7648595062

ARYOWIE I ICH SIEDZIBY. 177

został dział etnograficzny; pokutuje jeszcze od czasu do czasu w pismach niemieckich wyrażenie „ludy Indo-germańskie“ zamiast „Indo-europejskicłA, lecz ogół uczonych, co do pochodzenia Ary ów, trzyma się dawniejszego mniemania h

Jakie kraje zajmowały w Azy i ludy aryjskie dokładnie wiedzieć nie można; według wszelkiego prawdopodobieństwa były to obszary, położone wśród dorzeczy Oksusu (Amu-Daria) i Jaksartesu (Syr-Daria). W dalekiej przeszłości, 25 albo 30 wieków przed naszą erą, zachodnie pokolenia pociągnęły ku Zachodowi i Północy, zajęły Małą Azyę, podążyły do Europy. ‘Wschodnie pokolenia nie zostały również na miejscu, bądź wskutek rozmnożenia się ludności, bądź też parte przez inne ludy, opuściły swe dawne siedziby, posunęły się na Zachód i Południe. Jedne z nich zajęły kraje, zwane potem Medyą i Persyą, inne, przeszedłszy góry Hindukusz, rozlały się po dorzeczach Indusu i Gangesu, a następnie opanowały cały wielki półwysep. ^f

Warunki klimatologiczne krajów, które zajęli Aryowie, pojęcia, obyczaje i stopień wykształcenia ludów, wśród których osiedli, wywarły swój wpływ na dalszy ich rozwój ; z czasem wyrobiły się tu dwie indywidualności narodowe, Erańska i Indyjska, mówiące dwoma odrębnymi, choć pokrewnymi językami.

Odłam ludów aryjskich, które osiadły w Medyi i Persy i, używał języka staro-perskiego i tak zwanego zendckiego; języki te stanowią grupę erańską. Język staro-perski, używany za dynastyi Achemenidów, zamarł wraz z tą dynastyą; język nowo-perski jest narzeczem staro-perskiego z domieszką wyrazów arabskich. Język, zwany zendcki, zamarł jeszcze dawniej ; mówili nim Aryowie w Medyi i Baktryanie.

¹ Po stronie azjatyckiego pochodzenia Ary ów, oprócz już wymienionych, stoją tacy mężowie jak Kiepert, von Roth, de Harlez, Orterer. WiL Geiger, Wik. Heim. Briimipofer,.Remach, Sir Monier Monter-Williams i inni. Max Muller w dziele Biographies of words and the Home of the Ary as (1888) dał dobrą odprawę Sayceńwi i Taylorowi. — Whitney-Leskien, w Leben und Waćhstum der Sprać!te, S. 904: „Mogli cli er Weise bud et man no eh Zeugnisse von wirkliclrer Beweisskraft in Be trefi* dieser Frage. ab er bis jetzt sind sicherlich keine z u Tage gefordert.fi