5167289586

Nr 1/1952 WIADOMOŚCI URZĘDU PATENTOWEGO 101

społeczno-politycznych działających na wyższych uczelniach. Żadna z wymienionych jednostek nie zajęła się dotychczas tym zagadnieniem, tak ważnym nie tylko dla ruchu racjonalizatorskiego, ale i dla pracy naukowej i politycznej na wyższych uczelniach^

Dotychczasowa praca ludzi nauki z racjonalizatorami ma w większości wypadków charakter niezorga- > nizowanej dorywczej akcji. Praca ta polega przede wszystkim na akcji odczytowej, na demonstracji prac ! laboratoryjnych i na poradnictwie.

Wydaje się, żę podstawowe braki dotychczasowej pracy są następujące: 1) niesystematyczność pracy,

2) przypadkowość tematyki odczytowej oraz słabe jej powiązanie z konkretną tematyką produkcyjną zakładu pracy i możliwościami nowatorstwa, 3) bez-planowość pracy, nieobejmowanie najważniejszych zagadnień, 4) brak powiązania z ORZZ (gabinetami technicznymi przy ORZZ), 5) ubogie formy pracy. -

Ogólnie rzecz biorąc, w większości ośrodków politechnicznych, z wyjątkiem politechnik Śląskiej i Wrocławskiej oraz krakowskiej AGH, nie ma jednostki organizacyjnie kierującej pracą, a co za tym idzie nie ma planu pracy.

Mimo tak poważnych braków trzeba stwierdzić, że współpraca.rozwija się żywiołowo i stale, obejmując coraz większą ilość pracowników naukowych i studentów i stanowiąc poważną pomoc racjonalizatorom w ich twórczej pracy. Szczególnie dobre rezultaty osiągnęły ośrodki gliwicki i wrocławski.

Płaszczyzną pracy Politechniki Śląskiej jest Poradnia Racjonalizatorska przy politechnice. Poradnia nie stanowi oddzielnej jednostki organizacyjnej ani finansowej. Jest częścią Zakładu Badania Materiałów Politechniki Śląskiej, zarówno organizacyjnie jak finansowo, to znaczy wydatki administracyjne i osobowe poradni pokrywa zakład ze swego budżetu.

Poradnia pracuje od października 1949 r. i za okres ten może wykazać się szeregiem poważnych osiągnięć. Objęto współpracą kilkadziesiąt Klubów Techniki i Racjonalizacji. Zaopiniowano bądź współpracowano przy opracowaniu przeszło 250 poważnych projektów. Zorganizowano 43 wycieczki racjonalizatorów w celu zwiedzenia laboratoriów politechniki; w wycieczkach tych wzięło udział ok. 1.000 osób. Wygłoszono ok. 500 odczytów naukowych i popularno-naukowych. Poradnia otrzymuje tygodniowo przeciętnie po 4 projekty, wymagające poważnej ekspertyzy naukowej. Ponadto w ciągu tygodnia udziela ok. 10 porad bieżących. _

Praca poradni przybiera następujące formy: a) pośrednictwo między naukowcem a racjonalizatorem przy współpracy w opracowaniu technicznym projektu, b) akcja odczytowa w klubach, c) akcja odczytowa w politechnice, połączona z demonstracją prac laboratoryjnych, d) odczyty popularno-naukowe w zakładach pracy poza KTiR, e) opieka nad klubami, prowadzona przez przedstawicieli politechniki.

Politechnika Wrocławska i Wrocławska Szkoła Inżynierska (S. i NOT) prowadzą współpracę w szerszym zakresie niż inne ośrodki politechniczne, rozszerzając ją na szkolenie zawodowe robotników, doskonalenie personelu technicznego pracującego w zakładach pracy oraz pomoc zakładom pracy w dziedzice organizacji pracy i w dziedzinie technologii produkcji.

Do pracy wciągnięto duży zespół ludzi: 68 profeso-^fów i adiunktów politechniki, zespół profesorów

S. i NOT, NOT i branżowe stowarzyszenia techników i inżynierów oraz studenckie koła naukowe. O wciągnięciu do współpracy studentów świadczy to, iż wszystkie koła naukowe za- podstawę swych prac przyjmują tematy projektów racjonalizatorskich, oraz to, że na tej tematyce opierają się zgłoszone ostatnio trzy prace dyplomowe (jest to pierwszy wypadek w Polsce)').

Współpraca naukowa z racjonalizatorami opiera się na następującej strukturze organizacyjnej:

, a) Całością akcji kieruje Metodyczny Ośrodek Racjonalizacji Produkcji (MORP). Zadaniem ośrodka jest koordynacja prac KTiR przez powiązanie jej z zagadnieniami produkcyjnymi zakładu pracy, wykrywanie tematyki usprawnień i pomoc w jej realizacji, przez organizowanie szkolenia w KTiR, przenoszenie doświadczeń z jednego zakładu pracy do innego itp.

b) MORP prowadzi pracę przez sekcje branżowe i powiązane z nimi branżowe kluby wzorcowe.

c) MORP powiązany jest bezpośrednio z ORZZ, politechniką, S. i NOT, NOT, GIP. Sekcje powiązane są bezpośrednio z branżowymi związkami zawodowymi, poszczególnymi zakładami i katedrami politechniki i S. i NOT oraz z branżowymi związkami inżynierów i techników.

Formy pracy MORP są następujące:

1) cykle wykładów szkoleniowych, prowadzonych bezpośrednio w zakładach pracy przez ekipy pracowników naukowych politechniki i innych instytucji w oparciu o tematykę wysuniętą przez KTiR;

2) organizowanie i obsługa prowadzonych w zakładach pracy narad dyskusyjnych nad ważnymi usprawnieniami;

3) organizowanie i obsługa narad dyskusyjnych nad określonymi elementami procesu produkcji, stanowiącymi wąskie przejścia w produkcji i wymagającymi racjonalizacji albo usprawnienia organizacji pracy;

4) przenoszenie doświadczeń racjonalizatorskich do zakładów o podobnej tematyce produkcyjnej;

5) przenoszenie doświadczeń przodujących robotników z dziedziny organizacji, połączone z demonstracją prac tych robotników;

6) doszkalanie zawodowe robotników, polegające na głębszym zapoznawaniu ich z technologią produkcji i z nowymi osiągnięciami techniki w dziedzinie

) ich pracy; akcję tę prowadzi się zarówno w zakładzie ; pracy, jak i w skali całego okręgu (branżowe kursy wieczorowe); ORZZ lub branżowe związki zawodowe zapewniają środki lokomocji*na ,dowóz oraz dalszą opiekę nad wybijającymi się robotnikami w sensie awansu zawodowego;

7) wprowadzenie stałych opiekunów nad KTiR ze strony politechniki;

8) prowadzenie zawodowego doszkalania persone

lu technicznego zakładów pracy na podobnych zasadach jak szkolenie robotników. ____

Formy pracy politechnik Śląskiej i Wrocławskiej stanowią w obecnej chwili najlepsze osiągnięcia na tym odcinku w Polsce, zarówno ze względu na jakość i ilość pracy, jak również ze względu .na atmosferę

') Maj 1051 r.