5895613348

74 Byd. Biul. Wet. 6(4). 1996 r.

Nowości firmy „INTERVET”

Mesalin — nowe podejście do problemu niepożądanego krycia u suk.

Mimo że na rynku preparatów weterynaryjnych pojawiają się coraz doskonalsze środki antykoncepcyjne, wcale często lekarz praktykujący na małych zwierzętach spotyka się z problemem mezaliansu, czyli niechcianego, przypadkowego pokrycia suki. W niewielkim tylko odsetku przypadków' ciąża jako konsekwencja „nieupilnowania’' suki bywa zaakceptowana przez właściciela zwierzęcia, czasem po potwierdzeniu ciąży badaniem palpacyjnym lub USG, wykonuje się ovariohysterectomię na wyraźne życzenie właściciela. Jednakże, najczęściej spotykamy się z prośbą o farmakologiczne rozwiązanie problemu, tuż po obserwowanym (lub podejrzewanym) niechcianym kryciu.

Przez wiele lat wykorzystywano w tym celu rozmaite estrogeny, w tym także Oestradiol Benzoate (O/B). Powszechnie przyjęto na Zachodzie zwyczaj stosowania pojedynczej, stosunkowo wysokiej dawki O/B (0,2 mg/kg max. do 10 mg na sukę) jednorazowo, w 48 godzin po pokryciu. Choć relatywnie efektywna, nigdy metoda ta nie była udokumentowana badaniami na szerszą skalę. Co więcej, powstało podejrzenie, że w praktyce takie dozowanie O/B jest związane z ryzykiem jatrogennej pyometry, supresji szpiku kostnego, kastracji hormonalnej i przedłużenia fazy rujowej. Stąd nowocześniejsza metoda, wypracowana na kontynencie europejskim, przewiduje stosowanie niskiej dawki O/B (0,01 mg/kg c.c.), w 3 i 5 dniu po pokryciu. Trzeci raz, w 7 dniu podaje się taką samą dawkę tylko w przypadku obserwowanego, wielokrotnego krycia suki. Metoda ta została pierwotnie przetestowana na 300 sukach różnych ras (w tym także mieszańcach), które były pokryte przypadkowo, wbrew intencjom ich właścicieli. Okazała się ona we wczesnych, jak też i późniejszych badaniach metodą efektywną i bezpieczną. Dodatkową korzyścią, wynikającą z zastosowania takiego reżimu podawania estrogenów była niższa całkowita dawka O/B podana poszczególnym sukom.

Na bazie tych doświadczeń powstał Mesalin, preparat o koncentracji 0,2 mg O/B w 1 ml, przeznaczony do stosowania u suk w 3. i 5. dniu po niepożądanym kryciu. W doświadczeniach terenowych udowodniono 98% efektywności preparatu, jego nietoksyczność a także brak wydłużenia fazy oestrus po podaniu.

Sporadycznie, rzadziej niż przy stosowaniu wysokiej dawki O/B, obserwowano efekty uboczne, jak wypływ z pochwy, ciążą urojoną czy ropomacicze.

Skutki uboczne stosowania estrogenów

1. Pyonietrci

Jest schorzeniem powszechnie dotykającym także suki nie poddane sterylizacji i nie traktowane nigdy środkami hormonalnymi, stąd czasem poddaje się w wątpliwość wpływ terapii estrogenowej na częstość występowania ropomacicza. Jednakże powszechnie się przyjmuje, że taka terapia podwyższa ryzyko zali chorowania na ropomacicze.

2. Toksyczność

Terapia estrogenowa może doprowadzić do ostrego bądź przewlekłego zatrucia. Znany jest toksyczny wpływ wysokich dawek estrogenów na wątrobę oraz ich supresyjny wpływ na szpik kostny, co manifestuje się zmienionym obrazem krwi i czasem jej krzepnięcia.

3. Wydłużenie fazy rujowej

Medyczne konsekwencje tego działania nie są znaczne, niemniej ma ono zasadnicze znaczenie dla właściciela zwierzęcia, bo pozostawanie suki w fazie rujowej jest niezwykle uciążliwe. Wiąże się z właściwym tej fazie zachowaniem suki, atrakcyjnością dla psów-samców, i może zaowocować kolejnym, niepożądanym kryciem, które okazjonalnie okazuje się skuteczne.