5935182565

[11] Prawo rzymskie jako podstawa projektów kodyfikacyjnych 57

przez dzieci w prawie spadkowym, zasiedzenie, specyfikację, niektóre przypadki akcesji i służebności w prawie rzeczowym, restitutio in integrum, właściwość sądową, ugodę, egzekucję majątkową i osobistą w procesie oraz niektóre przestępstwa w prawie karnym. Na szczególną uwagę zasługują tu postanowienia odnoszące się do uprawnienia dzieci naturalnych oraz do przyczyn wydziedziczenia, ujętych analogicznie jak w prawie justyniańskim, a to ze względu na fakt pominięcia tych zagadnień w następnych rewizjach.

Z kolei w rewizji nowomiejskiej, znanej jako Jus Culmense Emendatum, zakres wpływów rzymskich w zasadzie nie uległ zwiększeniu. Stanowi ona bowiem uporządkowany i w niewielkim tylko stopniu zmieniony w stosunku do rewizji lidzbarskiej projekt kodyfikacyjny prawa chełmińskiego, niemniej jednak i tutaj, pomijając kwestie terminologiczne, możemy zauważyć wpływ prawa rzymskiego w postaci rozbudowanych postanowień o poręce, obowiązkach opiekuna, zasadach dziedziczenia, a także o negotium simula-tum i legitimatio per subseąuens matrimonium. W sumie jednak tych nowych elementów jest tu raczej niewiele, czym ta rewizja różni się od Jus Culmense Revisum. To ostatnie jest bowiem w takim stopniu przepojone prawem rzymskim, że bez przesady można je uznać za kodyfikację z ducha i treści romanistyczną, chociaż powstała ona około tysiąc lat później, aniżeli ostatnie przejawy normotwórczej działalności w zakresie tego prawa. Rewizja toruńska stanowi charakterystyczny przykład pomnika prawnego, u którego podstaw legła recepcja prawa rzymskiego.

W jej treści znajdujemy niekiedy niemal dosłownie przytoczone wypowiedzi jurystów lub fragmenty konstytucji cesarskich oraz konstrukcje prawne charakterystyczne dla starożytnego Rzymu. Tych ostatnich przypadków jest szczególnie dużo, co świadczy o daleko posuniętym oddziaływaniu źródeł rzymskich na treść wspomnianej rewizji. W szczególności można to dostrzec w postanowieniach dotyczących aktu symulowanego, opieki, legitymacji dzieci pozamałżeńskich, sposobów nabycia własności, aedificatio, specifi-catio, usucapio, nabycia owoców, służebności gruntowych, nakładów, skargi windykacyjnej, posiadania, stopni winy subiektywnej,