242073681

PRZECHADZKI

czą”. Chodzi oczywiście o prowincję, z jej niezbywalnym rekwizytem — stacją.

W znakomitym wierszu Kazimierza Wierzyńskiego Dworzec (z tomu Wróble na dachu, 1921) powraca w klasycznych niemal rysach prowincjonalny pejzaż, pełen melancholii i bezbrzeżnej nudy. Dlatego trzecią zwrotką utworu można by uznać za kwintesencją literackiego obrazu, jaki formował sią w prozie przełomu wieków:

Panny, co tęsknią z pustego peronu,

Skąd wieje dusza prowincji i spleenu,

Porywa dziwny świat okien wagonu,

Podróż po bajkach. Trwa ona pięć minut.

Motyw prowincji wykorzystuje też Tuwimowski Piotr Płaksin (1920), gdzie stylizacyjncmu przetworzeniu podlega biografia nieudacznika, jaką zilustrował Kaden w historii o Demie. Telegrafista ze stacji Chandra Unyńska to jakby synteza i jednocześnie karykatura wszystkich kolejowych „marzycieli”.

Przyszły monografista, oprócz awangardowej i skamandryckiej wyróżni w dwudziestoleciu jeszcze kilka kolei lokalnych, z których najważniejszą wydaje sią kolej „lewego toru”. Z poetów lewicy wart omówienia będzie zapewne Stanisław Ryszard Standc. lego Lokomotywy (z tomu Rzeczy i ludzie, 1925) odnawiają motyw szalonej jazdy, znany z Demona ruchu, ale tu najpewniej zapożyczony skądinąd i inaczej niż u Grabińskiego nasemantyzowany. Ważną funkcją w wierszu ma przeciwstawienie „ślepy tor” — „przestrzeń śmiała”, i szorstkie, prowokujące słownictwo („wyję zwycięski mój pean”). Omówienie poezji „lewego toru” dostarczy okazji do przypomnienia dorobku Edwarda Szymańskiego (Słońce na szynach, 1937); rekonstruując tradycją tej poezji, badacz nasz wydobędzie też z niepamięci cykl Andrzeja Niemojcwskicgo W pociągu (1891) — świadectwo tego, jak wcześnie w przedstawieniu przemian rewolucyjnych sprawdzona została użyteczność kolejowych rekwizytów.

Blisko „lewego toru” jest miejsce dla populistycznej prozy środowiskowej. Opowiadanie Heleny Boguszewskiej Na dworcu (1934) pokazuje dobitnie, że motyw stacji, tak charakterystyczny dla obrazu prowincji, może być również wkomponowany w pejzaż wielkomiejski i stać się instrumentem krytyki społecznej.

Literatura powojenna korzysta z różnych sektorów kolejowej trądy-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
P1020806 (2) braci Vlllareal. Oczywiście Wszyscy jej faceci byli na przy. jęciu, tłoczyli się, kręci
page0350 348 PLATON. jak przed śmiercią, nikt nie otwiera podwoi rozkoszy*. Oczywiście zaślubienie j
145 PRZECHADZKI fragmenty ściśle określone przez tekst, lecz to, co się powtarza — stojące albo
ScanImage18 jednostki obejmuje wszystkich z wyjątkiem niej samej. Jeżeli zaś chodzi o jednostkę, to
skanowanie0005 (5) Wiersz o mędrcach 1 Chodzi — oczywiście — o Mędrców Mickiewicza. Wiersz, który zw
Kvni .WARCABY” ..WARCABY" ___1— Malewskiemu dedykowane. Chodzi — oczywiście pg O Warcaby.
CCF20090831041 58 Przedmowa formalizm oczywistości matematycznej — jej wiedza przebiega po linii ró
Kvni .WARCABY” ..WARCABY" ___1— Malewskiemu dedykowane. Chodzi — oczywiście pg O Warcaby.
416 417 WIERSZ O MĘDRCACH 1 Chodzi - oczywiście - o Mędrców Mickiewicza. Wiersz, który zwykliśmy wią
144,145 że poszczególne grupy pisarzy korzystają z jej środków w różny sposób i dla różnych celów. S
P1360869 wyraźnie dostrzec oczywistość, żeby jej nie dowierzać. I Znak zapytania jest dla Brechta pu
[872] 41 O MOWIE LUDOWEJ W KRZĘCINIE. chodziła boso, matka jej powiedziała: a dy 9ona ta teraz
CCI00119 Ateny IV wiek p.n.e. {Państwo, ku. III, fragm. rozdz. XIII) 12. Chodzi oczywiście o strażni

więcej podobnych podstron