4265276259
PETERSBURG I TEKST PETERSBURSKI... 251
cie tych idei w określonym kontekście kultury rosyjskiej uformowało się istniejące już prawie dwa stulecia przeciwstawienie Petersburga Moskwie, związane w szczególności ze zmienionym wzajemnym stosunkiem tych miast 1.
W zależności od ogólnego poglądu przeciwstawianie dwóch stolic przeprowadzano według jednego z dwóch schematów. Według pierwszego schematu bezduszny, biurokratyczny, oficjalny, nienaturalnie regularny, abstrakcyjny, nieprzytulny, nie dziedziczący, nierosyjski Petersburg był przeciwstawiany serdecznej, rodzinnie intymnej, przytulnej, konkretnej, naturalnej, rosyjskiej Moskwie. Według drugiego schematu Petersburg jako miasto cywilizowane, kulturalne, planowo zorganizowane, logicznie prawidłowe, harmonijne, europejskie, był przeciwstawiany Moskwie jako chaotycznej, bezładnej, sprzecznej z logiką, na wpół azjatyckiej wsi. Sam słownik tych oznak i jego struktura są bardzo znamienne. Obok obfitych i diagnostycznie bardzo ważnych cliches i mniej lub bardziej naturalnego ich produktu w postaci zmieniającego się zbioru względnie zindywidualizowanych określeń powstają całe szeregi obrazów, z góry przesądzających logikę i styl analizy porównawczej dwóch miast i doprowadzających antytezę do ostatecznych (nierzadko ze skłonnością do niezwykłości i paradoksu) granic 2. W wielu wypadkach elementy tego
„I przed młodszą stolicą / Zgasła stara Moskwa, / Jak przed nową carycą \caricej\ / Koronowana wdowa” — jako przedłużenie obrazu Moskwy Karamzina (Biednaja Liza): „kiedy Tatarzy i Litwini ogniem i mieczem pustoszyli okolice stolicy rosyjskiej i kiedy nieszczęsna Moskwa, jak bezbronna wdowa [wdowica], od jednego Boga oczekiwała pomocy w swoich wielkich nieszczęściach”; por. „wdowa”, „stolica”, „carica” u Puszkina, a „wdowica” u Karamzina.
Oto tylko parę przykładów: „Moskwa to stara domatorka, smaży bliny, patrzy z daleka i słucha opowieści, nie wstając z fotela, o tym, co się dzieje w święcie. Petersburg to obrotny chłopak, nigdy nie siedzi w domu, zawsze ubrany spaceruje po strażnicy, strojąc się przed Europą <...). Cały Petersburg rusza się od piwnic po strychy; o północy zaczyna piec francuskie pieczywo, które nazajutrz zje niemiecki ludek, i przez całą noc świeci się to jedno, to drugie jego oko. Moskwa całą noc śpi, a następnego dnia, przeżegnawszy się i pokłoniwszy się na wszystkie cztery strony, wyjeżdża z kołaczami na rynek. Moskwa jest rodzaju żeńskiego, Petersburg — męskiego. W Moskwie wszędzie panny na wydaniu, w Petersburgu — kawalerowie (...). Moskwa zawsze jeździ, opatuliwszy się w futro niedźwiedzie i głównie na obiad; Petersburg we flanelowym surducie, włożywszy obie ręce do kieszeni, leci co sił w nogach na giełdę lub do urzędu” (Gogol, Zapiski petersburskie z 1836 roku); albo: „Petersburg to moneta obiegowa, bez której trudno się obejść; Moskwa zaś to moneta rzadka, cenna dla amatora numizmatyki, ale nie posiadająca wartości rynkowej <...). W Petersburgu wszyscy ludzie w ogóle i każdy człowiek w szczególności są niezwykle paskudni. Petersburga nie da się kochać, lecz czuję, że nie mógłbym mieszkać w żadnym innym mieście Rosji. W Moskwie, odwrotnie, wszyscy ludzie są przemili, tylko nudzi się z nimi człowiek śmiertelnie <...). Niczego oryginalnego, samoistnego w Petersburgu nie ma, nie tak jak w Moskwie, gdzie wszystko jest oryginalne — od niedorzecznej architektury Błogosławionego Bazylego po smak kołaczy. Petersburg to ucieleśnienie
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
PETERSBURG I TEKST PETERSBURSKI... 271 Na zakończenie kilka uwag o kryteriach wyodrębniania w rosyjs
IMG174 174 trycznego (e^f e«, eT). Ha podstawie wartości tych przebiegów określono (rye. 14.6c), któ
img174 174 trycznego (e^f e«, eT). Ha podstawie wartości tych przebiegów określono (rye. 14.6c), któ
104 Jacek Sójka rzystywaniu tych idei w konkretnych badaniach socjologicznych lub ekonomicznych. Bar
Szczygieł9 *11 DOROTA SZCZYGIEŁ. ALINA KOLAŃCZYK (> Ostatecznie, po wykluczeniu tych samych okreś
IMG(05 (2) kowania tych składników w określonym czasie w zamian za uzgodnione pjat ności, W operacji
IMG 74 16. Przeczytaj poniższy tekst. Pewne substancje zmieniają zabarwienie w zetknięciu z określon
Foto2331 państwa. Szczegółową listę tych organów określa rozporządzenie RM,M. Zgodnie z nim centra m
Formalna matematyka była głównym językiem użytym do zaprezentowania tych idei w akademickich przeglą
IMG174 174 trycznego (e^f e«, eT). Ha podstawie wartości tych przebiegów określono (rye. 14.6c), któ
Szczygieł9 DOROTA SZCZYGIEŁ. ALINA KOLAŃCZYK TO (» Ostatecznie, po wykluczeniu tych samych określeń
DSC07911 ❖należy sobie uświadomić, >że wiele państw takie tych, które określają się
LastScan5 (2) od ciśnienia pod kloszem. Różnica tych ciśnień określa przepuszczalność masy. Wartość
Obraz0042 82 Z równań tych można określić zawartość wilgoci w strumieniu mieszań oraz jej entalpię
DSC04194 Kinaszewski (11174), wiek tych mad określony metodą,1 termolumine-wynosi 10B000 188 001) lu
ZDJĘCIA V5. TEKST Gorąco zachęcam Cię do tego, żebyś w swoich prezentacjach używał jak najmniej teks
Głos z probówki - marzec 2011 w kolagenie oraz stosunek tych wartości. Określenie przydatności apaty
więcej podobnych podstron