2181688032
Jana Januszewskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej 9
rękopiśmiennej i typograficznej, rozpoczął się proces kształtowania zasad i zakresu jego użycia. Najwcześniej, bo mniej więcej w połowie tego stulecia pozostałości gotyckie wyeliminowane zostały we Włoszech1. Z kolei w takich krajach jak Francja, Anglia oraz Niderlandy bardzo znaczącym okazał się wpływ piętnastowiecznej tradycji, wiążącej pewne pisma gotyckie z tekstami w językach ojczystych oraz z niektórymi strukturami kancelaryjnymi, w szczególności sądowymi i finansowymi. W rezultacie, niekiedy aż do początków XVIII w. produkcja aktowa tych urzędów oraz większość druków w języku rodzimym wykonywana była przy pomocy nowożytnych, narodowych odmian pisma gotyckiego12. W roku 1557 francuski litemik i drukarz - Robert Granjon - odlał pierwszy wzór narodowej czcionki francuskiej tzw. caractere de cmlite, będący nowożytną kontynuacją późnogotyckiej, francuskiej bastardy. W XVII w. pismo to znalazło szerokie zastosowanie na obszarze Niderlandów, gdzie również było stosowane do druków w języku narodowym13. We wszystkich tych krajach zróżnicowanie sfer zastosowania pisma humanistycznego i postgotyc-kiego posiadało uzasadnienie głównie zwyczajowe, natomiast względy ideologiczne miały już o wiele mniejsze znaczenie, o czym świadczyć może sposób w jaki tradycję pisarską gotyku porzucano. Nie był to bowiem jednorazowy akt spowodowany np. decyzją administracyjną, lecz stopniowy proces, wyrastający z uznawania praktycznych, estetycznych oraz percepcyjnych walorów pisma hum anist ycznego14.
Inaczej problem ten przedstawiał się w Czechach, krajach skandynawskich, a przede wszystkim na obszarach niemieckojęzycznych. W Czechach aż do połowy XIX w. do tekstów w języku ojczystym, zarówno w druku jak i rękopisach stosowano pismo postgotyckie, przy czym do początku XVII stulecia były to wzory oparte na miejscowej, późnośredniowiecznej bastardzie. W okresie następnym dominującą pozycję uzyskały wzory przejmowane z Niemiec, co wyjaśnia się utratą przez Czechy kulturalnej autonomii w wyniku klęski
Zob. A. Gieysztor. Op. cit.y s. 179-181 oraz G. Cencelti. Lineamenti di sioria della scrittura latina. Bologna 1954, s. 259 i n.
12 Szerzej o tym: A. Gieysztor. Op. cii., s. 179 i n. Dla Francji zob. monografię: V. N. Malov. Proischoźdenie sovremennogo pis ma. Paleografia francuzskich dokumentov końca XVI-XVIII v. Moskva 1975. Odrębne, pozostające poza obszarem obecnych badań zagadnienie stanowią księgi liturgiczne, dla których mimo języka łacińskiego także przez długi jeszcze czas używano pisma proweniencji gotyckiej (H. Szwejkowska. Książka drukowana XV-XVIII wieku. Zarys historyczny. Wyd. 4, Wrocław-Warszawa 1980, s. 70).
13 Zob. F. Muzika. Die Schóne Schrift in der Entwicklung des lateinischen Alphabels. T. 2, Praha 1965, s. 154-156, 161-163; A. Tomaszewski. Pismo drukarskie. Wrocław 1989, s. 77 oraz M. Sabbe. Die Cmlite und die flamischen Drucker des 16. Jahrhunderts. Wien 1929.
14 Pod koniec wieku XVI i w XVII zakazy administracyjne odnośnie do używania w kancelariach pewnych odmian narodowych pisma postgotyckiego pojawiły się w Hiszpanii i Francji (zob. A. Gieysztor. Op. cit., s. 183), lecz - co najbardziej charakterystyczne - nie miały one chyba większego wpływu na ich faktyczne zaniechanie, ponieważ były dość często powtarzane.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Jana Januszowskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej u trwały w konfliktach politycznych i rel
Jana Januszewskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej 13 Zanim przystąpimy do szczegółowego
Jana Januszowskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej 15 niej, łamanych brzuszków oraz dosyć gr
SPIS TREŚCI ARTYKUŁY Jan Słowiński Jana Januszowskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej
Jan Słowiński JANA JANUSZOWSKIEGO PROJEKT NARODOWEJ CZCIONKI DRUKARSKIEJ Schyłek średniowiecza i
003 9 Projekt okładki Stefan Nargidło Opracowanie typograficzne Janusz Malinowski Korektorzy Ba
page0004 V50520 Czcionkami Drukarni św. Wojciecha.k. 1°>
®RE Ośrodek Rozwoju Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa lei 22 345 3700 Projekt: Narodowy
Ośrodek (• )
®RE Ośrodek Rozwoju Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa lei 22 345 3700 Projekt: Narodowy
®RE Ośrodek Rozwoju Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa lei 22 345 3700 Projekt: Narodowy
2.1.3. Projekty Narodowego Centrum Nauki W 2010 roku powołano do życia Narodowe Ce
Choroby lasu0035 jpeg wzmożonego występowania różnych owadów leśnych, między innymi kornika drukarza
projekt gadżet gadżety & drukarnia
img254 01 djvu 257Tydzień XXIV. Nauka rzeczy ojczystych. Rozmowa o dr u k a mi. Środki nocnicze: Kil
„ŚLADAMI SŁÓW ŚW. JANA PAWŁA II ORAZ KS. JANA TWARDOWSKIEGO" Projekt edukacyjny dla uczniów szk
Bibliotekarz Opolski, www.bibliotekarzopolski.pl Nr 2/2014 (LVIII) Jednym z projektów narodowych byl
Projekty Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Powiat Zduńskowolski
więcej podobnych podstron