606616556

OSTATNIE PUBLICZNE PRZEMÓWIENIE JEZUSA (J 32, 20-3G) 107

pochodzące z katechezy chrzcielnej, synowie światłości (12,36; 1 Tes 5, 5; por. Ef 5, 8-14)³¹.

W omówionej tu części, podobnie jak w poprzednich, dopatrzeć się można śladów środowisk Pawła i synoptyków, pora więc, żeby przynajmniej niektórym tym śladom bliżej się przyjrzeć.

2. MATERIAŁY PRZEJĘTE Z TRADYCJI

Analiza słownictwa nie dopuszcza wątpliwości co do tego, że ostatnie publiczne przemówienie Jezusa zostało zredagowane przez Jana z materiałów, które znał on sam lub przejął z tradycji jako słowa Jezusa. Na Jana jako na autora wskazuje bardzo wiele elementów w tym słownictwie występujących.

Elementów tych jest tak wiele — występują one nie tylko we fragmentach autorskich, ale też w słowach przypisanych Jezusowi, Bogu i poszczególnym żydowskim grupom — by można było wysuwać wątpliwości co do Janowego autorstwa jakiegokolwiek zdania, które wchodzi w jego skład.

Dostępną Janowi tradycję możemy w najbardziej ogólny sposób podzielić na tradycje środowisk związanych z osobą Pawła oraz z osobami autorów Ewangelii synoptycznych i Apokalipsy św. Jana. Siady wskazujące na to, że Jan mógł przejmować tradycje Pawiowych gmin kościelnych, nie wiążą się z żadną wypowiedzią z Janowej relacji, a styl i słownictwo apokaliptyczne nie nawiązuje do żadnego miejsca w Apokalipsie św. Jana, echa natomiast tradycji żywotnych w środowiskach, z których wyszły Ewangelie synoptyczne, doszły do głosu³² przede wszystkim w pierwszej części Janowej relacji.

W przypowieści (w. 24) dostrzegamy 2 redakcyjne kierunki. Pierwszy podaje łatwo dostrzegalne elementy: ziarno, siew, plon; elementy te spotykamy w przypowieściach z Ewangelii synoptycznych. Choć bliższego związku z żadną z nich nie można zauważyć, to jednak ich słownictwo Jan wykorzystał; nie zagubił związków z synoptykami tam, gdzie przypowieść mówi o losach ziarna, ale na ich określenie używał własnego słownictwa. Nie można przy tym nie zauważyć w obydwóch częściach przypowieści słów u Jana wcześniej nie spotykanych, a później nie powtarzanych, zwłaszcza całkowicie obcego umrzeć o ziarnie.

Treść sentencji z w. 25 jest bardzo zbliżona do wypowiedzi Jezusa, którą wielokrotnie i w różnych kontekstach powtarzali synoptycy (Mt 10,35; Łk 17,33; Mt 16,25; Mk 8,35; Łk 9,24). Składa się ona z prze-

³¹ E. G. Selwyn, The First Epistle oj St Peter, London 1955², 375—382.

³² J. Blinzler, Johannes und die Synoptiker. Ein Forschungsbericht, Stuttgart 1S-65 (SBS 5).