5169915895
122
ROZTRZĄSANIA I ROZBIORY
jej sita, że jest dziełem nie tylko wybitnych jednostek, ale i wspólnym dorobkiem całego społeczeństwa w ciągu długich stuleci [s. 191].
Ta deklaracja, w której równie wiele modestii, co mało fałszu, pozwala przypuszczać, że jej autorka nie liczy się w poczet owych wybitnych jednostek, zadowalając się rolą jednego z wielu budowniczych. Próby przywołań dowodzą, że na takim stanowisku pracy można zdziałać wiele dobrego.
Szkice, czy raczej przyczynki Danilewicz Zielińskiej charakteryzuje upodobanie do szczegółu historycznego, przekonanie o jego doniosłości w kształtowaniu faktury czasu przeszłego, który wypełnia nie odnotowywaną w podręcznikach historii literatury przestrzeń między jej kamieniami milowymi. Autorka koncentruje się na biografiach wybitnych pisarzy lub ludzi, którzy się o literaturę tylko otarli, wnosząc w nią choćby mimowolny wkład; dzieła traktuje raczej jako dokumenty chętniej zresztą i częściej posiłkuje się listami lub dziennikami. Wskazuje to na bardzo tradycyjny sposób stawiania literaturoznawczych pytań i tak jest w istocie; Danilewicz Zielińska przyjmuje za cel wniknięcie w psychikę pisarza, czy raczej uzupełnienie, pogłębienie jego psychologicznego wizerunku. Tak jest w szeregu szkiców analizujących różne momenty życia Mickiewicza, czy w pracy o —jak mówi tytuł — „zmiennych kolejach przyjaźni” między Zygmuntem Krasińskim i Henrym Reevem. Jest jednak coś, dzięki czemu owo tradycyjne ujęcie, zastosowane przez autorkę, nie sprawia wrażenia anachronizmu, coś co nadaje mu raczej urok stylu retro. Czynnikiem tym jest powściągliwość cechująca niezmiennie wszystkie teksty z omawianego tomu. Powściągliwość ta ujawnia się w poprzestawaniu na konstatacji faktów i ich zestawianiu, ale postępowania tego nie należy mylić z oschłością i brakiem wyobraźni. Miejsce dla tej ostatniej otwierają dyskretne sugestie, nigdy jednak stanowcze i — co tu kryć — łatwe wnioskowania genetyczne. Podobieństwa między losami Conrada i Malinowskiego istnieją rzeczywiście, ale autorka nie żąda, aby z nich coś wynikało, choć z pewnością pamiętamy o nich podczas lektury; analogii dla Mickiewicza piszącego w dramatycznych chwilach życia Pana Tadeusza szuka autorka u Sienkiewicza nie po to, by pisarzy porównać, lecz by ich lepiej zrozumieć:
Tak też, i także ku pokrzepieniu siebie i innych — rodzić się będzie po latach dzieło innego kalibru, ale podobnie polskości zasłużone: Ogniem i mieczem, pisane przy łożu umierającej żony i w najcięższych miesiącach świeżej żałoby. Samoobrona organizmu? Ucieczka od rzeczywistości? — czy też plon „tygodni i miesięcy, w których człowiek nie czuje się zdolnym gadać z drugimi, chociaż myśli o nich" — i dla nich pisze [s. 188-189, w cudzysłowie cytat z listu Mickiewicza].
Owo, by tak rzec, moderato dyskursu nie niesie ze sobą chłodu, jest
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
NAUKOWEGO I SPOŁECZNEGO. L43 jest ono nie tylko festum fori, ale i uroczystością krajową; dalej Nawr
ScannedImage 26 29 Marzenia”. Mityczny czas jest źródłem nie tylko wzorców archetypowych, ale też ma
SAVE0053 (2) CZESŁAW ZGORZEL5KI 22 próbę w przeświadczeniu, że genologia obejmuje nie tylko zagadnie
Image0085 [800x600] n;iv Dziękujemy Jej /a to- że jest Matką Jezusa i zarazem naszą. Dlatego chwalim
92 ROZTRZĄSANIA I ROZBIORY Henryk wic, że matka to tylko obca kobieta pełniąca aktualnie „urząd”
56621 rozmowy w toku bmp □EB3D Kasia, 26 lat_ <0 po dopalaczach wydawało jej się, że jest muchomo
CCF20140103 012 potrafi cieszyć się sukcesami - wszystko zasłoniła wielka ciemność, bardzo łatwo jej
IMG?39 (2) Egz. nr 4 B - Okej. Jasne. Ale mówimy o... Rozmowa nie jest o tym, że jest dramatyczna hi
IMG?39 (3) Egz. nr<l B - Okej. Jasne. Ale mówimy o... Rozmowa nie jest o tym, że jest dramatyczna
IMGF32 (2) 40 chrześcijaństw a Leszek Kołakow ski odpow iada, że w iara jest możliwa nie tylko psych
100 ROZTRZĄSANIA I ROZBIORY Animalizacja13, bardzo charakterystyczna dla Oziminy, nie omija również
Zatem mimo, że człowieczeństwo jest obowiązkiem nie tylko wobec naszych przyjaciół, ci, którym nasze
CCF20090303 071 146 Indeterminizm to nie wszystko głosi ono, że realny jest nie tylko Świat 1 i Świa
Psychologia nych. Zyskanie jej łączy się jednak często nie tylko ze znacznym wysiłkiem i zaangażowan
CCF20130323 001 ĆWICZENIA uważne spojrzenie na starca, który, nie wiedząc, że jest obserwowany, nie
więcej podobnych podstron