3220342800

3/2009 TECHNOLOGIA I AUTOMATYZACJA MONTAŻU

WDRAŻANIE TPM

W PRAKTYCE DUŻEGO PRZEDSIĘBIORSTWA

Michał DUPLAGA, Dorota STADNICKA

Jakość produkcji i niezawodność systemów produkcyjnych zależą od wielu czynników, w tym między innymi od stanu parku maszyn technologicznych (PMT). Wiele przedsiębiorstw do nadzoru nad maszynami i urządzeniami podchodzi w ten sposób, że jeśli maszyna działa, to lepiej jej nie ruszać. Ponieważ przeglądy czy remonty wyłączają ją na określony czas z systemu produkcyjnego, zabierają czas pracownikom i wiążą się z określonymi kosztami. W niektórych przypadkach bardziej opłacalny jest zakup nowej maszyny niż remont starej. Dlatego w wielu przypadkach prace związane z maszynami podejmowane są dopiero wtedy, gdy zostanie zidentyfikowana niewłaściwa ich praca bądź ulegną awarii. Niekiedy prowadzone są tylko podstawowe działania, takie jak uzupełnienie oleju itp.

W odniesieniu do pracy maszyn rejestrowane jest zwykle ich obciążenie i zapisywane są informacje o awariach. Można zaleźć również informacje o czasie przestojów związanych z wystąpieniem awarii. Zbierane informacje wykorzystywane są zwykle na bieżąco. Informacja o awarii skutkuje decyzją o działaniach dotyczących naprawy maszyny, czasem również dodatkowej kontroli wyrobów na niej wyprodukowanych, zakupach części zamiennych. Rzadko jednak informacje te są analizowane w większym przedziale czasu dla ustalenia np. kosztów przestojów związanych z awariami lub dla planowania nadzoru.

Przedsiębiorstwa czasem posiadają plany okresowych przeglądów i remontów maszyn i urządzeń, jednakże albo nie są one konsekwentnie realizowane, albo są tworzone na zasadzie planu kroczącego, niestety niezbyt trafnie dobranej formy planowania w tym przypadku.

Wdrażanie TPM jest poważnym przedsięwzięciem, a jego podstawą jest zmiana myślenia zarówno kierownictwa, jak i pracowników firmy i dostrzeżenie znaczenia skutecznego nadzoru nad parkiem maszyn technologicznych oraz jego wpływu na całkowite koszty organizacji - Jak wdrożyć TPM, żeby zapewnić korzyści organizacji [1, 4, 8j?

CEL I ETAPY WDRAŻANIA TPM

Total Productiye Maintenance (TPM) oznacza dosłownie Całościowe Utrzymanie Ruchu, a jego głównym celem jest zaangażowanie nie tylko służb utrzymania ruchu, ale również operatorów maszyn i urządzeń w działania na rzecz doskonalenia funkcjonowania parku maszyn technologicznych tak, aby dążyć do 3Z, tj.: Zero usterek, Zero wad w produkcji. Zero wypadków przy pracy. System TPM składa się z pięciu podstawowych modułów, które przedstawiono na rys. 1.

Rys. 1. Moduły systemu TPM. Źródło: opracowanie własne

Moduł 1 - Zarządzanie PMT dotyczy zbudowania systemu zapewniającego zakup maszyn i urządzeń łatwych w obsłudze i utrzymaniu lub zaprojektowania i produkcji takiego sprzętu we własnym zakresie.

Moduł 2 - Obsługa bieżąca związana jest z włączeniem operatorów w proces utrzymania ruchu.

Moduł 3 - Obsługa planowa to stworzenie systemu planowych przeglądów, remontów, działań konserwacyjnych i prewencyjnych.

Moduł 4 - Ukierunkowane doskonalenie PMT zakłada eliminację głównych strat związanych z funkcjonowaniem PMT dzięki pracy zespołów zadaniowych.

Moduł 5 - Doskonalące szkolenia operatorów wiąże się z doskonaleniem wiedzy i umiejętności operatorów ma-

w ramach szkoleń specjalistycznych.

Wdrażanie TPM można realizować w następujących etapach:

1. Decyzja kierownictwa o wdrożeniu TPM i jej upowszechnienie - przedsięwzięcie musi mieć mocne wsparcie w kierownictwie, inaczej nie przyniesie zamierzonych skutków.

2. Szkolenia i akcja informacyjna dotyczące wdrażania TPM - muszą być przeprowadzone, aby pracownicy zrozumieli celowość wdrożenia TPM; pracownicy muszą uświadomić sobie, że ich praca również wpływa na pracę maszyn i że nie tylko dział utrzymania ruchu odpowiada za sprawność maszyn i urządzeń.

Podczas szkoleń zwracana jest szczególna uwaga na straty, jakie może powodować niewłaściwa praca maszyn i urządzeń. Do tych strat możemy zaliczyć następujące:

awaria - wymagająca naprawy utrata funkcji ma-

przezbrojenie i regulacja - strata czasu związana ze zmianą warunków produkcji.