3654574592

468 kK. BŁĘDZKI, K. GORĄCY, D. STAŃKOWSKA-WALCZAK, M. URBANIAK

A.K. BŁĘDZKI ", K. GORĄCY ²>, D. STAŃKOWSKA-WALCZAK³>, M. URBANIAK ⁴>

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Al. Piastów 17,70-310 Szczecin " Instytut Inżynierii Materiałowej, ²> Instytut Polimerów, ⁴» Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn Pomorski Uniwersytet Medyczny, ³> Zakład Chemii Medycznej Szczecin; Al. Powstańców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin

Możliwości rozdzielenia i utylizacji hybrydowych materiałów warstwowych

Streszczenie. We współczesnej technice, a zwłaszcza w opakowałnictwie, stosuje się duże ilości materiałów warstwowych. Ich ponowne wykorzystanie jest niemożliwe bez rozdzielenia na poszczególne składniki. Przedstawiono wybrane techniki rozdzielenia hybrydowych materiałów warstwowych takich jak metalizowane tworzywa polimerowe, kartony na napoje i kompozyty polimerowe o bardzo dużej wytrzymałości.

THE POSSIBILITIES OF SEPARATION AND REUSE OF THE HYBRID PLY MATERIALS Summary. In modern technology and especially the package industry a lot ofply materials are used. Reuse ofthese materials is not possible without their separation into components. In this paper some possibilities of separation of hybrid ply materials are described e.g. metallized plastics, beuerages packaging and polymer composites.

1. Wprowadzenie

Coraz większe i wielorakie stają się wymagania stawiane materiałom konstrukcyjnym przez współczesną technikę. Spełnienia tych wymogów poszukuje się m.in. poprzez stosowanie wielowarstwowych materiałów hybrydowych. Jednakże duże ilości takich materiałów, składających się np. z kilku warstw różnych tworzyw polimerowych, z warstw papieru, aluminium, pianki, folii PP i innych, wykorzystywanych głównie w przemyśle samochodowym, a przed wszystkim w opakowałnictwie sprawiają, że w warunkach coraz ostrzejszych wymogów ochrony środowiska koniecznym się staje opracowanie skutecznych metod utylizacji materiałów wielowarstwowych.

Niestety to, co technologicznie ławo jest trwale połączyć - trudno jest rozdzielić, aby ponownie użyć poszczególne składniki materiału warstwowego. W poniższym artykule opisano wybrane badania nad możliwościami rozdzielania niektórych materiałów warstwowych. Przedstawiono w nim, mało znane większości Czytelników, metody separacyjne lecz bez oceniania ich efektywności, wobec braku danych uzyskanych na porównywalnych materiałach warstwowych. W obecnym stadium opracowań technologii rozdzielania i utylizacji tych materiałów trudno ocenić, które z nich znajdą zastosowanie w praktyce na dużą skalę. Zadecydują o tym zapewne aspekty ekologiczne i ekonomiczne [1-5].

2. Usuwanie powłoki metali z tworzyw

Istotnym problemem o dużym znaczeniu praktycznym jest rozdzielanie tworzyw sztucznych i metali z wyrobów pokrytych bardzo cienką powłoką metalu. Wyroby takie występują m.in. w:

—    w elektrotechnice; płyty obwodów drukowanych -powłoka miedzi o grubości 0,017 mm, powłoka cyny i ołowiu o grubości 0,02 mm, kable, odbłyśniki lamp,

—    w opakowaniach - np. tuby z powłoką aluminium o grubości 0,2 mm,

—    jako nośniki informaq'i - płyty CD, DVD.

Powłokę metaliczną można usuwać na drodze chemicznej lub przez rozdrabnianie w niskich temperaturach. Ta druga metoda wydaje się być bardziej przyjazna dla środowiska szczególnie przy konieczności usuwania powłoki metali z tworzyw na dużą skalę.

Usuwanie powłoki metalicznej w niskich temperaturach polega na wstępnym rozdrobnieniu odpadów, granulowaniu do odpowiednich rozmiarów, schłodzeniu w ciekłym azocie (temp. minus 196 °C), mieleniu z rozdzielaniem materiałów, siłowaniu i oddzieleniu metalu od tworzywa sztucznego.

Istnieją już instalacje do kriogenicznego rozdzielania materiałów i znane są praktyczne możliwości tej metody. Np. dla instalaq‘i o wydajności 250 kg/h, przy rozdzielaniu stopu PC/ABS metalizowanego Cu, Ni, i Cr po rozdrobnieniu do wielkości 2000 pm uzyskuje się stopień rozdzielenia rzędu 99,6 %. Odzyskane w ten sposób tworzywo to ok. 60 % wag., metale ok. 20 % wag., a frakcja mieszana ok. 20 % wag.

3. Separacja materiałów z opakowań kartonowych

Jednym z wielu problemów recyklingu materiałów warstwowych są powszechnie stosowane kartony po mleku i napojach. Materiał użyty do produkcji tych opakowań jest materiałem wielowarstwowym składającym się z papieru, tworzywa sztucznego (folii polietylenowej) i folii aluminiowej.

Niektóre z firm informują, że stosują specjalny pa-pier/karton ulegający bardzo łatwo biodegradacji. Jednak nie wszystkie wyroby tego typu produkowane są z łatwo biodegradowalnego papieru.

3.1 Separacja mechaniczna

Japońska firma EIN Engineering Co. Ltd. do recyklingu tego typu wyrobów zaproponowała rodzaj młyna, który jest mechanicznym urządzeniem czysz-cząco-rozdzielającym (cleaning separator). W procesie tym nie używa się ani wody ani innych związków chemicznych.

Przetwórstwo Tworzyw 5 (wrzesień - październik) 2013

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
470 4.K BŁĘDZKI, K. GORĄCY, D. STAŃKOWSKA-WALCZAK, M. URBANIAK ^■cialo stale "^powietrze Rys. 3
Jan Igor Rybak Leszek A. Błędzki Słodkowodne skorupiaki planktonowe
P*tro««t tiOftOfony. W    A kk AA* i! KATEORA URBANISTYKI! ARCHITEKTURY STRUKTUR
472 BŁĘDZKIAK.,JASZKIEWI(2A., MAMUNA.A., MEUONA, FRANCISZCZAK P. Przetwórstwo Rys. 1. Wytrzymałość
skanuj0009 (468) —i «.

więcej podobnych podstron