606616650

DZIAŁALNOŚĆ POLSKICH ORGANIZACJI KATOLICKICH. 193

dolinowy, który służył tylko do celów rozrywkowych młodzieży (muzyka taneczna oraz piosenki patriotyczne i ludowe).

Programem wszystkich stowarzyszeń objęte było również wychowanie fizyczne. Na początek sezonu urządzał Okręg zwykle biegi na przełaj, a w sezonie zawody lekkoatletyczne, które gromadziły najlepsze drużyny KSM. W 1932 roku uzyskano poważny sukces zdobywając jako pierwszą nagrodę przechodni puchar Związku Pomorskiego. Oprócz tego urządzano okręgowe zawody pingpongowe, siatkówki, koszykówki i zawody strzeleckie. Nie zabrakło też kursów polskich tańców narodowych²³⁵.

W następnych latach nastąpił dalszy rozwój organizacji. KSM działały także we wszystkich większych skupiskach polskich od Piekła począwszy, poprzez Ełganowo, Trąbki Wielkie, Gdańsk z przedmieściami do Sopotu. Młodzież sopocka dopiero około połowy roku 1929 utworzyła organizację skupiającą dziewczęta i chłopców. Stowarzyszenie posiadało świetlicę w Domu Polskim. Czołówkę działaczy młodzieżowych tworzyli: Alfons Bork, Jan Marszałkowski, Augustyn Uller. Patronowali kolejno księża: Władysław Szymański, Walter Hoeft, Jerzy Majewski²³⁶. W roku 1939 KSM liczyło 16 stowarzyszeń z ogólną liczbą członków 567²³⁷.

Działalność KSM realizowano przy skromnych środkach finansowych uzyskanych ze składek członkowskich, dochodów z przedstawień, ofiar instytucji i firm polskich a przede wszystkim z jednorazowych subwencji: Macierzy Szkolnej (1 000 guldenów) oraz Towarzystwa im. Adama Mickiewicza w Warszawie (500 złotych)²³⁸. Wyniki w pracy zawdzięczano ofiarnej pracy patronów, członków i innych osób współpracujących. Z dużej ilości osób świeckich poświęcających swój wolny zas pracy społecznej w KSM należy wymienić: Helenę Zelewską, Stefanię Samulską — nauczycielki Szkół Macierzy Szkolnej, Kunegundę Pawłowską — ochroniarkę oraz Alojzego Makuratha — absolwenta Gimnazjum Polskiego, Konrada Wójanowskiego — nauczyciel Gimnazjum Polskiego, Teodora Wrzesińskiego i Doroszyńskiego²³⁹.

Poważna część młodych urzędników polskich, obywateli gdańskich pochodziła zarówno z byłych, jak i czynnych członków KSM. Organizacja spełniła swoje zadanie jako szkoła przygotowująca do życia społecznego. Przygotowała zastępy członków dla towarzystw zrzeszających przedstawicieli starszych pokoleń. Niektórzy z nich za wierność ideałom

^m Notatka Komisarza Generalnego... jw.

*** Fr. Ma muszka, Sopot, szkice z dziejów, Gdańsk 19755, 126.

²⁸⁷ Notatka Komisarza Generalnego... jw.

288 p_OT M a k ur a t h, jw. Por. Sprawozdanie z działalności Zarządu Macierzy Szkolnej... jw., 44.

²³⁸ Notatka Komisarza Generalnego..., jw.