\arowej i postpowania w razie po\aru . - - - wiczenie 3 Powiadom stra\ po\arn zgodnie z procedur  symulacja. Wskazówki do realizacji wiczenie w parach; pierwszy uczeD powinien odegra rol wzywajcego przez telefon (symulacja) stra\ po\arn drugi odgrywa rol przyjmujcego wezwanie; po odegraniu scenki przed kolegami w klasie uczniowie odgrywaj j jeszcze raz zamieniajc si rolami. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) ustali na podstawie materiaBu nauczania zawartego w poradniku tre[ wezwania stra\y po\arnej do po\aru w magazynie z silnikami elektrycznymi, w którym zapaliBy si puste pudeBka tekturowe, 2) powiadomi stra\ po\arn o zaistniaBym zdarzeniu (symulacja). Zalecane metody nauczania uczenia si: - inscenizacja. - - - Zrodki dydaktyczne: - telefon. - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 25 5.7. Pierwsza pomoc przy urazach mechanicznych, pora\eniu prdem, zatruciach substancjami chemicznymi 5.7.1. wiczenia wiczenie 1 Wykonaj opatrunek gBowy. Wskazówki do realizacji Przed wykonaniem wiczenia nauczyciel powinien zaprezentowa fragment filmu Pierwsza pomoc przedlekarska, przygotowa materiaBy pomocnicze opisujce banda\owanie gBowy, przeprowadzi pokaz banda\owania gBowy. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyszuka informacje dotyczce sposobów banda\owania gBowy, 2) wybra z apteczki materiaBy opatrunkowe i przybory, 3) zaplanowa kolejno[ opatrywania rany, 4) uzgodni z nauczycielem poprawno[ zaplanowanych czynno[ci, 5) wykona zadanie opatrywania gBowy, 6) przeanalizowa wiczenie, co zostaBo prawidBowo wykonane, a co nale\y zmieni. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - instrukcje opatrywania ran, - - - - apteczka z peBnym wyposa\eniem, - - - - film  Pierwsza pomoc przedlekarska . - - - wiczenie 2 Udziel pomocy osobie pora\onej prdem niskiego napicia. Wskazówki do realizacji Przed wykonaniem wiczenia nauczyciel powinien zaprezentowa fragment filmu, przygotowa materiaBy pomocnicze opisujce mechanizm dziaBania prdu na organizm ludzki. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyszuka informacje dotyczce sposobów udzielania pomocy osobie pora\onej prdem niskiego napicia, 2) zaplanowa kolejno[ dziaBaD, 3) uzgodni z nauczycielem poprawno[ zaplanowanych czynno[ci, 4) wykona zadanie w symulowanych przez koleg okoliczno[ciach, 5) przeanalizowa prawidBowo[ wykonania zadania. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 26 Zalecane metody nauczania uczenia si: - pokaz z obja[nieniem, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - materiaBy pomocnicze (linka, krzesBo, kawaBek materiaBu izolacyjnego). - - - wiczenie 3 Ustal sposób udzielania pierwszej pomocy przy zatruciach ró\nymi substancjami chemicznymi. Wskazówki do realizacji Przed wykonaniem wiczenia nauczyciel powinien okre[li rodzaje procesów technologicznych, w których istnieje zagro\enie zatrucia podanymi w wiczeniu substancjami. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyszuka informacje dotyczce udzielania pierwszej pomocy przy zatruciach nastpujcymi substancjami chemicznym: tlenek wgBa (drog oddechow), metanol (drog pokarmow), chlor (drog oddechow) aceton (drog oddechow), oBów (drog pokarmow), benzen (drog oddechowa), benzen (drog pokarmow), 2) zaplanowa tabel ujmujc: nazw substancji, objawy zatrucia, sposób udzielania pierwszej pomocy, 3) wykorzysta edytor tekstu do sporzdzenia tabeli, 4) wypeBni tabel. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pogadanka, - - - - wiczenie. - - - Zrodki dydaktyczne: - materiaBy pomocnicze, - - - - komputer. - - - ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 27 6. EWALUACJA OSIGNI UCZNIA PrzykBady narzdzi pomiaru dydaktycznego TEST 1 Test dwustopniowy do jednostki moduBowej  Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej Test pisemny skBada si z 20 zadaD wielokrotnego wyboru, z których: - zadania od 1 do 14 s z poziomu podstawowego, - - - - zadania od 15 do 20 s z poziomu ponadpodstawowego. - - - Punktacja zadaD: 0 lub 1 punkt Za ka\d prawidBow odpowiedz uczeD otrzymuje 1 punkt. Za zB odpowiedz lub jej brak uczeD otrzymuje 0 punktów. Proponuje si nastpujce normy wymagaD  uczeD otrzymuje nastpujce oceny szkolne: - dopuszczajcy  za rozwizanie, co najmniej 8 zadaD z poziomu podstawowego, - - - - dostateczny  za rozwizanie, co najmniej 10 zadaD z poziomu podstawowego, - - - - dobry  za rozwizanie 14 zadaD, w tym, co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, - - - - bardzo dobry  za rozwizanie 18 zadaD, w tym co najmniej 5 z poziomu - - - ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. a, 4. c, 5. d, 6. c, 7. b, 8. c, 9. a, 10. d, 11. c, 12. c, 13. a, 14. d, 15. a, 16. c, 17. a, 18. c, 19. c, 20. c. Plan testu Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna zad. (mierzone osignicia ucznia) celu wymagaD odpowiedz 1 Okre[li zródBo podstawowych aktów prawnych B P b dotyczcych bhp 2 Zinterpretowa podstawowe akty prawne dotyczce obowizków pracodawcy zwizane z C P a bezpieczeDstwem i higien pracy 3 Okre[li wymagania bhp dotyczce pomieszczeD B P a pracy 4 Scharakteryzowa wymagania bezpieczeDstwa C P c dotyczce procesów pracy 5 Okre[li wymagania bezpieczeDstwa i higieny B P d pracy dotyczce [rodowiska pracy 6 Okre[li warunki stosowania [rodków ochrony C P c indywidualnej do wykonywanych prac 7 Zareagowa w przypadku zagro\enia po\arowego zgodnie z zasadami ochrony C P b przeciwpo\arowej ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 28 8 Zastosowa sprzt ga[niczy zgodnie z zasadami C P c ochrony przeciwpo\arowej 9 Zastosowa podstawowe zasady bhp podczas C P a wykonywania pracy 10 Zorganizowa bezpieczne i ergonomiczne C P d stanowisko pracy 11 Okre[li kierunki dziaBalno[ci profilaktycznej B P c przy nara\eniu na haBas. 12 Scharakteryzowa wymagania bezpieczeDstwa C P c dotyczce procesów pracy 13 Scharakteryzowa sposoby likwidacji lub B P a ograniczenia zagro\eD urazami mechanicznymi 14 Okre[li sposoby likwidacji lub ograniczania B P d zagro\eD zwizanych z prdem elektrycznym 15 Dobra nat\enie o[wietlenia dla wykonania D PP a okre[lonego zadania 16 Okre[li wymagania bhp dotyczce pomieszczeD D PP c pracy 17 Ustali konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy podczas D PP a wykonywania zadaD zawodowych 18 Dobra [rodki ochrony indywidualnej do D PP c wykonywanych prac 19 Okre[li przyczyn wystpienia zagro\enia D PP c zwizanego z substancjami chemicznymi, 20 Udzieli pierwszej pomocy przy zatruciu D PP c substancjami chemicznymi. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 29 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jednotygodniowym. 2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadaD podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 4. Przygotuj odpowiedni liczb testów. 5. Zapewnij samodzielno[ podczas rozwizywania zadaD. 6. Przed rozpoczciem testu przeczytaj uczniom instrukcj dla ucznia. 7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wtpliwo[ci wyja[nij. 8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 9. Kilka minut przed zakoDczeniem testu przypomnij uczniom o zbli\ajcym si czasie zakoDczenia udzielania odpowiedzi. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwa\nie instrukcj. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi. 3. Zapoznaj si z zestawem zadaD testowych. 4. Test zawiera 20 zadaD. Do ka\dego zadania doBczone s 4 mo\liwo[ci odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidBowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na zaBczonej karcie odpowiedzi, stawiajc w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyBki nale\y bBdn odpowiedz zaznaczy kóBkiem, a nastpnie ponownie zakre[li odpowiedz prawidBow. 6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz miaB satysfakcj z wykonanego zadania. 7. Je[li udzielenie odpowiedzi bdzie Ci sprawiaBo trudno[, wtedy odBó\ jego rozwizanie na pózniej i wró do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwizanie testu masz 30 minut. Powodzenia! MateriaBy dla ucznia: - instrukcja, - - - - zestaw zadaD testowych, - - - - karta odpowiedzi. - - - ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Tre[ci rozporzdzeD bdziesz szukaB w a) Monitorze Polskim. b) Dzienniku Ustaw. c) Kodeksie pracy. d) Poradniku dla ucznia. 2. Do obowizków pracodawcy w zakresie bezpieczeDstwa i higieny pracy nale\y a) organizowanie pracy w sposób zapewniajcy bezpieczne i higieniczne warunki pracy. b) stosowanie [rodków ochrony zbiorowej, a tak\e u\ywanie przydzielonych [rodków ochrony indywidualnej oraz odzie\y i obuwia roboczego. c) uBatwianie pracownikowi podnoszenia kwalifikacji zawodowych. d) niezwBocznie zawiadamianie przeBo\onego o zauwa\onym w zakBadzie wypadku. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 30 3. Stanowisko komputerowe powinno by zorganizowane a) zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bhp na stanowiskach wyposa\onych w monitory ekranowe. b) w pomieszczeniach klimatyzowanych. c) w pomieszczeniach o powierzchni powy\ej 12 m 2. d) tak, aby okno znajdowaBo si na wprost monitora. 4. Masa przedmiotów przenoszonych przez kobiet, przy pracy staBej nie mo\e przekracza a) 20 kg. b) 25 kg. c) 12 kg. d) 15 kg. 5. Przy nara\eniu na dziaBanie dzwiku o nat\eniu 140 dB u pracownika a) nastpuje chwilowe obni\enie progu sByszalno[ci. b) nastpuje obni\enie progu sByszalno[ci przez kilka godzin. c) nie zajd \adne niekorzystne zmiany. d) nastpuje uszkodzenie mechaniczne narzdu sBuchu. 6. Zrodki ochrony indywidualnej stosujemy a) przy wykonywaniu ka\dej pracy. b) w przypadku, kiedy pracownik zgBosi tak potrzeb. c) w warunkach, w których nie ma mo\liwo[ci zmniejszenia nara\enia na czynniki niebezpieczne dla \ycia i zdrowia pracowników. d) kiedy ich u\ywanie przez pracownika podczas pracy nie jest uci\liwe. 7. Je\eli [rodkiem ga[niczym jest dwutlenek wgla (CO2), to minimalny odstp przy gaszeniu po\aru instalacji elektrycznej pod napiciem nieprzekraczajcym 1000 V wynosi a) 0,5 m. b) 1 m. c) 2 m. d) 5 m. 8. Hydronetka sBu\y do gaszenia po\arów a) instalacji elektrycznej pod napiciem. b) benzyny i innych pBynów Batwopalnych l\ejszych od wody. c) papierów, drewna, szmat, sBomy. d) niezidentyfikowanych substancji chemicznych. 9. W przypadku awarii maszyny lub urzdzenia nie nale\y a) dopuszcza do naprawy przez osoby postronne. b) pozostawa w pomieszczeniu. c) zawiadamia przeBo\onego. d) unieruchamia ukBady, maszyny, ich zespoBy lub doprowadzi je do stanu, w którym nie powoduj zagro\enia za pomoc wyBczników bezpieczeDstwa. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 31 10. Korekta stanowiska komputerowego pod ktem jego dostosowania do psychofizycznych wBa[ciwo[ci czBowieka polega na a) dostosowaniu ustawienia stanowiska z komputerem wzgldem okien i opraw o[wietleniowych. b) zastosowanie jonizatorów powietrza. c) zastosowanie krzesBa i stoBu o konstrukcji umo\liwiajcej przyjmowanie prawidBowej pozycji ciaBa. d) dostosowanie stoBu, siedziska, monitora, klawiatury, sterownika kursora, usytuowania w pomieszczeniu, do wymagaD zawartych w odpowiednim rozporzdzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. 11. Zrodkiem profilaktycznym przy nara\eniu na haBas w warunkach przemysBowych nie jest a) posadowienie maszyn tak, aby ograniczy drgania. b) wyBo\enie sufitu i [cian materiaBami dzwikochBonnymi. c) ustawienie maszyn na betonowej podBodze. d) zamontowanie osBony na zródBo dzwiku. 12. Szkodliwo[ dziaBania pyBów przemysBowych na organizm czBowieka w najwikszym stopniu zale\y od a) ksztaBtu ziaren pyBu. b) budowy krystalicznej ziarna. c) stopnia rozdrobnienia ziaren. d) rozpuszczalno[ci pyBów w cieczach. 13. Ograniczenie zagro\eD urazami mechanicznymi uzyskuje si przez stosowanie a) dobrego zamocowania przedmiotu obrabianego. b) sprawdzonych elementów, poBczeD i wBa[ciwie izolowanych przewodów. c) kontroli obudowy, wyBcznika i przewodu zasilajcego przed ka\dym u\yciem maszyny. d) substancji bezpiecznej. 14. Ograniczanie zagro\eD zwizanych z prdem elektrycznym uzyskuje si przez stosowanie a) ogólnego i miejscowego systemu wentylacji. b) rotacji pracowników na najbardziej niebezpiecznych stanowiskach pracy. c) [rodków ochrony osobistej w celu ochrony pracowników przed bezpo[rednim kontaktem z substancj chemiczn. d) ochrony przed wod i wilgoci. 15. Warto[ nat\enia o[wietlenia stanowiska pracy podczas wykonywania Nat\enie operacji toczenia powinna wynosi Lp. Stanowisko pracy o[wietlenia a) 500 lx. Em [lx] b) 750 lx. 1 Kucie swobodne 200 c) 300 lx. 2 Spawanie 300 d) 200 lx. 3 Trasowanie, kontrola 750 4 Toczenie, szlifowanie 500 ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 32 16. Jednym z wymagaD stawianych pomieszczeniom staBej pracy, w których mog wystpowa czynniki szkodliwe dla zdrowia jest a) szeroko[ wynoszca minimum 6 m. b) objto[ wynoszca minimum 1000 m3. c) wysoko[ w [wietle wynoszca minimum 3,3 m. d) stosunek powierzchni okien do podBogi minimum 1:3. 17. Za naruszenia przepisów i zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy podczas wykonywania zadaD zawodowych grozi kara regulaminowa do wysoko[ci wynagrodzenia a) jednodniowego. b) 10 dniowego. c) miesicznego. d) za tego typu przewinienia nie stosuje si kar pieni\nych. 18. Podczas szlifowania twardych gatunków drewna, na stanowiskach z instalacja odcigow, pracownicy powinni by wyposa\eni w a) przyBbice przeciwodpryskowe. b) gogle przeciwodpryskowe. c) gogle przeciwpyBowe. d) póBosBony i okulary. 19. Pomieszczenie biurowe jest ogrzewane w zimie piecykiem gazowym. Po uszczelnieniu okien, pracownicy zaczli odczuwa ttnienie w skroniach, silne bóle i zawroty gBowy. Najbardziej prawdopodobna przyczyna tych dolegliwo[ci jest zwikszone w tym pomieszczeniu st\enie a) benzopirenu. b) tlenku azotu. c) tlenku wgla. d) dwutlenku siarki. 20. Udzielanie pierwszej pomocy przy zatruciach tlenkiem wgla polega na a) sprowokowaniu wymiotów. b) podaniu doustne alkoholu etylowego. c) jak najszybszym podaniu tlenu do oddychania. d) przeniesieniu ratowanego do jak najchBodniejszego miejsca. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 33 KARTA ODPOWIEDZI Imi i nazwisko ............................................................................... Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej Zakre[l poprawn odpowiedz. Nr Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem: ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 34 TEST 2 Test dwustopniowy do jednostki moduBowej  Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej Test pisemny skBada si z 20 zadaD wielokrotnego wyboru, z których: - zadania od 1 do 14 s poziomu podstawowego, - - - - zadania od 15 do 20 s poziomu ponadpodstawowego. - - - Punktacja zadaD: 0 lub 1 punkt Za ka\d prawidBow odpowiedz uczeD otrzymuje 1 punkt. Za zB odpowiedz lub jej brak uczeD otrzymuje 0 punktów. Proponuje si nastpujce normy wymagaD  uczeD otrzymuje nastpujce oceny szkolne: - dopuszczajcy  za rozwizanie, co najmniej 8 zadaD z poziomu podstawowego, - - - - dostateczny  za rozwizanie, co najmniej 10 zadaD z poziomu podstawowego, - - - - dobry  za rozwizanie 14 zadaD, w tym, co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, - - - - bardzo dobry  za rozwizanie 18 zadaD, w tym co najmniej 5 z poziomu - - - ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. d, 5. a, 6. c, 7. c, 8. d, 9. b, 10. b, 11. b, 12. b, 13. d, 14. a, 15. d, 16. d, 17. d, 18. b, 19. d, 20. c. Plan testu Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna zad. (mierzone osignicia ucznia) celu wymagaD odpowiedz 1 Zinterpretowa podstawowe akty prawne B P a zwizanych z bhp 2 Zinterpretowa podstawowe akty prawne dotyczce obowizków pracownika zwizane B P c z bhp 3 Okre[li wymagania bhp dotyczce pomieszczeD B P b pracy 4 Scharakteryzowa wymagania bezpieczeDstwa C P d dotyczce procesów pracy 5 Okre[li wymagania bezpieczeDstwa i higieny B P a pracy dotyczce [rodowiska pracy 6 Udzieli pierwszej pomocy przy oparzeniach C P c 7 Zastosowa sprzt ga[niczy zgodnie z zasadami C P c ochrony przeciwpo\arowej 8 Zareagowa w przypadku zagro\enia po\arowego zgodnie z zasadami ochrony C P d przeciwpo\arowej 9 Scharakteryzowa wymagania bezpieczeDstwa C P b dotyczce procesów pracy 10 Scharakteryzowa sposoby likwidacji lub C P b ograniczenia zagro\eD urazami mechanicznymi ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 35 11 Zastosowa sposób ograniczenia zagro\enia C P b substancjami chemicznymi 12 Zastosowa podstawowe zasady bhp podczas C P b wykonywania pracy 13 Okre[li sposób ograniczenia zagro\enia B P d po\arem 14 Okre[li sposób ograniczania zagro\eD B P a zwizanych z prdem elektrycznym 15 Zorganizowa bezpieczne i ergonomiczne D PP d stanowisko pracy 16 Zastosowa wymagania bezpieczeDstwa D PP d dotyczce procesów pracy 17 Ustali konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy podczas D PP d wykonywania zadaD zawodowych 18 Dobra [rodki ochrony indywidualnej do D PP b wykonywanych prac 19 Dobra [rodki ochrony indywidualnej D PP d i zbiorowej 20 Oceni zgodno[ pomieszczeD z wymaganiami D PP c higieny ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 36 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jednotygodniowym. 2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadaD podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 4. Przygotuj odpowiedni liczb testów. 5. Zapewnij samodzielno[ podczas rozwizywania zadaD. 6. Przed rozpoczciem testu przeczytaj uczniom instrukcj dla ucznia. 7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wtpliwo[ci wyja[nij. 8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 9. Kilka minut przed zakoDczeniem testu przypomnij uczniom o zbli\ajcym si czasie zakoDczenia udzielania odpowiedzi. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwa\nie instrukcj. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi. 3. Zapoznaj si z zestawem zadaD testowych. 4. Test zawiera 20 zadaD. Do ka\dego zadania doBczone s 4 mo\liwo[ci odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidBowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na zaBczonej karcie odpowiedzi, stawiajc w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyBki nale\y bBdn odpowiedz zaznaczy kóBkiem, a nastpnie ponownie zakre[li odpowiedz prawidBow. 6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz miaB satysfakcj z wykonanego zadania. 7. Je[li udzielenie odpowiedzi bdzie Ci sprawiaBo trudno[, wtedy odBó\ jego rozwizanie na pózniej i wró do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwizanie testu masz 30 minut. Powodzenia! MateriaBy dla ucznia: - instrukcja, - - - - zestaw zadaD testowych, - - - - karta odpowiedzi. - - - ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Pracownik wykonujcy prac na kilku stanowiskach pracy powinien odby instrukta\ stanowiskowy a) na ka\dym z tych stanowisk. b) na stanowisku wskazanym przez przeBo\onego. c) na stanowisku, na którym pracuje najwiksz cz[ etatu. d) na stanowisku, na którym istniej wiksze zagro\enia dla zdrowia i \ycia. 2. Do obowizków pracownika nie nale\y a) przestrzeganie regulaminu pracy i ustalonego w zakBadzie pracy porzdku. b) przestrzeganie przepisów oraz zasad bhp, a tak\e przepisów przeciwpo\arowych c) prowadzenie dokumentacji w sprawach zwizanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników. d) wykonywanie sumiennie i starannie pracy oraz stosowanie si do poleceD przeBo\onych, które dotycz pracy. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 37 3. Wysoko[ pomieszczenia staBej pracy, w którym nie wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia nie mo\e by mniejsza w [wietle ni\ a) 3,3 m. b) 3 m. c) 2,5 m. d) 3,5 m. 4. Pracownik obsBugujcy mBot kuzniczy nara\ony jest na wibracje. Dla jego wtroby niebezpieczne s drgania o czstotliwo[ci a) 10 60 Hz. Wybrane czstotliwo[ci rezonansowe b) 9 18 Hz. Narzd` Czstotliwo[ci c) 8 10 Hz. rezonansowe d) 4,5 10 Hz. w Hz Narzdy klatki piersiowej 5 9 Hz Galka oczna 60 90 Hz Narzdy jamy brzusznej 4,5 10 Hz KrtaD, tchawica, oskrzela 12 16 Hz 5. Dopuszczalny poziom haBasu w stolarni wynosi przy ekspozycji dziennej 8 godzin pracy wynosi a) 85 dB. b) 75 dB. c) 65 dB. d) 55 dB. 6. Przy oparzeniach nie nale\y a) zakBada jaBowego opatrunku. b) usuwa zródBa dziaBania wysokiej temperatury poprzez gaszenie wod lub ga[nic lub usunicie poszkodowanego z zagro\onego pomieszczenia. c) stosowa [rodków domowych i ma[ci. d) w przypadku oparzeD twarzy stosowa suchych opatrunków. 7. Symbol B na ga[nicy oznacza, \e jest ona przeznaczona do po\aru nastpujcych grup materiaBów a) instalacji i urzdzeD elektrycznych. b) ciaB staBych pochodzenia organicznego (drewno, papier, wgiel). c) cieczy palnych (benzyny, nafty, rozpuszczalników, alkoholi) i ciaB staBych topicych si podczas palenia. d) gazów palnych (metanu, gazu ziemnego, acetylenu). 8. Po\ar nale\y zgBosi dzwonic pod numer a) 997. b) 999. c) 996. d) 998. 9. Masa przedmiotów przenoszonych przez m\czyzn, przy pracy staBej nie mo\e przekracza a) 20 kg. b) 25 kg. c) 12 kg. d) 15 kg. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 38 10. Ograniczenie zagro\eniem urazami mechanicznymi nie zaistnieje, je[li a) bdzie si stosowa narzdzia wyBcznie zgodnie z ich przeznaczeniem. b) zastosowuje si niewBa[ciwie dobrane [rodki ochrony indywidualnej. c) bdzie si czy[ci, konserwowa oraz przechowywa narzdzia w warunkach zapobiegajcym ich wzajemnym uszkodzeniom. d) przed u\yciem narzdzia bdzie si go ogldaBo w celu upewnienia si, \e nie jest uszkodzone. 11. Znak ostrzegajcy przed substancjami \rcymi przedstawiony jest na rysunku numer a) 1. 1 2 3 4 b) 2. c) 3. d) 4. 12. PrawidBowa pozycja podczas podnoszenia ci\aru przedstawiona jest na rysunku a) 1. 1 2 3 b) 2. c) 3. d) 1 i 3. 13. Znak informujcy o miejscu zainstalowania hydrantu oznaczony jest na numerem a) 1. 1 2 3 4 b) 2. c) 3. d) 4. 14. Znak ostrzegajcy przed pora\eniem prdem elektrycznym przedstawiony jest na rysunku numer a) 1. 1 2 3 4 b) 2. c) 3. d) 4. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 39 15. Wysoko[ pola pracy w pozycji stojcej przy wykonywaniu pracy ci\kiej, wymagajcej du\ej siBy i manipulowaniu du\ymi przedmiotami wynosi a) 1280 1380 mm. b) powy\ej 900 mm. c) 1000 1050 mm. d) 750 900 mm. 16. Pracownik laboratorium chemicznego nie zastosowaB podstawowej zasady bhp swojego stanowiska pracy, je[li a) przystpiB do pracy ubrany we wBa[ciw odzie\ ochronn i odpowiednie obuwie z niezbdn ilo[ci rkawic ochronnych. b) pracowaB ze st\onymi kwasami pod dygestorium. c) przelewaB substancje chemiczne z u\yciem szklanych lejków. d) przelewaB substancje chemiczn i napeBniB butelk do peBna, bez pozostawienia wolnej przestrzeni. 17. ObsBuga rcznych narzdzi uderzeniowych o napdzie pneumatycznym bez stosowania [rodków zmniejszajcych nara\enie zawodowe nie powoduje a) pogarszanie si ostro[ci wzroku. b) zaburzeD narzdu równowagi. c) zmian chorobowych w ukBadzie kr\enia krwi. d) atopowego zapalenia skóry. 18. Okularów pokazanych na rysunku obok nale\y u\ywa do prac a) malarsko-lakierniczych. b) przy obróbce wiórowej. c) do spawania gazowego. d) przy rozlewaniu cieczy \rcych. 19. Na rysunku przedstawiono rozmieszczenie stanowisk pracy i kierunki rozprzestrzeniania si fal dzwikowych emitowanych przez urzdzenie 1. Aby ochroni pracowników przed nadmiernym haBasem nale\y zastosowa a) ochronniki sBuchu dla pracowników. b) izolacje dzwikochBonna podBogi i [cian. c) ochron sBuchu operatora urzdzenia i izolacje dzwikochBonn [ciany dziaBowej. d) ochronniki sBuchu operatora urzdzenia oraz izolacje dzwikochBonn podBogi i [cian pomieszczeD. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 40 20. Zgodnie z wymaganiami higieny szatni przedstawiona na rysunku nale\y zaprojektowa dla pracowników a) piekarni. b) elektrowni c) kopalni. d) stolarni. ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 41 KARTA ODPOWIEDZI Imi i nazwisko ............................................................................... Przestrzeganie wymagaD bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\arowej Zakre[l poprawn odpowiedz. Nr Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem: ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 42 7. LITERATURA 1. BezpieczeDstwo i zdrowie a substancje chemiczne w pracy. Poradnik szkoleniowy. Instytut Medycyny Pracy im. Prof. dra med. Jerzego Nofera, Aódz: 1994 2. Gacek W.: Kompendium pierwszej pomocy. CIOP- PIB, Warszawa 2002 3. Goniewicz M., Nowak A., Smutek Z.: Przysposobienie obronne. Podrcznik dla LO, LP i Technikum. OPERON, Gdynia 2004 4. Hansen A.: BezpieczeDstwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998 5. Kaczmarska-KozBowska A., KotarbiDska E., Koton J., Mikulski K.: HaBas. CIOP, Warszawa 1997 6. Koton J.: Drgania mechaniczne. HaBas. CIOP, Warszawa 1997 7. Koradecka D.: BezpieczeDstwo pracy i ergonomia. T. 1-2. CIOP, Warszawa 1999 8. Mac S., Leowski J.: BezpieczeDstwo i higiena pracy dla szkóB zasadniczych. WSiP, Warszawa 1999 9. Markiewicz H.: Zagro\enia i ochrona od pora\eD w instalacjach elektrycznych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004 10. Olszewski J.: Podstawy ergonomii i fizjologii pracy. WAE, PoznaD 1997 11. Roj-Chodacka A.: Przestrzeganie przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo\arowej oraz ochrony [rodowiska. Poradnik i materiaBy dla ucznia. KOWEZiU, Warszawa 2002 12. Uczciwek T.: BezpieczeDstwo i Higiena Pracy oraz ochrona przeciw po\arowa w elektroenergetyce. Centralny O[rodek Szkolenia i Wydawnictw SEP, Warszawa 1998 ,,Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 43

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] O1 02 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] O1 02 u
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] Z2 02 u
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] Z1 01 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] Z1 02 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] O2 04 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] O3 02 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] Z2 02 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] Z4 03 u
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] O3 01 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] O2 05 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] Z3 02 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] Z1 01 u
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] Z1 03 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] O2 06 n
Technik?zpieczenstwa i higieny pracy15[01] O2 03 n

więcej podobnych podstron