2181688115

Jana Januszewskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej 13

Zanim przystąpimy do szczegółowego omówienia projektu krakowskiego typografa, warto przyjrzeć się jego curriculum vitae³¹, które jak się wydaje może wyjaśnić przesłanki i podstawowe zasady przedsięwzięcia. Otóż jeśli w gruncie rzeczy wszystkich czołowych przedstawicieli szesnastowiecznego drukarstwa polskiego zaliczyć należy do szeroko rozumianej elity intelektualnej, to postać Januszowskiego zajęłaby tutaj szczególne miejsce. Sztuki drukarskiej uczył się w domu rodzinnym, w oficynie ojca - Łazarza Andrysowicza. Później studiował w Akademii Krakowskiej i na uniwersytecie w Padwie. Dłuższy czas przebywał także na dworze cesarza Maksymiliana II, gdzie poza ogładą towarzyską nabył znajomości języków obcych (władał włoskim, niemieckim, francuskim i częściowo hiszpańskim). Po powrocie do kraju od około roku 1571 pracował w kancelarii królewskiej oraz jako pisarz pokojowy Zygmunta Augusta. Powyższe okoliczności w zestawieniu z typograficzną wiedzą i zainteresowaniami wyniesionymi z domu rodzinnego pozwalają sądzić, że nie tylko miał okazję zetknąć się z wszelkimi nowinkami w zakresie pisma, ale też potrafił je właściwie spożytkować. W 1577 roku opuścił Januszowski dwór i objął po ojcu warsztat drukarski, prowadząc go przy wyraźnym poparciu Jana Zamoyskiego i Stefana Batorego. W dziele tym osiągnął bodaj najwyższy poziom wśród innych, współczesnych oficyn krajowych³².

Motywy uzasadniające wydanie Nowego Karakteru Polskiego wyraził Januszowski w przedmowie, gdzie pisał: „[...] to com od kilku lat i dalej myślił [...] zdało mi sie iuż daley nie odladaiąc [...] wydawać przynamniey te Polsczyzne nową, Karakter dwoy Polski, ukośny y prosty: a przy nim y Ortographią Polską. Karakter mówię Polski własny nie Niemiecki. Bo iesliż ięzyki, Żydowski, Grecki, Łaciński, Włoski, Francuski, Niemiecki, etc. maią w swym pisaniu karaktery swe własne rożne od drugich: Polski czemuby mieć niemiał” , skarżąc się równocześnie na brak w Polsce szacunku dla własnego dorobku i przecenianie wzorców obcych³³. Z wypowiedzi tej wynika, iż z zamysłem stworzenia narodowej czcionki drukarskiej nosił się już znacznie wcześniej, a aktualnie stosowane pismo w drukach polskich słusznie określił jako niemieckie. Z dalszej części cytowanego fragmentu, mimo pewnego pomieszania pojęć odnośnie do rodzajów alfabetów (hebrajski, grecki łaciński) i stylów graficznych w ramach alfabetu łacińskiego (pismo: włoskie, francuskie i niemieckie), przebija jednak świadomość istniejącej wtedy w Europie „nacjonalizacji” pisma. Pod pojęciem „pismo włoskie” rozumieć należałoby zatem humanistyczną antykwę oraz italikę odpowiednią dla łaciny i włoskiego, zaś „karakter francuski” to caractere de civilite Roberta Granjona. Pismo niemieckie z kolei równoznaczne byłoby ze szwabachą i frakturą. W niemałym stopniu prawdziwą pozostaje też skarga

³¹    Najpełniejsze opracowanie biografii Jana Januszowskiego zob.: ibidem, s. 69-99.

³²    Ibidem, s. 70.

³³    Nowy Karakter..., k. A_3v i A₄₍.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Jana Januszewskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej 9 rękopiśmiennej i typograficznej, rozpoc
Jana Januszowskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej u trwały w konfliktach politycznych i rel
Jana Januszowskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej 15 niej, łamanych brzuszków oraz dosyć gr
SPIS TREŚCI ARTYKUŁY Jan Słowiński Jana Januszowskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej
Jan Słowiński JANA JANUSZOWSKIEGO PROJEKT NARODOWEJ CZCIONKI DRUKARSKIEJ Schyłek średniowiecza i
2.1.3.    Projekty Narodowego Centrum Nauki W 2010 roku powołano do życia Narodowe Ce
File1006 # Uwaga: Dziecko może wypełnić ołówkiem tło tablicy, cieniując je, zanim przystąpi do malow
img016(2) PRZYGOTOWANIE OBRAZKÓW Zanim przystąpisz do pracy, upewnij się, czy masz dobre, ostre noży
s399 Administrowanie użytkownikami i grupami 399Polecenie chmod Zanim przystąpimy do opisywania pole
page0026 CZĘŚĆ PIERWSZA.Zjawiska hypnotyczne.Objawy stanu hypnotycznego. Zanim przystąpimy do poznan
2010 08 220744 !! Podstawy Treningu !! 1.    Pamiętaj o bezpieczeństwie. Zanim przys
img016 PRZYGOTOWANIE OBRAZKÓW Zanim przystąpisz do pracy, upewnij się, czy masz dobre, ostre nożyczk
David Kahn Krav maga4 Zanim przystąpisz do rozpoczęcia programu, przyjrzyj się filozoficznej stroni

więcej podobnych podstron