7025752783

Ale owa dialektyczna jedność z dzieckiem może się wyrażać lirycznie, gdy podmiot identyfikuje się z sposobem widzenia dziecka, na przykład w utworach Janiny Porazińskiej:

Dylu-dyłu! Smyku-smyku!

Na glinianym wazoniku stary Szymon tnie od ucha,

Tańczy miody i młoducha...

Autorka niejako wchodzi w rolę wiejskiego dziecka ukazując elementy cywilizacyjno-obyczaj owe dawnej wsi „oczami dziecka”.

Niekiedy autor podszywa się pod osobę bliską dziecku, np. pod matkę, zabarwiając tekst sentymentem, co widać w literackich kołysankach. Nawet awangardowy poeta dokonuje tu stylizacji tematycznej i językowej:

Nie chce mi spać, nie chce synek w kolebeczcc.

Huś, huś, a... a... a...

Boi-i mi-i się, boi, księżyc w oknie stoi.

Huś, huś a... a... a... księżyc w oknie stoi...

(Józef Czechowicz)

Najczęściej jednak dorosły autor wprowadza po prostu „jakość” dziecięctwa, bez podszywania się pod dziecko, bez jawnej czy u-krytej stylizacji. Przykładami służy twórczość Juliana^ Tuwima, Juliana Przybosia, Jerzego Harasymowicza, Anny Kamieńskiej, Jerzego Ficowskiego, Józefa Ratajczaka:

Wieczorem na ściernisku rozpalamy ognisko.

W ognisku kartofle się pieką, gwiazdy wschodzą daleko.

Spadają na niebo, nisko, ogniskiem przy ognisku.

Czy chłopcy wszędzie wokół kartofle pieką o zmroku?

I w niobo patrzą z przejęciem, marząc o innej planecie?

(Józef Ratajczak: Przy ognisku)

Przykładem literackiej zabawy z dzieckiem, ale bez „podszywania się pod dziecko, więc bez rezygnacji z postawy dorosłego człowic-ka.są bajki Jana Brzechwy; Brzechwa przez zastosowanie konwencji bajkowej tworzy słowną zabawę dla dziecka. Utworem ilustrującym te uwagi może być wiersz ,.2aba” Brzechwy. Poeta obnaża strukturę semantyczną bajki j osiąga w ten sposób komizm; obnaża chwyt personifikacji, tak często spotykany w bajce zwierzęcej, ftaba jest tu nie tylko fikcyjną postacią ludzką, ale i zwyczajną żabą, której szkodzi sposób leczenie właściwy dla ludzi. Dziecięcy odbiorca może być usatysfakcjonowany kompromitacją nic łubianego przez ogół dzieci „doktora”. Kompromitacja dorosłego jest źro- t dłem komizmu wielu bajek Brzechwy.

Wyszukiwarka