606616598

146 KS. PIOTR TOCZEK

Bez znaczenia pozostały wówczas ostre protesty ze strony delegatów rządu polskiego Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego. Nie uwzględniono też sprzeciwu strony niemieckiej. Komisji do Spraw Polskich zlecono opracowanie projektu statutu Wolnego Miasta Gdańska.

2. Postanowienia traktatu wersalskiego

Postanowienie utworzenia Wolnego Miasta Gdańska zawarte jest w dziewięciu artykułach jedenastego działu drugiej części traktatu pokojowego. Aktu podpisania dokonano 28 czerwca 1919 roku w Wersalu pod Paryżem^{1 2 3 4 5 6 7}. Owe dziewięć artykułów decydowało wówczas, że obszar obejmujący wtedy 1893 km² i 355.760 mieszkańców utworzy Wolne Miasto pozostające pod opieką Ligi Narodów. Opiekę tę reprezentować będzie przebywający na stałe w Gdańsku Wysoki Komisarz Ligi Narodów. Gdańsk został zobowiązany do uchwalenia własnej konstytucji⁸. Tym samym na mocy traktatu wersalskiego Niemcy zrzekły się na rzecz Głównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych (Anglia, Francja, Włochy, Stany Zjednoczone Ameryki, Japonia) wszystkich praw i tytułów do terytorium objętego szczegółowo granicami wyznaczonymi w artykule 100 Traktatu Wersalskiego. Równocześnie na mocy artykułu 104 zapewniono, że państwo Polskie posiadać będzie konieczne i odpowiednie dla jego stanowiska, jego potrzeb gospodarczych i rozwoju żeglugi, prawa celne, portowe i komunikacyjne. Ludność narodowości polskiej zajmie w Wolnym Mieście równorzędne z pozostałą częścią ludności stanowisko i korzystać będzie ze stałej opieki i ochrony władz polskich⁹.

Te ogólnikowe postanowienia artykułu 104 traktatu pokojowego miały uzupełnić szczegółowe umowy polsko-gdańskie. Zawarto dwie takie umowy. Jedną podpisano w Paryżu 9 listopada 1920 roku, a drugą w Warszawie 24 października 1921 roku¹⁰. Jednakże obie umowy, zarówno Konwencja Paryska jak i Umowa Warszawska, nie wyczerpały wszystkich zagadnień. Były one w zasadzie jednak niekorzystne dla Polski wobec sprytnych roszczeń niemieckich szowinistów, popieranych mniej lub więcej jawnie, przez kilku czołowych mężów stanu, byłych człon-

1

iSt. Kutrzeba, dz. cyt., 193, por. M. Pelczar, dz. cyt., 158.

2

⁸ St. Dziewulski, Ludność Wolnego Miasta Gdańska, Ekonomista 3(1924)

3

52 jpoT. St. Kutrzeba, dz. cyt., 193—194; Zbiór dokumentów urzędowych do

4

tyczących stosunku Wolnego Miasta Gdańska do Rzeczypospolitej Polskiej, I,

5

1918—1920, Gdańsk 1923, 100—111, II, 1921—1923, Gdańsk 1924, 69 i 103.

6

⁸ (Wyciąg Traktatu Pokoju między Mocarstwami Sprzymierzonymi i Stowarzy

7

szonymi a Niemcami, podpisanego w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r., ks. A. Ba-

8

ciński, dz. cyt., Aneksy źródłowe, 104; por. M. Pelczar, dz. cyt., 158.

9

¹⁰ Zbiór dokumentów urzędowych, I, 1918—1920, 100—>111, II, 1921—1923, 69 i 103; Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej 1922 r., 13, poz. 117, 11; por.

10

M. Pelczar, dz. cyt., 158—159.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
STUDIA GDAŃSKIE IV (1980) Ks. Piotr ToczekDZIAŁALNOŚĆ POLSKICH ORGANIZACJI KATOLICKICH W WOLNYM MIEŚ
144 KS. PIOTR TOCZEK prawiały się wtedy nabożeństwa w języku polskim w kościołach, a polski lud kato
148 KS. PIOTR TOCZEK nym Tadeusz Kijeński, który po przeanalizowaniu spisu ludności z 1923 roku oraz
150 KS. PIOTR TOCZEK stanowiska. Definitywne sformułowanie tych postanowień ujęła dopiero tzw.
152 KS. PIOTR TOCZEK rokiem 1240) teren Pomorza Gdańskiego jako Archidiakonat Pomorski (Gdański).
154 KS. PIOTR TOCZEK dotychczasowy administrator apostolski w Gdańsku ks. biskup Edward 0’Rourke. In
156 KS. PIOTR TOCZEK zem z domem zakonnym sióstr dominikanek przeniesiona do gmachu byłej Dyrekcji K
158 KS. PIOTR TOCZEK ło. Kaplica ta oddana do użytku 4 lipca 1937 mieściła się w Domu Polskim. Dzięk
160 KS. PIOTR TOCZEK Powyższe rozporządzenie weszło do uchwał synodalnych jako punkt 122. W celu
162 KS. PIOTR TOCZEK odczyty. Na przykład: 9 października 1927 roku Wacław Jankowski z Ostrowa, koło
164 KS. PIOTR TOCZEK podminowani wystąpieniami Hitlera, będąc pod wrażeniem serdecznego przyjęcia
166 KS. PIOTR TOCZEK Jedną z form oddziaływania były referaty, przy opracowywaniu których uwzględnia
168 KS. PIOTR TOCZEK —    Plan działania Polskiej Rady Kultury przy Gminie Polskiej Z
170 KS. PIOTR TOCZEK Zentrum. Duszą tego oporu były polskie i katolickie organizacje, powoływane do
172 KS. PIOTR TOCZEK Droszyńska, Zofia Rybińska, Wacława Siatkowska , Teresa Kopczyńska, Pelagia Big
174 KS. PIOTR TOCZEK stopniu trudności dla amatorów. Do nich zaliczyć należy Galasiewiczt Czartowską
176 KS. PIOTR TOCZEK stowarzyszenie otaczało dziewczęta, pomocnice domowe przybyłe z Polski a zatrud
178 KS. PIOTR TOCZEK ny do śpiewu, pod warunkiem że kierownictwo nie miało nic przeciwko niemu. Osta
180 KS. PIOTR TOCZEK wienie amatorskie180; w lipcu odbyła się wycieczka do Orłowa. Dnia 24 czerwca 1

więcej podobnych podstron