7368841773

388 Krzysztof Markowski

Badania empiryczne

Dokonując wyboru pomiędzy' konsumpcją bieżącą a przyszłą gospodarstwo domowe ma przed sobą dwa zadania decyzyjne:

• czy i ile z rozporządzalnych środków, zasobów finansowych przeznaczyć na oszczędności, inwestycje finansowe itp.;

• określenia kryteriów i wyboru z możliwych, dostępnych form inwestowania tych, które z obiektywnego i subiektywnego punktu widzenia są najbardziej korzystne;

Na skłonność do oszczędzania, czy li na to jaką część dochodu gospodarstwo domowe przeznaczy na konsumpcję a jaką na oszczędności czy inwestycje mają wpływ czynniki zarówno o charakterze subiektywnym jak i obiektywny. Do czynników obiektywnych należy zaliczyć: wielkość dochodu i związane z nim obciążenia podatkowe, wysokość stopy procentowej, wielkość inflacji itp. Do czynników subiektywnych należą cele jakie stawia sobie gospodarstwo domowe jako całość i cele jego członków, motywy, preferowany styl życia (np. konsumpcyjny), gusty itp.

Wyżej wymienione czynniki o różnej sile i kierunku oddziaływania, determinują skłonność do oszczędzania i w efekcie jego poziom (Nowak 1994 s. 140). Wpływ różnych zmiennych na wielkość konsumpcji bieżącej i przyszłej omawiana jest przez następujących autorów: Liberda (1996, 1997, 1999); Deniszczuk (1997); Hyż A., Gikas G. (1993); Gasparski 1991, 1993).

Drugie zadanie decyzyjne sprowadza się do dokonania wyboru odpowiedniej formy inwestycji, czyli takiej, która będzie miała największą subiektywnie oczekiwaną wartość (użyteczność). W praktyce nie jest to zadanie proste, gdyż obecnie istnieje wiele możliwych sposobów' alokacji środków finansowych. Gospodarstwo domowe (posiadacz kapitału) oprócz instrumentów' rynku pieniężnego i kapitałowego (różniących się od siebie czasem trwania, stopą zwrotu ryzykiem itp.) ma także wiele alternatywnych form zainwestowania kapitału. Może to być np. złoto, platyna, dzieła sztuki, grunty czy wreszcie nieruchomości. Poza tym każda możliwa forma posiada wiele wymiarów, które przed podjęciem decyzji należałoby przeanalizować. Dodatkowym czynnikiem, który często utrudnia wybór gospodarstwu domowemu najkorzystniejszego sposobu alokacji kapitału jest brak wiedzy

i doświadczenia.

Badania przeprowadzono za pomocą specjalnie skonstruowanego w tym celu kwestionariusza, którego ostateczna wersja po wcześniejszych badaniach pilotażowy ch składała się z 48 pytań. Ich uczestnikami były dwie losowo dobrane grupy gospodarstw domowych zamieszkałe w Lublinie i Międzyrzecu Podlaskim. Kwestionariusz wypełniała zaw-