6878601360

"Mraczewski już stał przy pannie Izabeli, zarumieniony jak wiśnia, pachący jak kadzielnica, z pochyloną głową, jak kita wodnej trzciny" (I, 74),

"kobiety w barwnych strojach były piękne jak kwiaty i ożywione jak ptaki”.

Podwójne porównania uwznioślające mają leksykę poetycką:

"Jest jak kwiat albo jak słońce, które mimo woli uszczęśliwia wszystkich, dla wszystkich jest piękne",

"Zamiast nich począł wpływać mu do serca żal strugą tak cienką jak łzy, a palącą jak ogień wieczny..."

Nie samo więc podwojenie coaparatio buduje jakości estetyczne, lecz cały zespół zabiegów stylistycznych:    dobór

słownictwa, kontrast, paralelizm składniowy, rytmika... Niemniej funkcjonalność tych chwytów i ich skondensowanie są fundowane na porównaniu.

Stylistyka pozytywistyczna żądała od tropów jasności myślowej i skojarzeń nie budzących wątpliwości. Były to konieczne warunki poznawania świata przez literaturę. W przy-woływanej filipice Teodora Jeża przeciw Taine^# owi pada wprawdzie frazes "porównanie to nie dowód", ale w tychże "Nowinach" i w tymże roku bohater jego powieści Pod szlachecką strzechą mówi: "Tom powiedział i tego dowiodę przez porównanie"^. Wujaszek z powieści Po ślubie Jana Zacharia-siewicza tłumaczy Heluni:    "Gdy człowiek na obce miejsce

przyjedzie, ścieśnia się w sobie i podobny jest do zasuszonego owocu". Siostrzenica po czasie przypomina sobie "trafne porównywanie wujaszka"^. Z ust powieściowych bohaterów drugiej połowy XIX w. często pada słowo "porównanie" bądź "podobieństwo", często też posługują się tą figurą. Założenia poznawczo-dydaktyczne znacznie ograniczały pole skojarzeń, ujednolicały obraz przedmiotu w postrzeżeniach różnych osób. Dotyczy to - co zrozumiałe - wszechwiedzącej narracji, ale też asocjacji bohaterów. Konsensus wynikał tu chyba z monizmu przyrodniczego. W Ziemi Obiecanej Reymonta Mada Mil-lerówna jest opisana poprzez porównania botaniczno-gastro-

93

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
"Mraczewski już stał przy pannie Izabeli, zarumieniony jak wiśnia, pachący jak kadzielnica, z p
DSCF0022 sumarycznego. Wynosiło ono — jak już wspomniano — przy zastosowaniu starych metod eksploata
gU3 pKetony, aby utworzyć formę erysiową muszą posiadać wodór/wodory przy Wfllua. 1 W ketonach. podo
48 na konferencji pokojowej w Wersalu były fatalne, a to tem-więcej, że już przedtem, t. j. przy ust
img026 (78) Gdy w rodzinnym gronie zasiądą już Państwo przy zoigilijnym stole, niechajgwiazdkowy pre
img030 (40) List siódmy 47 też im obydwóm, wymawiając się moim wiekiem podeszłym i podkreślając przy
SSA47555 Spat stał nie opodal oparty o ścianę i, jak się zdawało, mało przytomny. —   &nbs
220 UBIORY PROFESORÓW I UCZNIÓW ze zwierzchnią płytką przy lutowaną do sygnetu, jak tego bielszy pas
page0113 IMIONA własne imiona, już nie tylko łacińskie i łacińsko-greckie, jak Benedykt, Dominik, Id
page0174 172 PLATON. życia przybył z dalekiej Macedonii, a wytrwał przy mistrzu dwadzieścia lat; jak
page0588 580Rjby — Rycerska kopa są tego przykładem; karp’ stał się prawie zwierzęciem przyswojonem
IMG$ 25 „adoracja przy ołtarzu konwergencji" społeczny jak i biznesowy. Tworzenie opisu funkcjo
JUŻ WIEM POTRAFIĘ W PRZEDSZKOLU (07) Opowiedz, jak się bawią dzieci. Jaka jest Twoja ulubiona zabaw
JUŻ WIEM POTRAFIĘ W PRZEDSZKOLU (07) * Opowiedz, jak się bawią dzieci. Jaka jest Twoja ulubiona zab
Kiedy się śmiejesz • r smie/esz, wtedy nie ma już nikogo przy Tobie... __ cąly świat śmieje się z To

więcej podobnych podstron