6931257803

Ta wpływa wybitnie na wygląd form pochodnych, powstających pod wpływem czynników zewnętrznych. Jeden i ten sam proces wywołuje w odmiennie zbudowanych obszarach odmienne kształty. Wody rozmywając sfałdowaną dziedzinę Karpat zmieniły ją w wstęgi równoległych grzbietów, nachyloną seryę skał małopolskiego wyżu przeobraziły w szereg progów, poziomo ułożone warstwy Podola — w płaskowyż rozcięty jarami. A ponieważ obszar Polski rozmaitą okazuje w różnych swych częściach budowę, więc i rzeźba powierzchni rozmaity w tych częściach ma wygląd. Oto druga przyczyna różnorodności polskiego krajobrazu, do niej dołączyć jeszcze należy wpływ materyału skalnego, różnej twardości warstw, różnej ich przepuszczalności. Dość wspomnieć wapienie i gipsy, w których odrębne krasowe woda rozwija działanie.

Krajobraz rozwija się w czasie i zdążając stopniowo ku ostatecznemu celowi, którym jest zrównanie naziomu, zmienia się. Poszczególne stadya tego rozwoju, — młodość, dojrzałość i starość, — odmienną wyrażają się rzeźbą terenu. Ale stadya te w jednych obszarach prędzej, w drugich powolniej po sobie następują, zależnie od mniej lub więcej energicznego działania czynników zewnętrznych, od odporności skał itd. Sam rozwój normalny często ulega zakłóceniu; ruchy skorupy ziemskiej zdolne są przez podniesienie terenu odmłodzić go, przez obniżenie wywołać objawy starcze.

Podstawowe znaczenie ma dla krajobrazu klimat. Wilgotny i chłodny rodzi lodowce, których działanie odrębną wyraża się rzeźbą powierzchni. Suchy — nadaje wyjątkowe znaczenie akcyi wiatrów. Obecność lodowcowych i pustynnych kształtów w dziedzinach Polski, dowodzi odmiennych stosunków klimatycznych w przeszłości i ich udziału w wytwarzaniu polskiego krajobrazu. Ale kształty to dzisiaj martwe, nierozwijające się nadal. Dzisiaj nad rozwojem krajobrazu polskiego pracują prze-dewszystkiem wody płynące — one stwarzają formy nowe, przeobrażają stare. Rola ich dominująca jest wynikiem obecnego klimatu.

Mozaiką więc różnorodnych, w różnych czasach i różnych warunkach powstałych kształtów jest powierzchnia Polski. Leżą one obok siebie i jedne śród drugich, — plączą się i pokrywają nieraz. To też przyrównać można krajobraz Polski do jednego

7 hjuoiiuz wian 97

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC03817 Intensywność zmian ustraji powstających poci wpływet czynników zewnętrznyc >
Obrázek (38) w strukturze Ja bądź pod wpływem czynników zewnętrznych, układów społecznych, bądź na p
Mleko i śmietana (17) Wpływ na białka. Białka mleka pod wpływem czynników zewnętrznych, takich jak c
gleby126 frakcja ta wpływa. korzystnie na Właściwości fizyczne gleb piaszczystych zwiększając ich ka
strona (82) powstaje pod wpływem UV w skórze człowieka niezbędna do życia witamina D3, jej zasadnicz
ZA ZYGMUNTÓW. 247 żyły od Vu do Vm funta ). Broń ta weszła w używanie na początku XVI wieku i w bit
skan
5 (3) Przerywacze kierunkowskazów działające na zasadzie styków zwieranych i rozwieranych pod w
page0239 235 eteru, powstające pod wpływem ruchów obrotowych ciał niebieskich, przyciągają przedmiot
jpg018(1) 17 Fragmentacja plechy może mieć miejsce na skutek przypadkowego roze-rwania pod wpływem z
Zmęczenie materiału jest zjawiskiem polegającym na obniżaniu się jego wytrzymałości pod wpływem
IMAG0038 Miasta nadmorskie powstałe pod wpływem Lubeki ►    v:h piandMr muM - i»oiiim
geertz8 O gatunkach zmąconych 22CJ szczegółowych. Niektóre z nich powstały pod wpływem Kennetha Burk
img008 (8) O gntuuLich zmąconych 220 szczegółowych. Niektóre z nich powstały pod wpływem Kennetha Bu
IMG26 Skała — zespół minerałów lub naturalne skupienie jednego minerału powstałe pod wpływem r
Układy koloidalne powstają pod wpływem: -    wietrzenia -
P1100486 Biblii lub powstały pod wpływem jej treści. Tak więc z ogromM masy frazeologizmów języka po

więcej podobnych podstron