7368841791

387 Uwarunkowania decyzji gospodarstw domowych

wszystkich decyzji podejmowanych w obrębie gospodarstwa domowego jest zaspokojenie potrzeb jego członków indywidualnych i wspólnych potrzeb (Kędzior 1995).

Rozdysponowując posiadane środki finansowe gospodarstwo domowe staje często przed dylematem, czy przeznaczyć je tylko na bieżące potrzeby, czy też część dochodów własnych przeznaczy ć na realizację przyszłych potrzeb. Zewnętrznym wyrazem tego dylematu jest konkurencyjność między bieżącą konsumpcją a oszczędnościami¹. Przyczyną tego problemu są ograniczone środki niezbędne do zaspokojenia wszystkich wspólnych i indywidualnych potrzeb członków gospodarstwa domowego.

Ograniczenia budżetowe sprawiają, że gospodarstwo domowe dążąc do maksymalizowania użyteczności będącej funkcją konsumpcji bieżącej i przyszłej:

U, =u(C,,C_t+1)

gdzie: C, - bieżące wydatki konsumpcyjne (konsumpcja bieżąca)

C,+i - konsumpcja przyszła.

dokonuje alokacji konsumpcji w czasie, a więc oszczędza oraz korzysta z zewnętrznych źródeł finansowania swoich wydatków tj. pożycza, zaciąga kredyty lub też zmniejsza swoje oszczędności (Rytlewska 1999).

Niezależnie od złożoności przyczyn skłonności do oszczędzania, jeśli użyteczność bieżącej konsumpcji jest mniejsza od użyteczności przyszłej wtedy gospodarstwo domowe będzie bardziej skłonne do oszczędzania. Inaczej mówiąc, jeśli ilość dóbr i usług, które będzie można nabyć w przyszłości do zaspokojenia przyszłych potrzeb gospodarstwa domowego jest większa niż obecnie gospodarstwo domowe będzie skłonne odkładać część swoich teraźniejszych dochodów (por. Podolec 1994). Przy czym użyteczność konsumpcji bieżącej i przyszłej zależy' od przewidywań wobec przyszłości. Oczekiwania te dotyczą przyszłych stanów różnych zjawisk ekonomicznych takich jak: wielkość inflacji, stopa bezrobocia, spodziewane przyszłe dochody itp. (Katona 1975). Wizja przyszłości jaką tworzą sobie gospodarstwa domowe wywiera znaczący wpływ na ich bieżące i przyszłe zachowania.

Pojęć inwestycja oraz oszczędności używam zamiennie ze względu na ich zbliżone znaczenie denotacyjne (tzn. obydwa pojęcia można zdefiniować jako rezygnację z bieżącej konsumpcji na rzecz przyszłej) zdając sobie jednocześnie sprawę z różnego ich znaczenia konotacyjnego.