1148441943
14
Magdalena Wojarska
EWOLUCJA SYSTEMU POLITYKI REGIONALNEJ W POLSCE (1990-2012) WPROWADZENIE
Początki współczesnej polityki regionalnej w krajach o gospodarce rynkowej wiążą się z wielkim kryzysem z lat 1929-1933 i nasileniem się na jego tle interwencjonizmu państwowego ukierunkowanego na ograniczenie zróżnicowanego przestrzenie bezrobocia i walkę z recesją (por. Borowiec 1992). Pogłębianie się dysproporcji regionalnych, mające miejsce w latach późniejszych, wyraźnie unaoczniło, że automatyzm regulacji rynkowej nie jest w stanie samoistnie zrównoważyć nierównomiernego tempa rozwoju społeczno-gospodarczego poszczególnych terytoriów (por. Winiarski 1992). Nierówności regionalne rodzą, w efekcie, skomplikowane problemy społeczne i polityczne, wewnątrzkrajowe i międzynarodowe, na które nie mogą nie reagować rządy krajów demokratycznych i organizacje międzynarodowe (Winiarski 1994). Ponadto, gospodarowanie dobrami typu specyficznego, jak stojące do dyspozycji poszczególnych narodów terytorium, środowisko naturalne, zasoby przyrodnicze, krajobraz, nie może być pozostawione swobodnej grze sił rynkowych, gdyż w wielu dziedzinach prowadziłaby ona do naruszenia dobra wspólnego (Winiarski 1992). Wszystko to powoduje, że polityka regionalna (definiowana jako całokształt czynności władz publicznych w zakresie świadomego oddziaływania na rozwój społeczno-ekonomiczny poszczególnych regionów) stała się jedną z podstawowych dziedzin oddziaływań rządów krajów europejskich, a także organów ponadnarodowych ugrupowań integracyjnych, takich jak np. Unia Europejska (UE) (por. Winiarski 1992; Zawadzki 1992).
Początkowo zadania podejmowane w ramach polityki regionalnej sprowadzały się do działań mających na celu wyrównywanie dysproporcji w rozwoju przestrzennym kraju za pośrednictwem redystrybucji środków budżetowych w przekroju międzyregionalnym (tzw. scentralizowany paradygmat rozwoju regionalnego). Najważniejszymi narzędziami realizacyjnymi polityki regionalnej przez 30 lat po drugiej wojnie światowej były dotacje i subwencje przyznawane inwestorom z budżetu państwa, ulgi fiskalne oraz wydatki państwa na tzw. infrastrukturę ciężką lub też bezpośrednio podejmowane przezeń inwestycje produkcyjne w regionach zacofanych. Jednak niska skuteczność realizowanych działań, kryzys strukturalny lat siedemdziesiątych oraz efekty postępu naukowo-technicznego przesądziły o tym, że w latach osiemdziesiątych doszło do gruntownej reorientacji polityki regionalnej i głębokich zmian zarówno odnośnie jej podmiotów, jak i celów oraz narzędzi. Najbardziej charakterystyczną zmianą była utrata monopolu przez państwo, które w polityce regionalnej stało się jednym z partnerów, obok samorządów terytorialnych, podmiotów gospodarczych, społecznych i innych oraz instytucji ponadnarodowych.
Kolejne modyfikacje w zakresie celów polityki regionalnej spowodowane zostały spadkiem tempa wzrostu, umasowieniem bezrobocia i zaostrzeniem konkurencji w skali globalnej. Obecnie lansowany paradygmat polityki regionalnej kładzie nacisk na godzenie redukowania dysproporcji przestrzennych rozwoju z promocją wzrostu i zwiększaniem konkurencyjności regionów (por. Pietrzyk 2004).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Churski P., 2008. Czynniki rozwoju regionalnego i polityka regionalna w Polsce w okresie integracji
PRZEMIANY POLSKIEJ POLITYKI REGIONALNEJ PO 1990R. Geneza Przed rokiem 1989 Polityka regionalna w Pol
wstęp do teorii polityki img 22 26 stości społecznej i widzi bezpośredni związckmiędzy ewolucją syst
Firefox ▼d Polityka regionalna w Polsce i w Unii... Q "Polityka regionalna w Polsce i w Unii...
Ewolucja systemów politycznych państw europejskich na przełomie XIX/XX wieku Temat nr 2 •
14 Marketing polityczny w regionie Tabela 1 Ewolucja postrzegania pojęcia
wsp test a Współczesne systemy polityczne Semestr letni 2013/14 Imię i
Druga połowa lat 90 Głównym motorem wszystkich zmian jakie zaszły w Polsce w polityce regionalnej by
2. Przedmiot polityki regionalnej. Przedmiotem polityki regionalnej jest aktualny i przyszły system
Systemy polityczne współczesnego świata 34 mandaty przypadają maronitom, 27 - sunnitom, 27 - szyitom
1. DEMOKRACJA SZLACHECKA I OLIGARCHIA MAGNACKA W POLSCE. Demokracja szlachecka to system polityczny
Wybrane aspekty rozwoju regionalnego pod redakcją Romana Kisiela i Magdaleny Wojarskiej
Obraz (2) 6. System polityczny Konfederacji Szwajcarskiej. Ewolucja ustroju polity
14796 skanuj0052 (14) 1. Funkcje systemu politycznego: 1. Regulacyjna: Dotyczy por
więcej podobnych podstron