9467141717

119

Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 3/2016 (111)

Rys. 7. Zawory grzybków regulacyjnych pokryte penetrantem fluorescencyjnym

Rys. 8. Śruby dwustronne (szpilki) pokryte penetrantem fluorescencyjnym

W uzasadnionych przypadkach podczas remontu wirnika turbogeneratora badaniu podlegają również jego kołpaki (rys. 9) oraz wał (rys. 10).

Rys. 9. Widoczne pęknięcia na powierzchni wewnętrznej kołpaka podczas badań penetra-cyjnych

Badania walu obejmują następujące strefy [2]:

- zęby beczki w irnika przy dnie żłobków oraz w miejscu osadzenia klinów żłobkowych (rys. lOa),

- rowki na kanały wentylacyjne (rys. lOa),

- rowki podłużne na powierzchni zewnętrznej wału na wyprowadzenia uzwojenia wzbudzenia (rys. lOa),

- zewnętrzna powierzchnia walu, w której występują największe naprężenia od sil odśrodkowych,

- otwory promieniowo - osiowe lub promieniowe (rys. lOb) do otworu centralnego wału wirnika, przeznaczone na połączenia uzwojenia wzbudzenia z pierścieniami ślizgowymi.

Rys. 10. Strefy badań diagnostycznych wału wirnika turbogeneratora (zaznaczone ciemnym kolorem): a) strefa zębów wirnika i podłużnych wyfrezowań, b) strefa otworu na połączenia z pierścieniami ślizgowymi [2]

Analiza uszkodzeń maszyn elektrycznych dużej mocy wykazuje, że zmęczenie materiału konstrukcyjnego może być przyczyną częściowego lub całkowitego ich zniszczenia. Dotyczy to zarówno silników, jak i turbogeneratorów. Zjawisko zmęczenia materiału występuje wówczas, gdy pole odkształcenia w przekroju elementu konstrukcyjnego ulega cyklicznym zmianom. Ma ono bardzo ważne znaczenie techniczne, gdyż szacuje się, że około 80% elementów maszyn, pracujących w warunkach zmiennych obciążeń, ulega zniszczeniu w wyniku zmęczenia. Szczególnie niebezpieczne w skutkach jest zmęczenie materiału walu turbogeneratora, które w konsekwencji może doprowadzić do jego złamania i awarii bloku