5236000874
16 Anna Sitkowa
i podanie im do ręki wszelkich historycznych argumentów przemawiających na niekorzyść innych wyznań.
Zaleca więc Skarga czytanie dzieł historycznych, ale takich, które reprezentują katolicki punkt widzenia i oprócz duchowych korzyści mogą zaoferować poszerzenie wiedzy geograficznej, przestrzec przed zmiennością fortuny i skłonić do refleksji na temat marności ludzkich wysiłków. Nietrudno w przeświadczeniu Skargi odnaleźć poglądy innych twórców9:
Chcesz patrzyć na komedyją świata tego, jako z żaka kroi, a wnetże zaś z króla żak [...] się zstaje?
Chcesz widzieć jako na szachownicy, króle, pany, żołnierze, a oni pyszno stoją: a wnet gdy się gra skończy, wszyscy się w krobce jako kośnicy pomieszają?
Czytaj stare dzieje. Chcesz doma siedząc wszytkie królestwa świata tego zjeździć, a bez dróg i mil niezliczonych, co się w nich działo i dzieje dowiedzieć, i wiadomości onej na kochanie rozumne i na przestrogę swoję i drugich użyć? Czytaj historyje.10
Skarga kładł więc nacisk na walory poznawcze i korzyści praktyczne, jakie przynieść może czytelnikowi lektura cenionych przez kaznodzieję książek. Wiązało się to zapewne z wiarą pisarza w perswazyjną siłę słowa drukowanego, czego dowodem jest własna twórczość autora Kazań sejmowych1 2. Nie podejmuje on w swych zalecających czytanie uwagach problemu artyzmu, przekonany, iż „retoryczne sztuczki” niegodne są poważnego piśmiennictwa. Dlatego zatem radzi czytać dzieła nastawione nie na delectare, ale na movere i na docere.
O ile opisane dotąd propozycje lekturowe dla syna Zygmunta III zawarł Skarga w tekstach nie skierowanych bezpośrednio do królewicza, o tyle niebawem zwrócił się do Władysława wprost, dedykując mu szóste wydanie Żywotów świętych w „dzień Wszech Świętych” 1603 roku, oświadczając:
przynoszę Jasności Waszej te księgi polskie Żywotow świętych aby się na nich i czytania i języka polskiego doskonalej nauczał.12
9 Por. np. wypowiedzi M. Reja: Żywot człowieka poczciwego. Oprać. J. Krzyżanowski. Wrocław 1956, s. 372—374, 542—544 („Nie trzebać będzie wielkiego nakładu, zbiegasz wszytek świat lekkim kosztem, tuż na miejscu siedząc [...]”, s. 372).
10 P. Skarga: Wzywanie do czytania..., k. 5r.
Por. M. Korolko: O prozie ,,Kazań sejmowych’’ Piotra Skargi. Warszawa 1971, s. 77—78.
12 P. Skarga: Dedykacja. W: Tenże: Żywoty świętych. Cz. 1. A. Piotrkowczyk. Kraków 1603, k. 2r.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Przedsiębiorcy są obowiązani do przekazywania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądan
scandjvutmp2a 01 14 ziomej postawie, ciężyłaby im do ziemi, albo tez potykałyby się na przód, a wted
18 Anna Sitkowa Dedykacja do „Władzysława ośmletnego” i zawarte w niej refleksje sprawiły, że Żywoty
16 Czy XXI wiek należy do Azji? 8. Mgr Jacek Raubo, Uniwersytet im. Adama Mickiewi
WA30879 I862 PRZEGLAD ARCHEOLOGJI 3 I djvu Do czytelnika. Wszelkie sprostowania, wskazówki i podanie
badminton 1 16 • JAKSIH PRZYGOTOWAĆ prr /im ; iś- aO i ApyT Boisko po Badmintona • 17 WBoisko do Bad
skanuj0106 (16) • Bluszcz (Hedera Helix) - przeznaczony do walki z cełlulitem.&nbs
Oprócz znanych Magiera prób, czyli miar do wódek i wszelkich spirytusów za urzędować uznanych, i tec
img136 01 djvu — I3fj — Adasiowi i Mieciowi podobały się bardzo jabłuszka i aż ślinka jzła im do ust
0000026 (20) Ćwiczenie 8 Pozycja wyjściowa j.w.. dwie piłki na dwójkę. 1 — podanie jednocz
więcej podobnych podstron