5399619265

113

Zarządzanie ryzykiem w systemie bezpieczeństwa lotów

2.3. Teoria 5M

W latach 60. XX wieku w USA wykształciła się nowa teoria współzależności różnych czynników współuczestniczących podczas wykonywania zadania lotniczego. Teoria ta opierała się na poglądzie Millera w której wyodrębniono piąty element związany z wykonywaniem zadania lotniczego. Element ten odnosił się głównie ze stopniem jego trudności. Teoria ta nosiła nazwę „Zagrożeń 5 M” i w jej skład wchodziły takie elementy jak:

• M-men (człowiek),

• M-machine (technika),

• M-management (przepisy, procedury, zarządzanie),

• M-media (środowisko),

• M-mision (zadanie) [4],

Zagrożenia 5fVl

Machinę

(człowiek)

Management Media Mission

(technika)

(środowisko) (zadanie)

Rys. 2. Zasadnicze elementy systemu 5M mające wpływ na bezpieczeństwo lotu [4]

W każdym z wyżej przedstawionych elementów mogą się pojawić błędy niosące zagrożenia podczas wykonywania zadania lotniczego.

2.4. Teoria SHEL

W roku 1972 E. Edwards przedstawił kolejną teorię systemowego rozpatrywania bezpieczeństwa lotów i kładła nacisk na rozpatrywanie udziału błędów człowieka podczas wystąpienia wypadku lotniczego. Teoria ta nosiła nazwę „SHEL”, od pierwszych liter nazw elementów które wchodziły w jej skład:

• S (software) - niematerialne elementy systemu - przepisy i procedury i stosowanie ich w praktyce. Procedury to ściśle określone zasady postępowania które są niezwykle istotne w lotnictwie ze względu na jego międzynarodowy charakter;

• H (hardware) - statek powietrzny - stan techniczny, urządzenia wspomagające lot, stan techniczny układów i organów sterowania, automatyka, czytelność wskaźników, wady ukryte. Zawierają się tu również inne systemy techniczne wykorzystywane przez personel wspomagający działanie lotnictwa;