6317101523
Słowianie pod włoskim niebem...
W liście do Vladisavljevicia Njegoś stwierdza, że spośród wszystkich osobliwości Wiecznego Miasta wyżej od bazyliki stawia jedynie obraz Rafaela Przemienienie Pańskie43. Ale zachwyt nad wspaniałą świątynią jest warunkowy i, przede wszystkim, dotyczy tylko jej architektonicznej wspaniałości, a nie wymiaru duchowego. W pierwszej części wiersza o incipicie Radi ćoijek sve sto raditmoźę (według epigrafu utwór ten został zapisany na kopule św. Piotra) podmiot liryczny zachwyca się bazyliką, nazywając ją cudem. W drugiej jednak zmienia się perspektywa. Majestatyczny kościół nazywany jest prochem, a prawdziwą świątynią Najwyższego jest wielość światów krążąca pod kryształowym sklepieniem wszechświata44. W swoich najważniejszych wierszach o tematyce religijnej (Ljudeiitu Sturu, Misao, Sprorodprahu S. Milutinońća, Crnogorac k stemogućemu bogu) Njegoś przedstawia człowieka pozostającego w kontakcie z absolutem (noszącego cechy deus abscon-ditus) poprzez kontemplację. Komentatorzy twórczości poety zwracają uwagę na mistyczny wymiar jego religijności45. Z perspektywy tak pojmowanej religijności architektoniczna cudowność bazyliki to tylko ziemskie dzieło słabego człowieka, można ją zestawić z pogańskimi ołtarzami, opisanymi pogardliwie przez Njego-śa w wierszu Polatęak Pompeja. Pojawiają się nawet analogiczne sformułowania: w utworze poświęconym bazylice św. Piotra padają słowa „hram on nije za boga silnoga” [Świątynią nie jest on dla boga silnego], a w wierszu Pola^ak Pompeja we fragmencie poświęconym ołtarzom będącym jedynie obrazą Boga, Njegoś pisze: „Drugi oltar njemu treba” [Inny ołtarz jest mu potrzebny].
Również w liście młodego Krasińskiego do ojca pojawia się ocena bazyliki jako wspaniałego tworu architektury, niebędącego jednak prawdziwym miejscem przeżyć religijnych:
Widziałem już kościół Sw. Piotra, zaprowadził mnie pierwszy raz do niego Mickiewicz. Ogrom przytłacza samą uwagę z początku tak, że jej natężyć nie można, bo
P. Njegoś, I^ąbranapisma..., dz. cyt., s. 204.
Jak zwraca uwagę Miron Flaśar, motyw kryształowego namiotu, sklepienia wszechświata ma platońskie pochodzenie, a Njegoś najprawdopodobniej zaczerpnął go z twórczości rosyjskich poetów XVIII wieku. Kryształ symbolizuje granicę między sferą materialną i niematerialną zob. M. Flaśar, Njegoś i antika, Njegośev Institut, Podgorica 1997, s. 169.
Zob. np. M. Lompar, Njegośewpesniśtuo, Srpska knjiżevna zadruga, Beograd 2010; D. Babic, Plamenipoeta (PetarPetrorić Njegoś), [w:] Mistika srpskog romanti^ma, Zavod za udżbenike i nastawa sredstva, Srpsko Sarajew 2004.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Słowianie pod włoskim niebem... Gdy człowiek pierwszy raz wjeżdża do takiego miasta, z którym histor
Słowianie pod włoskim niebem... ruinę postrzegano jako przynależącą jednocześnie do kultury i natury
Słowianie pod włoskim niebem... zwłaszcza że to stado z tak dobrą.wełną, Berlin ma trzy setki i
Słowianie pod włoskim niebem... rzymskiego wielka sztuka katolicka wzbudza zachwyt serbskich
Słowianie pod włoskim niebem...Metodologia Metodologiczną inspirację interpretacji zaprezentowanej w
Słowianie pod włoskim niebem... Krzyż wzbił się zwycięsko — Zwycięskim z grobu wyjdziemy pochodem,
Węglowodory i 21 aromatycznych były bodźcem do szerokich badań. Stwierdzono, że nie wszystkie cyklic
TOMASZ Ewertowski ® Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuSłowianie pod włoskim niebem. Rzym w
9152S65 01 tego ludu, i w liście do syna pisanym powiada: że stada hodowane przez Tatarów Ortusów n
Zdjecie0028 Zadanie 67. Geodeta przystępując do wykonania pracy stwierdzi, ze może ona zagrażać jego
pomocy innych zakł. ubezp. Ubezpieczający znasza się do mnie, ja stwierdzam, że ryzyka jest za dużo,
32356 Obraz43 (5) fluorowe W 1975 r. stwierdzono, że 66% wszystkich freonów, jakie przedostały • 1«
34299 skanuj0035 (82) 62 zatelefonuje do Drohobycza i dowie się, że to wszystko nieprawda. Ale on za
więcej podobnych podstron