plik


ÿþBEZPIECZECSTWO PRACY 4/2005 mgr in|. ZYGMUNT ZROBEK dr in|. KRZYSZTOF BASZCZYCSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy  PaDstwowy Instytut Badawczy Systemy do ustalania pozycji s nadal czsto stosowane do ochrony przed upadkiem z wysoko[ci podczas wykonywania prac na sBupach |erdziowych. Efektywno[ ochrony, jak mog zapewni w ramach takiego zastosowania, budzi wiele wtpliwo[ci niezale|nie od przyjtych rozwizaD konstrukcyjnych i sposobu ich stosowania. W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy  PIB dokonano oceny skuteczno[ci powstrzymywania spadania ze sBupów |erdziowych przy zastosowaniu tego typu systemów. W artykule przedstawiono metod oraz wyniki oceny przeprowadzonej na podstawie badaD modelowych, w oparciu o kryterium dopuszczalnego przemieszczenia u|ytkownika. Protection against falls from poles  efficiency assessment of work positioning equipment Work positioning systems are still employed for protecting against falls from a height when work is carried out on poles. The efficiency of such a fall protection method is questionable, irrespective of the construction and how it is used. An assessment of fall arrest efficiency on poles with a work positioning system was carried out at the CIOP-PIB. This article presents methods and results of assessment based on performance tests of equipment models and the maximum fall distance criterion. Zmniejszenie ryzyka upadku z wysoko- ne znaczenie dla prawidBowej wspóBpracy [ci podczas wykonywania prac na sBupach linki ze sBupem ma, m.in., sposób jej opa- |erdziowych (np. w energetyce lub teleko- sania wokóB |erdzi. W praktyce najcz[ciej munikacji) osiga si midzy innymi przez stosowane s dwa sposoby opasania  po- wyposa|enie pracowników w odpowiedni jedyncze i podwójne (rys. 2.). sprzt ochronny oraz [cisBe przestrzeganie Pojedyncze opasanie sBupa link (rys. zasad jego stosowania. Jednym z praktyko- 2a), jakkolwiek zgodne z norm PN- wanych od dawna sposobów wspomagania -EN 358:2002, mo|e by stosowane wy- pracy oraz ochrony przed upadkiem z wy- Bcznie podczas pozostawania pracownika soko[ci w tych warunkach jest stosowanie w miejscu, gdy linka opasujca jest prze- zgodnych z norm PN-EN 358:2002 [1] Bo|ona ponad elementem uniemo|liwiaj- systemów ustalajcych pozycj podczas cym jej przemieszczenie si w dóB |erdzi pracy. Systemy te skBadaj si z pasa bio- (np. poprzecznikiem sBupa lub przetyczk). drowego oraz linki opasujcej sBup i naj- Na podstawie badaD przeprowadzonych cz[ciej s stosowane wraz ze sBupoBazami w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy Rys. 1. PrzykBad zastosowania systemu ustalajce- go pozycj podczas pracy na sBupie |erdziowym (rys. 1.). Maj one wiele zalet: s tanie,  PaDstwowym Instytucie Badawczym Fig. 1. An example of the application of a work proste w u|ytkowaniu, maj maB mas, [2] stwierdzono, |e metoda opasania positioning system on a pole mog by stosowane  pod napiciem . pojedynczego jest zdecydowanie niewy- Efektywno[ ochrony, jak mog za- starczajca do ochrony podczas poruszania Metoda oceny pewni tego typu systemy na sBupach |er- si po sBupie. W ramach oceny skuteczno[ci po- dziowych, budzi jednak liczne wtpliwo[ci, Jednak przyzwyczajenie u|ytkowników wstrzymywania spadania rozpatrywano niezale|nie od zastosowanych rozwizaD oraz niewtpliwe zalety u|ytkowe sprztu nastpujce zmienne parametry: konstrukcyjnych i sposobu ich stosowania. ustalajcego pozycj znalazBy wyraz " Konstrukcja sBupa |erdziowego; Spowodowane jest to na przykBad brakiem w postulatach [rodowisk zajmujcych si uwzgldniono trzy rodzaje |erdzi: |erdz wiarygodnych informacji dotyczcych bezpieczeDstwem pracy w energetyce, drewnian o du|ej chropowato[ci, |erdz skuteczno[ci i powtarzalno[ci zaciskania dotyczcych konieczno[ci zbadania przy- drewnian o maBej chropowato[ci oraz si linki opasujcej na sBupie w ró|nych datno[ci systemu ustalajcego pozycj |erdz strunobetonow* o przekroju okr- warunkach stosowania, maksymalnego podczas pracy, charakteryzujcego si gBym. przemieszczenia si u|ytkownika w przy- podwójnym opasaniem sBupa link (rys. padku ewentualnego spadania czy te| 2b). Wychodzc naprzeciw tym potrze- " W energetyce i sektorach pokrewnych okre[lenie warto[ci siB dziaBajcych na u|ytkownika bom, w Centralnym Instytucie Ochrony  sBup |erdziowy stosuje si niezale|nie od tego podczas powstrzymywania spadania. Istot- Pracy  PIB dokonano takiej oceny. z jakiego materiaBu zostaB wykonany sBup. 18 18 BEZPIECZECSTWO PRACY 4/2005 powstrzymywania spadania nie powinna powstrzymywania spadania bdzie caB- przekracza warto[ci, powy|ej której kowite przemieszczenie koDców linki u|ytkownik mógBby dozna urazów ciaBa. opasujcej, które jest to|same z przemiesz- Norma PN-EN 358:2002 precyzuje to wy- czeniem zaczepów uprz|y i oznaczane maganie, stanowic, |e system powinien  Hu (rys. 4.). Z kolei, na przemiesz- by tak usytuowany i wyregulowany, czenie zaczepów uprz|y Hu skBada si by punkt kotwiczcy byB umieszczony przemieszczenie ptli linki opasujcej na poziomie pasa (talii) u|ytkownika, lin- wzgldem sBupa przed zaci[niciem (ozna- ka byBa utrzymywana w stanie napitym, czane  Hp) i przemieszczenie pionowe a b a zakres swobodnego przemieszczania si koDców linki wzgldem ptli. Kryterium byB ograniczony do 0,6 m. to oparto na przesBankach stwierdzaj- Rys. 2. Sposoby opasania sBupa |erdziowego link Do oceny przyjto, |e swobodnym cych, |e przemieszczenie u|ytkownika systemu ustalajcego pozycj: a  opasanie poje- przemieszczeniem u|ytkownika podczas wzgldem uprz|y, wydBu|enie uprz|y dyncze, b  opasanie podwójne Fig. 2. Methods of encircling a pole with a work positioning lanyard: a  single loop, b  double loop " Konstrukcja systemu ochronne- go (sztywno[ linki opasujcej |erdz); uwzgldniono dwa rodzaje linek  wyko- nane z liny poliamidowej krconej oraz z liny stalowej w oplocie poliamidowym. " Parametry geometryczne ukBadu  czBowiek-system ochronny-sBup |erdzio- wy ; analizie podlegaBy takie parametry, jak: stosunek dBugo[ci ptli linki opasuj- cej do obwodu |erdzi  Lp/Os, odlegBo[ czBowieka (manekina) od |erdzi  Xm, odlegBo[ pionowa ptli opasujcej |erdz wzgldem zaczepów uprz|y (umiesz- czonych na wysoko[ci talii u|ytkownika)  Yu (rys. 3.). Kryterium oceny stanowiBy wymaga- nia zawarte w rozporzdzeniu ministra gospodarki, pracy i polityki spoBecznej Rys. 3. Parametry geometryczne ukBadu  czBowiek z dnia 31 marca 2003 r. w sprawie zasad- (manekin)-system ochronny-sBup |erdziowy , Os Rys. 4. Sposób wyznaczania przemieszczeD niczych wymagaD dla [rodków ochrony  obwód sBupa, Lp  dBugo[ ptli linki opasujcej sBup, Yu  odlegBo[ pionowa zaczepów uprz|y systemu ochronnego podczas powstrzymywania indywidualnej [3] oraz w normie PN- wzgldem ptli linki opasujcej, Xm  odlegBo[ spadania manekina, Hp  przemieszczenie ptli -EN 358:2002. Przepisy majce zastoso- pozioma czBowieka (manekina) od sBupa linki opasujcej sBup, Hu  przemieszczenie kla- wanie do systemów ustalajcych pozycj, mer uprz|y, 1,2  punkty sBu|ce do pomiaru Fig. 3. Geometrical parameters of the  user (ma- jako [rodków ochrony indywidualnej przemieszczeD nikin)  protective system  pole arrangement, przed upadkiem z wysoko[ci na sBupach Os  circumference of the pole, Lp  circumference Fig. 4. A method of determining the displacement of of the work positioning lanyard loop, Yu  vertical a work positioning system during fall arrest of the |erdziowych, zawarte w rozporzdzeniu distance between attachment buckles of the har- manikin, Hp  displacement of the work positioning okre[laj, |e w przewidywanych warun- ness and the work positioning lanyard loop, Xm lanyard loop, Hu  displacement of attachment kach stosowania droga spadania u|ytkow-  horizontal distance between the user (manikin) buckles of the harness, 1,2  points employed for nika powinna by minimalizowana, a siBa and the pole measuring of displacement 19 19 BEZPIECZECSTWO PRACY 4/2005 oraz ewentualne przesuwanie si linki znaczano warto[ci przemieszczeD ptli ochronny-sBup |erdziowy podczas sy- opasujcej wzgldem |erdzi po zaci[niciu linki opasujcej sBup  Hp oraz zaczepów mulowanego poruszania si po sBupie ptli wystpuj podczas procesu powstrzy- uprz|y Hu w funkcji, omówionych wy|ej, (wchodzenia lub schodzenia) oraz podczas mywania spadania i nie wchodz w zakres zmiennych parametrów konstrukcyjnych wykonywania pracy przez czBowieka. Po- swobodnego spadania u|ytkownika. |erdzi i systemu ochronnego oraz parame- miary tych parametrów przeprowadzono Ocen skuteczno[ci powstrzymywania trów geometrycznych ukBadu  manekin- z udziaBem wykwalifikowanych monte- spadania oparto na wynikach badaD mo- -system ochronny-sBup |erdziowy . rów z przedsibiorstw energetycznych. delowych [4], które polegaBy na powstrzy- W celu zbli|enia warunków w jakich Osoby biorce udziaB w badaniach byBy mywaniu spadania manekina sztywnego wykonywano badania modelowe do wa- wyposa|one w system ustalajcy pozycj o masie 100 kg, wyposa|onego w system runków u|ytkowania, okre[lono dodatko- skBadajcy si z szelek bezpieczeDstwa ochronny wspóBpracujcy ze sBupem wo praktyczny zakres parametrów geo- z pasem biodrowym oraz w link opa- |erdziowym. W ramach tych badaD wy- metrycznych ukBadu  czBowiek-system sujc, odpowiadajc lince stosowanej Rys. 6. Zale|no[ przemieszczenia zaczepów uprz|y od ich poBo|enia wzgl- Rys. 5. Zale|no[ przemieszczenia zaczepów uprz|y od wielko[ci ptli linki opasujcej sBup (parametr Lp/Os) dla ró|nego rodzaju sBupów, wraz z prak- dem ptli linki opasujcej sBup (parametr Yu), wraz z praktycznym zakresem parametru Yu) tycznym zakresem parametru Lp/Os Fig. 6. Dependence between displacement of the attachment buckles of the Fig. 5. Dependence between displacement of the attachment buckles of the harness and its initial position (related to the work positioning lanyard loop harness and parameter Lp/Os of the work positioning lanyard loop, for various  parameter Yu) types of poles Rys. 8. Zale|no[ przemieszczeD systemu ochronnego (parametry Hp i Hu) Rys. 7. Zale|no[ przemieszczenia zaczepów uprz|y od odlegBo[ci czBowieka od sztywno[ci linki opasujcej (linka poliamidowa  o niewielkiej sztywno[ci (manekina) od |erdzi (parametr Xm) dla ró|nych warto[ci parametru Lp/Os, oraz linka stalowa w oplocie poliamidowym  o podwy|szonej sztywno[ci) wraz z praktycznym zakresem parametru Xm (Xm = 210 mm, Lp/Os = 1.14) Fig. 7. Dependence between displacement of the attachment buckles of the Fig. 8. Comparison of protective system displacement (parameters Hp and harness and horizontal distance between the user (manikin) and the pole, for Hu) for work positioning lanyards of different rigidity (Test conditions: Xm various values of parameter Lp/Os = 210 mm, Lp/Os = 1.14) 20 20 BEZPIECZECSTWO PRACY 4/2005 w badaniach modelowych. Wyniki tych -sBup |erdziowy przyjmuj w praktyce Podsumowanie pomiarów, porównane z analogicznymi tak szeroki zakres warto[ci, |e ich zmiana System do ustalania pozycji stosowa- parametrami ukBadu  manekin-model mo|e powodowa drastycznie ró|ne ny do ochrony przed upadkiem z wyso- systemu ochronnego-model |erdzi , po- zachowanie si rzeczywistego systemu ko[ci na sBupie |erdziowym, wykorzy- sBu|yBy do analizowania wyników badaD ochronnego. Podana wy|ej, prognozowana stujcy podwójnie opasan wokóB sBupa modelowych. warto[ przemieszczenia Hu jest warto[ci |erdziowego link, nie speBnia wymagaD Wyniki badaD modelowych zostaBy minimaln. Ka|da zmiana parametrów normy PN-EN 358:2002 w zakresie do- przedstawione na rysunkach 5., 6., 7., konstrukcyjnych lub geometrycznych puszczalnych przemieszczeD u|ytkow- 8. w postaci wykresów zale|no[ci prze- bdzie prowadziBa do zwikszenia tego nika podczas powstrzymywania spa- mieszczeD klamer uprz|y Hu w funkcji przemieszczenia, sigajc w bardziej dania. Ponadto, system ten jest wra|liwy parametrów konstrukcyjnych |erdzi niekorzystnych przypadkach warto[ci ok. na zmian parametrów konstrukcyjnych i systemu ochronnego oraz parametrów 2,0 m. Sytuacja ta zostaBa zilustrowana i geometrycznych ukBadu  czBowiek-sys- geometrycznych ukBadu  manekin-system na rysunkach 5., 6., 7. tem ochronny-sBup |erdziowy , w takim ochronny-sBup |erdziowy . Na rysunkach " Stan powierzchni sBupa |erdziowego, stopniu, |e w pewnych warunkach mo|e 5., 6., 7. przedstawiono ponadto praktycz- przekBadajcy si na warto[ tarcia linki nie powstrzymywa spadania. Manka- ny zakres parametrów geometrycznych opasujcej o sBup, ma decydujcy wpByw menty te powoduj, |e systemy ustalajce ukBadu  czBowiek-system ochronny-sBup na skuteczno[ powstrzymywania spada- pozycj o konstrukcji przedstawionej |erdziowy . nia przez system ochronny. Na podstawie w tym artykule, nie powinny by stosowa- Ocena systemu ochronnego stosowa- wyników pomiarów przedstawionych ne do ochrony przed upadkiem ze sBupów nego przez czBowieka, przeprowadzona na rys. 5. mo|na prognozowa, |e zmiana |erdziowych. na podstawie wyników badaD modelowych stanu powierzchni |erdzi mo|e prowadzi Mo|liwo[ stosowania tego typu sys- z zastosowaniem manekina sztywnego, w skrajnym przypadku do dwukrotnego temu w celu ochrony przed upadkiem mo|e by obarczona pewnym bBdem. zwikszenia przemieszczenia systemu ze sBupów |erdziowych nale|y uzale|ni Jest to spowodowane ró|nic pomidzy wzgldem sBupa. od dokonania modyfikacji konstrukcyj- zachowaniem manekina sztywnego pod- " Zwikszanie wielko[ci ptli linki nych systemu, które w sposób zdecydo- czas badaD a zachowaniem czBowieka opasujcej sBup powy|ej niezbdnego wany zmniejszyByby przemieszczenie podczas spadania. Biorc pod uwag, minimum jest niekorzystne. Powoduje u|ytkownika wzgldem sBupa podczas |e ocen skuteczno[ci dziaBania systemu wzrost parametru Lp/Os, który ma wpByw spadania oraz uniezale|niBy to przemiesz- oparto na ocenie warto[ci przemieszczeD na warto[ przemieszczeD systemu wzgl- czenie od wpBywu zmiennych czynników linki opasujcej wzgldem |erdzi, wpByw dem |erdzi (rys. 5.). geometrycznych sBupa i wpBywu warun- manekina jako czynnika ró|nicujcego " Usytuowanie ptli linki opasujcej ków atmosferycznych. Wykazanie sku- warunki badaD jest minimalizowany. sBup, przed rozpoczciem spadania, poni- teczno[ci takich modyfikacji wymagaBoby Do celów tej oceny przyjto, |e korelacja |ej zaczepów uprz|y jest niekorzystne. wykonania odpowiednich badaD. pomidzy metod badaD modelowych Powoduje znaczcy wzrost warto[ci z zastosowaniem manekina sztywnego przemieszczeD systemu ochronnego w po- PIZMIENNICTWO a rzeczywistym u|ytkowaniem jest wystar- równaniu z sytuacj, gdy ptla znajduje czajca do prognozowania zachowywania [1] PN-EN 358:2002 Indywidualny sprzt ochronny, si na poziomie zaczepów lub powy|ej ustalajcy pozycj podczas pracy i zapobiegajcy si systemu ustalajcego pozycj podczas (rys. 6.). upadkom z wysoko[ci. Pasy ustalajce pozycje pracy w warunkach rzeczywistych. " Zwikszanie odlegBo[ci u|ytkownika podczas pracy i ograniczajce przemieszczanie oraz linki ustalajce pozycj podczas pracy. Polski Komitet od sBupa powy|ej 200 mm powoduje istot- Normalizacyjny, grudzieD 2002 Wyniki oceny ne zakBócenie procesu powstrzymywania [2] Zrobek Z., BaszczyDski K., KamaDczyk P., spadania, objawiajce si przyrostem Przedstawione wyniki badaD i analiz BargieB H. Opinia dotyczca systemu ochrony przed przemieszczeD systemu (rys. 7.). prowadz do nastpujcych wniosków obsuniciem podczas pracy i wchodzenia do miejsca " Sztywno[ linki opasujcej ma decy- pracy na konstrukcjach |erdziowych. Praca wykonana dotyczcych oceny skuteczno[ci po- dujce znaczenie dla jej wspóBpracy ze sBu- na zlecenie ZakBadu BezpieczeDstwa Pracy Instytutu wstrzymywania spadania przez system Energetyki, CIOP, Aódz grudzieD 1994 pem |erdziowym. Zastosowanie sztywnej ustalajcy pozycj podczas pracy na sBupie [3] Rozporzdzenie Ministra Gospodarki, Pracy linki opasujcej zwiksza w sposób istotny |erdziowym: i Polityki SpoBecznej z dnia 31 marca 2003 r. w spra- przemieszczenia sytemu po sBupie (rys. 8.). " Minimalne przemieszczenie zacze- wie zasadniczych wymagaD dla [rodków ochrony W przypadku linki stalowej w oplocie pów uprz|y Hu uzyskano w przypadku indywidualnej. DzU nr 80, poz. 725 poliamidowym dla nastpujcych para- zastosowania |erdzi drewnianej o du|ej [4] Zrobek Z. i inni Budowa stanowiska badawczego metrów badania: Xm = 210 mm, Lp/Os i modeli badawczych. Badania zjawisk towarzy- chropowato[ci oraz linki opasujcej szcych powstrzymywaniu spadania przez sprzt = 1,29, nie uzyskano powstrzymania spa- o maBej sztywno[ci, przy nastpujcym ochronny. Sprawozdanie z drugiego etapu zadania dania manekina! Sytuacja taka wystpiBa zestawie parametrów geometrycznych: badawczego III-6.01 pt. Modelowe badania zjawisk dla warto[ci parametrów geometrycznych Lp/Os = 1,19, Xm = 90 mm, Yu < 0 mm wystpujcych podczas stosowania sprztu chro- Xm i Lp/Os mieszczcych si w zakresie nicego przed upadkiem z wysoko[ci na sBupach (zaczepy uprz|y poni|ej ptli). Na pod- |erdziowych. CIOP, Warszawa 2004 zastosowaD praktycznych. stawie wyników badaD przedstawionych na rysunkach 5., 6., 7., 8. mo|na prognozo- wa, |e w tych warunkach przemieszczenie zaczepów uprz|y wyniesie okoBo 0,8 m Praca wykonana w ramach zadania badawczego nr III-6.01 programu wieloletniego pn.  Do- i przekroczy granic ustalon w normie stosowywanie warunków pracy w Polsce do standardów Unii Europejskiej dofinansowanego PN-EN 358:2002. przez Komitet BadaD Naukowych w latach 2002-2004. GBówny koordynator: Centralny Instytut " Parametry geometryczne (Lp/Os, Xm, Ochrony Pracy  PaDstwowy Instytut Badawczy Yu) ukBadu  czBowiek-system ochronny- 21 21

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2009 10 IMB ochrona przed korozja
Ochrona przed zagroĹĽeniem piorunowym w strefach zagroĹĽonych poĹĽarem
04 03 Ochrona przed porazeniem pradem elektrycznym Pomiary ochronne
Przykłady środków ochrony przed upadkiem z wysokości
Ochrona przed porażeniami wywołanymi przez prąd piorunowy
5 Ochrona przed promieniowaniem materialy
Ochrona Przed Skażeniami T 1
Ochrona przed promieniowaniem laserowm
atak psychiczny i ochrona przed nim
naturalne metody ochrony przed skutkami promieniowania jonizujacego
WÅ‚amania w systemie Linux i metody ochrony przed nimi

więcej podobnych podstron