3685665670

System edukacji w kształtowaniu kreatywności pracowników... 179

Natomiast przedsiębiorstwa w tym systemie ułatwiają realizację uczniom, studentom i dorosłym planów indywidualnych poprzez fakt, iż to na nich spoczywa główny ciężar finansowy przygotowania zawodowego¹².

Polski model kształcenia zawodowego - szeroki profil wiedzy teoretycznej

U podstaw polskiego systemu edukacji zawodowej znalazła się teza mówiąca, że kształcić trzeba w szerokim profilu wiedzy teoretycznej i praktycznej.

Wynika ona m.in. z faktu, że w gospodarce opartej na wiedzy, przy szybko zmieniającej się strukturze produkcji i popytu oraz trudnym rynku pracy, jest niezbędne, aby ludzie mieli większe szanse zmiany pracy (branży czy przedsiębiorstwa).

Koncepcja kształcenia zawodów o szerokim profilu odnosi się do czterech aspektów:

• kształcenia teoretycznego - o szerokiej wiedzy zawodowej i teoretycznej, stanowiącej podstawę do wykonywania kilku zawodów (specjalności);

• kształcenia praktycznego - uwzględniającego jak najszerszy profil umiejętności i uprawnień do wykonywania kilku specjalności;

• zawód o szerokim profilu może oznaczać uprawnienie do wykonywania „wiązki” zawodów (wielozawodowość), a to zwiększa mobilność zawodową;

• koncepcja „szerokiego profilu” - to również sposób (mechanizm) zmiany zawodu. Warto tu jednak zauważyć, że aby zmieniać zawód, trzeba najpierw go zdobyć.

Przedstawione teoretyczne aspekty szerokiego profilu kształcenia w praktyce często są pojmowane zupełnie niewłaściwie. Chodzi o postrzeganie szerokiego profilu jako wykształcenia ogólnego - bez zawodu, gdzie konkretny zawód będzie się zdobywać poza szkołami, na kursach¹³.

Statystyki polskiej edukacji w zakresie szkolnictwa wyższego

Pojęcie efektywności kształcenia zawodowego nie jest jednoznaczne. Jeśli chodzi o kształcenie jako „proces” - o jego efektywności decydują: uczniowie, nauczyciele oraz środki dydaktyczne. Jeśli opisywać efektywność kształcenia za pomocą „wyników” - należy wziąć pod uwagę rezultaty kształcenia¹⁴.

¹² U. J e r u s z k a, Optymalizacja kształcenia zawodowego z punktu widzenia potrzeb rynku pracy, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2002.

¹³ M. Kabaj, Optymalizacja struktur kształcenia zawodowego i popytu na pracę, [w:] U. Jeruszka, Optymalizacja kształcenia...

¹⁴ U. J e r u s z k a, Optymalizacja kształcenia..., s. 83.