3813100342

osadnictwo polskie". Dane historyczne pozwalają ustalić granice ziemi chełmińskiej w XIII w.: na południu Drwęca, na zachodzie Wisła, na północy Osa, na północnym wschodzie linia biegnąca od Płowęża po Szramowo. W wieku XIV polski ruch osadniczy z terytorium ziemi chełmińskiej, a także - szczególnie w drugiej połowie tego stulecia - z Mazowsza, objął Sasinię (dzisiejsze Ostródzkie, Działdowskie, Nidzickie), południową Warmię (dzisiejsze Olsztyńskie, Reszelskie) i Galindię (na obszarze dzisiejszego Szczycieńskiego). Rozpoczęto także kolonizację dzisiejszego Mrągowskiego. Ruch osadniczy z ziemi chełmińskiej i Mazowsza trwał przez cały wiek XIV aż do wojny polsko-krzyżackiej w latach 1410-1416, chociaż nie był zbyt intensywny.¹⁰

Równocześnie zachodziła kolonizacja niemiecka: zewnętrzna - z Turyngii, górnej Saksonii, Śląska, Łużyc, Miśni (głównie do 1350 r.) i wewnętrzna - w 2. połowie XIV w. „Niemiecka fala kolonizacyjna kierowała się szlakiem podbojów krzyżackich, poprzez ziemię chełmińską wzdłuż Wisły na północny wschód Prus. W pierwszej fazie skolonizowano Pomezanię i północną Warmię. W pasie nadmorskim, od Elbląga wzdłuż Zalewu Wiślanego, osiadali tu na prawie lubeckim Niemcy z okolic Lubeki (...)".ⁿ

Polska kolonizacja z Mazowsza na dużą skalę rozwija się od 1. połowy XV w. i trwa do połowy XVI w. Później polski element etniczny poszerza zakres występowania już siłami własnymi. Prawdopodobnie kolonizacja mazowiecka zaczęła się jeszcze w XIII w., docierając do wschodniej Galindii. Tezę tę podtrzymywał T. Milewski, opierając na tym swą teorię mazurzenia i siakania: „Wskazuje na to fakt, że mamy tu procentowo polskich nazw topograficznych więcej, a pruskich mniej niż w innych częściach Prus Wschodnich. Ponadto wiemy ze źródeł historycznych, że Krzyżacy zdobyli Galindię w połowie XIII w. nie na Prusakach, lecz na książętach polskich (...)".¹²

Jeśli chodzi o zwierzchnictwo książąt mazowieckich nad tym terytorium w XIII w., to bardziej miało ono charakter życzeniowy niż rzeczywisty, ale zaczątki polskiego osadnictwa zapewne już występowały, co charakteryzuje tereny pogranicza. Z całą

⁹    H. Turska, Dialekt ziemi chełmińskiej ..., op. cit., s. 95.

¹⁰    Por. M. Kiełczewska-Zaleska, Obraz osadnictwa [w:] Warmia i Mazury, Poznań 1953,1.1, s. 179-183.

H. Perzowa, Zarys dziejów ..., op. cit., s. 10.

¹² T. Milewski, Stosunki językowe ..., op. cit., s. 76 i n.; por. S. Srokowski, Ludność Prus Wschodnich,

Warszawa 1937, s. 17.

14

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Boom komiksowy. Polski rynek historii obrazkowych w latach 2000-2003 97 dostępne na WWW:
Liczba emigrantów przebywających poza granicami Polski Dane w min 2004 2005
skanuj0010 System osadniczy Polski Sieć osadnicza każdego kraju składa się ze wsi i miast różnej wie
IMG58 LXX INDYWIDUALNOŚĆ. HISTORIA upadek Polski tyle może znaczyć, ile np. spalenie się wagonów na
KRONIKA 393 wicach, Polskie Towarzystwo Historyczne - Oddział w Katowicach oraz Urząd Miejski w Zabr
•    Wykreślony cyklogram pozwala ustalić termin, w jakim produkcja elementu
page0390 INNE KATEGORIE NAZW WŁASNYCH Górak-Bartminska I., 1963, O imionach w polskiej powieści hist
skanowanie0020 2 LISTA 33 POLSKICH POMNIKÓW HISTORII 1.    Kanał Augustowski, 2.
Redaktor wydawnictw Działu Archeologii Polski Instytutu Historii Kultury Materialnej WITOLD
Redaktor Wydawnictw Działu I, Archeologii Polski Instytutu Historii Kultury Materialnej WITOLD

więcej podobnych podstron