2181688153
Jana Januszowskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej 15
niej, łamanych brzuszków oraz dosyć gruba z wyraziście zaakcentowanym reliefem linia.
Zabieg ten, powtórzony przez Januszowskiego w obu zaproponowanych rodzajach pisma sprawiał, że wyróżniały się one nie tylko graficzną jednorodnością38, ale i odpowiadały zakładanym przez ich autora rękopiśmiennym wzorom, którymi zresztą sam się posługiwał (ryc. 2c).
W ostateczności jednak liternicze projekty Januszowskiego nic przyjęły się, a zdecydowały o tym nie tyle względy ekonomiczno-finansowe39, ile raczej powody natury kulturowej, związane z akceptacją określonego stylu. Sam pomysł „unarodowienia” pisma drukarskiego w Polsce wydaje się być próbą przeniesienia na rodzimy grunt pewnych rozwiązań zachodnioeuropejskich. W ogólnych założeniach (rękopiśmienne wzorce), koncepcja krakowskiego drukarza jest przecież podobna do zaakceptowanej we Francji czcionki Roberta Granjona. Być może nawet w ambicjach Januszowskiego leżało odegranie podobnej roli w drukarstwie polskim. Jego projekt był wszakże mocno spóźniony, ponieważ rękopiśmienne wzory na jakich się opierał pochodziły z lat siedemdziesiątych XVI w. i w końcu stulecia wychodziły z użytku, zastępowane przez wyokrągloną i pozbawioną łamań włoską kancelareskę40. W tym samym czasie w polskich kancelariach zanikła rodzima odmiana kursywy postgotyckiej, co oznaczało całkowite zwycięstwo włoskiego pisma humanistycznego41. Wymowną w tym względzie pozostaje opinia Szymona Szymonowica wyrażona w liście do Jana Zamoyskiego z 13 XII 1593 r., gdzie poeta pisał: „Polskie pismo niechajby było według ortografii pana Kochanowskiego; tylkobym ja z niemieckiego charakteru na włoski raczej odmienił, jako Dalmatowie swoje słowieńskie drukują”42. Słowa te odzwierciedlają zapewne nie tylko własne poglądy ich autora, lecz również zapatrywania ówczesnych kręgów intelektualnych, zorientowanych na włosko-łacińskie prądy kulturowe43. Drukarstwo zachodnioeuropejskie już w połowie XVI w. w zakresie pisma humanistycznego, odeszło od często we wcześniejszym okresie, głównie w kursywie44, akcentowania łamanych brzuszków liter. Jeśli zatem u schyłku XVI w. zdecydowanie dominującą stała się
38 Nie podzielałbym sugestii A. Kaweckiej-Gryczowej (Drukarze..., s. 84), iż „karakler ukośny” był odwrotem od Iraklurowego rysunku pisma prostego. W obu przypadkach cecha la jest obecna, chociaż w kursywie niewątpliwie mniej wyrazista. Warto tutaj zwrócić uwagę na jednakowe, łamane owale liter: a. h, d, p i in.
3,1 Na szczupłość środków finansowych, uniemożliwiającą odlanie pełnego garnituru czcionek uskarżał się Januszowski we wstępie do Nowego Karakteru - por. Drukarze..., s. 85.
40 Szerzej zob. J. Słowiński. Rozwój..., s. 104 i n.
41 Zob. ibidem, s. 52.
42 J. Ptaśnik. Cracovia impressorum XV et XVI saeculorum. Lwów 1922, s. 385. Zob. też A. Birkenmajer. Typograficzny zasób drukarni Akademii Zamojskiej w roku 1617. W: Id. Studia bibliologiczne. Wrocław 1975, s. 348-349 oraz Drukarze..., s. 84.
43 Por. A. Birkenmajer. op. cit., s. 350.
44 Np. typograficzna ilalika Antonia Bałdo z 1539 r. - A. Kapr. Op. cit., s. 135, il. 237.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Jana Januszewskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej 9 rękopiśmiennej i typograficznej, rozpoc
Jana Januszowskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej u trwały w konfliktach politycznych i rel
Jana Januszewskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej 13 Zanim przystąpimy do szczegółowego
SPIS TREŚCI ARTYKUŁY Jan Słowiński Jana Januszowskiego projekt narodowej czcionki drukarskiej
Jan Słowiński JANA JANUSZOWSKIEGO PROJEKT NARODOWEJ CZCIONKI DRUKARSKIEJ Schyłek średniowiecza i
page0004 V50520 Czcionkami Drukarni św. Wojciecha.k. 1°>
Każde dziecko to potrafi Część 4 (8) Czy jest może w pobliżu drukarnia ? Popytajcie w niej
15 grudnia 2010 Prorektor dr Janusz Pota przedstawił informacje o przyznanych stypendiach za wyniki
®RE Ośrodek Rozwoju Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa lei 22 345 3700 Projekt: Narodowy
Ośrodek (• )
®RE Ośrodek Rozwoju Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa lei 22 345 3700 Projekt: Narodowy
®RE Ośrodek Rozwoju Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa lei 22 345 3700 Projekt: Narodowy
12:00- 13:30 Trening Pamięci sala 318 A1 PROJEKT 10:30-11:15 Profilaktyka kręgosłupa gr 5
projekt1 (8) j-j****Motława ul. Tokarska 15 80-888 Gdańsk &dadA)A7 .OJ.2CO&
liczba godzin w semestrze Wykonanie projektów i obliczeń 20 25 15 21 Czytanie
bsw konstrukcje murowe konstrukcje murowe BUDOWNICTWO SEM. VI ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1Termin wydani
więcej podobnych podstron