7648594497

U źródeł neokantyzmu 179

Niezwykle trafną ocenę neokantyzmu przedstawia Kurt Walter Zeid-ler: „Podczas gdy neokantyzm postrzega sam siebie nie tylko jako przeciwieństwo wszelkiego pozytywistycznego materializmu i empirystycz-nego psychologizmu, lecz także ujmuje siebie wobec »nienaukowej« metafizyki i spekulacji, w takim samym stopniu odróżnia się od •spekulacji* idealizmu niemieckiego, jak od »realizmu« Herbarta albo metafizyki woli Schopenhauera, a od psychologicznych następców Kanta (Fries, Beneke) w takim samym stopniu, jak od Kanta historycznego*⁵. Przytoczone zdanie ma tę wartość, że ukazuje całą złożoność relacji między Kantem samym, jego następcami a reprezentantami neokantyzmu. Fakt, że niezwykle trudno mówić tu o prostych zależnościach, uwarunkowany jest również wieloma czynnikami, spośród których rolę decydującą odgrywa oddziaływanie filozofii Hegla.

Najważniejszym z krytyków idealizmu — obok Artura Schopenhauera, którego poglądy omówiono osobno — był Jakob Friedrich Fries (1773—1843). Podobnie jak Schopenhauer, uważał, że filozofia idealizmu niemieckiego była wielkim błędem, gdyż należało kontynuować filozofię Kantowską bez przekształcania jej w system metafizyczny. Podstawowa różnica między Friesem a Schopenhauerem sprowadzała się do tego, że ten ostatni sam nazywał siebie ostatnim kantystą, gdyż uznawał się za jedynego prawdziwego i godnego następcę Kanta⁶. Niemniej jednak prawdą jest, że na miano prawdziwego następcy Kanta bardziej zasługuje Fries, który — w odróżnieniu od Schopenhauera — nie przekształcił swej filozofii w system metafizyczny. Schopenhauer w sporze z Friesem jawi się jako filozof mało konsekwentny, gdyż — mówiąc obrazowo — zginął od broni, jaką walczył, to znaczy od systemu metafizycznego. Natomiast von Aster, analizując różnicę między postawą Friesa a Schopenhauera, stwierdza: „Jeżeli Fries i Herbart zajmują wobec systemu fichteańsko-heglowskiego postawę chłodnej negacji, to u Schopenhauera negacja ta przechodzi w okrutne szyderstwo, w zjadliwą drwinę”⁷. Fries w 1803 roku opublikował pierwsze dzieło (Reinhold, Fichte, Schelling. Leipzig 1803), w którym krytykował filozofię identyczności. Jego filozofia nawiązywała do Kan-s. 81—82. Współczesne tłumaczenie tego fragmentu na język polski — w przekładzie Krystyny Krzemieniowej — znajduje się w: H. S c h n a d e 1 b a c h: Filozofia w Niemczech 1831—1933. Tłum. K. Krzemieniowa. Warszawa 1992, s. 37—38.

^s K.W. Zeidler: Kńtische Dialektik und Transzendentalontologie. Der Ausgang des Neukantianismus und die post-neukantianische Systematik R. Hónigswalds, W. Cramers, B. Bauchs, H. Wagners, R. Reiningers und E. Heintels. Bonn 1995, s. 71.

⁶    Zob. F. Copłeston: Historia filozofii. Tłum. J. Łoziński. T. 7: Od Fichtego do Nietzschego. Warszawa 1995, s. 251.

⁷    E. von Aster: Histońafilozofii. Tłum. J. Szewczyk. Warszawa 1969, s. 399.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
U źródeł neokantyzmu Herbart należał — stwierdza Marek Kazimierczak — do grona przeciwników
U źródeł neokantyzmu 183 próba szczegółowej i po większej części nowej prezentacji logiki, 1837),
U źródeł neokantyzmu 185 Schelera. Dlatego właściwie można uznać, że Lotze jest twórcą
Rys. 5. System ekspertowy wspomagający ocenę funkcjonowania przedsiębiorstwa (krok 3) Tak przeprowad
wykazuje się trafną ocenę przydatności znanych mu metod pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edu
Kroniki. Ich wartość jako źródeł do historii budownictwa jest najczęściej przeceniana. Przedstawiają
179 2 179o) Rys, 5.35. Sposób przedstawiania kół zębatych ukośnych do płaszczyzny rzutu: a) przekład
Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (179) 180 VI. Oddziaływanie n
DSCN7139 (Kopiowanie) Gchemat punktów ***** toWBlIjĘs ŚMJIŚ iwaneps Biologia ania Za trafną ocenę wr
Analiza progu rentowności stanowi niezwykle pomocny instrument zarządzania przedsiębiorstwem w
img146 (2) Przedszkole bezspornie jest niezwykle istotnym instrumentem wychowaniu i edukacji. Zajęci
26 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ DLA AMBITNYCH ocenę, bo kwestia ta nie była przedmiotem szczegółowych badań1. W
Finanse p stwa Wypych8 179 Sprawozdania finansowe jako źródło informacji o przedsiębiorstwie nika u
6. Opiekun naukowy do dnia 30 września każdego roku przedstawia informację i ocenę postępów Studenta
12 Krystyna Joanna Świdzińska na rynkach9. Niezwykle korzystne dla produkcji energii z odnawialnych
odnawialnych źródeł energii 22. Analiza inwestycyjna przedsięwzięć odnawialnych źródeł
Finansyzacja przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce 43 tury źródeł finansowania przedsiębiorstw

więcej podobnych podstron