5910202402

CZĘŚĆ PIERWSZA: FILOZOFIA STAROŻYTNA

1.    GRECJA. Filozofia starożytna Europy była filozofią grecką. Żaden inny naród w tym okresie nie wytworzył filozofii; żaden nawet nie współdziałał z Grekami, z wyjątkiem Rzymian, którzy pod koniec starożytnej epoki pielęgnowali filozofię wydaną przez Greków, nic wszakże do niej nie dodając istotnego. Rozkwit filozofii w Grecji nie był dziełem przypadku: ułatwiły go specjalne warunki tego kraju. Ziemia uboga, a przy tym morzem od innych krajów oddzielona, nie przyciągała cudzoziemców i długo chroniła od klęsk wojny; natomiast wywoływała kolonizację i czyniła, że Grecy obcowali z kulturą innych krajów; ustrój państwowy Grecji - duża ilość małych państw - sprzyjał wytwarzaniu się różnorodnych postaci kultury, a przy tym przez współzawodnictwo wzmagał ambicje. Szczep grecki, bogato przez naturę obdarzony, wydawał w dziedzinie nauki talenty nie mniejsze niż w poezji, plastyce czy w sztuce wojskowej. Właściwe greckim umysłom zainteresowanie otaczającym światem, większe niż zainteresowanie własną osobą, postawa śmiała a życzliwa wobec rzeczywistości, kultura plastyczna, żądza jasności, umiłowanie rzeczy konkretnych, a jednocześnie zdolność do abstrakcyjnego rozumowania - przyczyniły się do stworzenia filozofii greckiej. Grecja rozpoczęła w VII w. pracę nad filozofią, a po dwóch stuleciach wydała już arcydzieła filozoficznej myśli, stanowiące podstawę całej europejskiej filozofii.

2.    OKRESY. Najpełniejszy swój wyraz filozofia starożytna znalazła w okresie klasycznym, który przypadł na IV w. p.n.e. Ten okres szczytowy był poprzedzony przez dwa okresy, w których filozofia rozwijała się i rozszerzała swe zagadnienia. Pierwszy z nich ograniczał się do filozofii przyrody; drugi -zwrócił zainteresowania ku zagadnieniom humanistycznym; na ich podstawie okres klasyczny mógł już dać syntezę.

Po okresie klasycznym, z początkiem III w. p.n.e. ważniejsze stanowiska, do których wiodła myśl grecka, były już sformułowane. Niebawem potworzyły się szkoły i zaczął się nowy, poklasyczny okres, w którym filozofowie grupowali się w szkołach i szkoły walczyły między sobą o teorie filozoficzne. Najwięcej walczyły teraz o teorie etyczne. Okres ten przypadł na czas hellenizmu, gdy Grecy wyszli ze swego odosobnienia i rozpoczęli żywszą wymianę swojej kultury z kulturą innych ludów. W I w. p.n.e. czynnik obcy w filozofii greckiej wzmógł się jeszcze, usiłowała ona stopić własny grecki pogląd na świat z obcym i przez to z jednolitej stała się „synkretyczna". Filozofia starożytna w tym ostatnim okresie więcej jeszcze niż etycznymi przejęta była zagadnieniami religijnymi.

Taki przebieg filozofii starożytnej pozwala podzielić jej dzieje na następujące okresy:

A)    Okres powstania filozofii, w którym miała prawie wyłącznie kosmologiczny charakter (VI-V w.

p.n.e.).

B)    Okres oświecenia starożytnego, w którym przeważała filozofia o charakterze humanistycznym (V w. p.n.e.).

C)    Okres systemów starożytnych (IV w. p.n.e.), następujący bezpośrednio po okresie oświecenia i ściśle z nim związany, miał najrozleglejszy zakres zagadnień; uchodzi za klasyczny szczytowy okres filozofii starożytnej.

D)    Okres szkół starożytnych, w którym uprzywilejowane miejsce zajęły zagadnienia etyczne (III -I w.

p.n.e.).

E)    Okres synkretyczny o charakterze religijnym (I w. p.n.e. - V w. n.e.).

3.    ŹRÓDŁA. "Nasza znajomość, filozofii greckiej ma olbrzymie luki. W większych rozmiarach przechowały się jedynie pisma dwu wielkich filozofów okresu klasycznego, Platona i Arystotelesa. Z pism późniejszych filozofów pozostało niewiele. Najmniej zaś z filozofów wczesnych; z dzieł ich posiadamy tylko fragmenty, przechowane w postaci cytat u innych autorów, a całokształt poglądów ich znamy jedynie na podstawie sprawozdań podawanych przez późniejszych pisarzy starożytnych. Sprawozdania te i cytaty znajdują się:

a) W pismach filozofów: mianowicie Platona, Arystotelesa oraz filozofów późniejszej epoki, zwłaszcza eklektyków, jak Cyceron i Plutarch, i niektórych stoików, jak Seneka. Poglądy Epikura przechowały się w poemacie jego rzymskiego zwolennika Lukrecjusza, a poglądy dawniejszych sceptyków w dziele późnego sceptyka, Sekstusa Empiryka. Ważnym źródłem sąerudyci ze szkoły Arystotelesa, jak Temistius i Aleksander z Afrodyzji, lub ze szkoły Platońskiej i neoplatońskiej, jak Simplicius i Jamblich. Również niektórzy Ojcowie Kościoła, jak Justyn, Klemens, Orygenes, Hipolit, Euzebiusz, zwalczając pogańską filozofię dostarczyli o niej obfitych informacji.

10

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
SPIS RZECZY TOMU TRZECIEGO CZĘŚĆ PIERWSZA: FILOZOFIA
Filozofia dziejów Kg Św. Augustyna. D twórca pierwszej historiozofii; starożytni nie mogli tego
skanowanie0088 (4) Część I KLASYCZNE ETYKI DOBRA 1. Spór o obiektywność dobra Pierwsi filozofowie gr
8 SPIS TREŚCI CZĘŚĆ PIERWSZA: JOŃSCY I ITALSCY FILOZOFOWIE PRZYRODY PROBLEMATYKA PHYSIS. BYTU I KOSM
Filozofia powstaje w koloniach greckich w Azji Mniejszej (obecnie część Turcji). Pierwszy filozof -
8 SPIS TREŚCI CZĘŚĆ PIERWSZA: JOŃSCY I ITALSCY FILOZOFOWIE PRZYRODY PROBLEMATYKA PHYSIS, BYTU I KOSM
76453 P3111092 $ Dociekania filozoficzne Część pierwsza, 1-4 9 nazwań. -— W tym obrazie języka odnaj
HISTORIA FILOZOFII NOWOŻYTNEJBenedictus de Spinoza - ..Etyka" (części: I, II)część I Pierwsza
BIBLIOTEKA EUROPEJSKA CASSIRER Filozofia form symbolicznych Część pierwsza WYDAWNICTWO MAREK
filozofia1 10 Stefan Opara 1.2. Trzy obszary badań filozoficznych Po pierwsze, filozofia to wielowie
Rozdział pierwszyProblemy filozofii krytycznejImmcmweld Kcmtd Złożoność i ujęcie poznania w filozofi
266 Literatura Kuderowicz Z.: Filozofia nowożytnej Europy. Warszawa 1989. Kuderowicz Z.: Hegel i jeg
skanuj0008 Część IIW KRĘGU ,,P0WIEŚCI-WORKA’* DRAMATOPISARZ, MALARZ, FILOZOF I... Powieść nie była
Prawo natury wg Arystotelesa 0 pierwszy filozof, który ostatecznie wyodrębnił prawo natury od praw ś

więcej podobnych podstron