7648595141

254 PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA.

wcale nawet nie przychodzi. Otóż naprzód należy to udowodnić , że Dętko miał rozleglejszą władzę, niż późniejsi starostowie generalni, a po-wtóre zapomniał p. G., że Dętka uśmiercił już r. 1346 (str. 30), i że przyznał się (str. 30), iż zna 3 dokumenty z tego czasu, w których Kazimierz zwie się panem i dziedzicem Rusi. W II okresie (1350—60) jest Ruś Gz. faktycznie połączona z Koroną polską, lecz prawnie tworzy odrębne państwo, bo ma własną kancelaryę i kanclerza, a Kazimierz tylko w dokumentach, odnoszących się do Rusi, nosił tytuł jej pana. Jakżeż można z tego jedynego wypadku, że na dokumencie króla polskiego z r. 1356 widzimy kanclerza Rusi, twierdzić, ze ziemia ta miała własną kancelaryę w latach 1350—60, a nie miała jej np. r. 1349 lub 1361?

Zresztą znamy z tego czasu dokumenty, niedotyczące Rusi, a Kazimierz mimo to ma w nich tytuł pana Rusi ^ł, jak i na odwrót w dokumencie z r. 1360, dotyczącym Rusi, tego tytułu nie posiada ^{1 2}. Lecz p. G. ma jeszcze jeden argument, który warto przytoczyć nawet bez komentarza. Może być, powiada na str. 101, że w tym okresie miała Ruś nawet własny sąd nadworny, bo w r. 1359 występuje, jako świadek dyplomu królewskiego, sędzia Olefirko, który żył jeszcze r. 1366, ale być może, że już 1360 urząd swój utracił z zatrzymaniem tytułu! Podobnie motywuje autor III okres , w którym Ruś Cz. staje się krajem polskim, ale prowincyą polską jeszcze nie jest. W ostatnim rozdziale mówi p. G. o handlu, finansach i sile zbrojnej. Dowiadujemy się tu między innymi rzeczami, że Ruś Gz. dlatego miała lepszą monetę od polskiej, ponieważ Wschód w ogóle lepszą miał monetę niż Zachód, i że Krzyżacy przeszkadzali w 14 w. handlowi Rusi Gz. z Gdańskiem.

Trudno pominąć milczeniem, że odsyłacze w całej pracy niezmiernie mylne i niedokładne np. na str. 34 ods. 2, str. 37 ods. 10, str. 39 ods. 20, str. 76 ods. 11, że wreszcie autor czerpie raz z Długosza w wydaniu polskiem (str. 34), drugi raz w łacińskiem, wcale o tem czytelnika nie uprzedziwszy. Nie zaznaczył też, z którego wydania Stryjkowskiego korzystał, co przecież było niezbędnem , skoro wydań jest kilka, a każde ma odrębną paginacyę. Dobiegliśmy do końca. Odpowiedź na pytanie, jakieśmy na początku naszego sprawozdania zadali, nasuwa się sama.

Aleksander Czuczyński.

Kod. dypl. malop. I, 274, IIL 79, 116, 126.

Kod. dypl. małop. I. 299.