O stałość naszej waluta- (Ciąg dalszy ankiety)

go w 1925 r. było bezpośrednią przyczyną zachwiania się i upadku. Należy przytem pamiętać, że znaczną część zobowiązań Państwa i innych organiza-cyj prawa publicznego stanowią również zobowiązania w walutach obcych

i załamanie się kursu złotego zaciążyłoby b. silnie na równowadze budżetowej dłużników.

Na przebieg i skutki załamań walutowych wywiera silny wpływ organizacja psychiczna społeczeństwa. W Alt-

Pos. Wacław Wiślicki

Prezes zarządu Centrali Związku Kupców.

„Inflacja morderstwem na oraaniżmie gospodarczym Polski"

Pos. Wacław Wiślicki

W ostatnich czasach w Polsce różni zawodowi pesymiści, a czasem i polityczni opozycjoniści, starają się wmówić opinji publicznej, że jedynem wyjściem z obecnej sytuacji finansowej byłoby zaprowadzenie zgóry obmyślanej inflacji pieniądza. Kiedy rozmawiałem z jednym z takich „teoretyków**, oka-załosię. że on nic przechodził tych kon-sekwencyj i skutków jakie przechodziło życic gospodarcze. Przecież jeszcze do dnia dzisiejszego skutki inflacji leżą

Maksymilian Friede

Prezes Stowarzyszenia Przedstawicieli Handlowych.

w naszej psychice. Te częste narzekania na wielkie trudności pieniężne są wciąż wynikiem wielkich inwestycyj. robionych pod wpływem okresu inflacyjnego.

Czy znowu mamy wrócić do czasów. gdzie kalkulacja nic była knlkti-lacją.gdzic towar nie był towarem, kiedy to skrzynka świec bez knotu była obiegową monetą. Rozsądny i odpowiedzialny członek życia gospodarczego odrzuca tę myśl. jak zmorę.

Wprawdzie pieniądza obrotowego jest mało dzisiaj, ale jak w oczach całego świata podniosło nasze państw to. że Polska.ma zrównoważony bu'’ żet. ustabilizowaną walutę, że organ' zacja naszej instytucji emisyjnej jes przykładem dla świata i to — że Polska do dnia dzisiejszego płaci swoje zobowiązania zagraniczne.

Bezsprzecznie jedną z trosk kierowników nawy państwowej powinno być umożliwienie lżejszego obrotu wekslowego i w ten sposób udostępnienie większych zasobów kapitału obrotowego. co znowu odbije się bardzo na powiększeniu naszej wewnętrznej konsumpcji. Sposób, aby dojść do tego jest nietrudny, nieskomplikowany, który powinien dać bardzo pozytywne rezultaty.

Celem podtrzymania zaufania społeczeństwa do naszej waluty oraz do polityki Banku Polskiego musi być zbiorowa opinia całego społeczeństwa zgodna z tern. że inflacja jest morderstwem na organizmie gospodarczym Polski.

glji spadek funta miał przebieg spokojny i nie wywoła! paniki. Społeczeństwo miało wiarę do kierowników życia gospodarczego państwa, wierzyło w swe własne siły. 'w swe zdolności do opanowania sytuacji. U nas psychika społeczna jest znacznie mniej odporna, a kryzys zaufania głębszy. Zbyt wiele czynników pracowało nad tern. aby osłabić w społeczeństwie polskiem wiarę wc własne siły. w wartość polskiej myśli, w zdolność do zbiorowegoo czynu. Zbyt wielu mamy defetystów, poddających się panice i zwątpieniu, zbyt wiele mamy żywiołów celowo pracujących nad wytwarzaniem atmosfery popłochu i chaosu, co ułatwia znakomicie żerowanie szkodników na osłabionym organizmie gospodarczym narodu. W tych warunkach przebieg wtórnych procesów gospodarczych, powstających

opanowana, drogą utrzymania wartości naszego pieniądza na obniżonym lecz stałym poziomic, to ujemne następstwa byłyby bczwątpienia mniej dotkliwe. Natomiast gdyby konsekwencją załamania się kursu złotego polskiego była inflacja o przebiegu podobnym dc ('kresu inflacji markowej w pierwszych latach naszego życia powojennego, to następstwa takiego Kryzysu walutowego mogłyby przybrać charakter kata-sutiy

Międzynarodowe stosunki gospodarcze i walutowe układają się tak. że do zachwiania się naszej waluty dojść może wbrew naszej woli. wbrew naszym wysiłkom. Na kierowników naszego życia gospodarczego spada obowiązek czuwania, aby cios ten nie zaskoczył nas nieprzygotowanych do opanowania sytuacji. Walka'o obronę naszej walu-

w związku z załamaniem waluty, musi ty nie może być walką sierżanta, które-być z natury rzeczy znacznie szybszy, go jedynym obowiązkiem jest wytrwać bardziej gwałtowny, i trudniejszy do w gnieździć karabinów maszynowych opanowania.    .    | do ostatniej kropli krwi. lecz walką, kic-

Walcząc z jaknajwiększym wysiłkiem w obronie złotego należy pamiętać jednak, że ujemne następstwa załamania mogą być większe lub mniejsze w zależności od warunków, w których oroccs ten będzie się odbywał. Gdyby załamanie to nastąpiło w warunkach 'nalogicznych do położenia w roku| wroga. 925/26. kiedy sytuacja została szybko

rowaną przez wodzów, którzy umieją przewidywać i wybrać odpowiedni moment rozprawy tak. aby uderzenie, przygotowywane przez przeciwnika sprowadziło się w najgorszym razie do przegranej bitwy, lecz nie pociągnęło za sobą klęski, wydającej kraj na łup

Jerzy Gościckl.

Inź. Czesław Klamer

Prezes Związku Izb Przemysłowo-Handlowych.

n

0

1

Gdy się mówi o „zachwianiu doia-ra*‘, to ma się na myśli parokrotne, osłab cnie notowań banknotów dolarowych na niektórych rynkach pienęż-nych, między imiemi I w Polsce, spo^

sunków gospodarczych, co. polityka państwa i banków I gdy losy wielu innych walut związane są z dalszcin kształtowaniem się stosunków dolarowych-- trudno Jest mów»ć o tern. jaką

wodowane przedewszystkem monun-    walutę uważać należy za najmocniej-

tami natury psychicznej. Zaznaczyć aa- szą.

leży. iż w okresach tych kurs wvplat Rozważania na ten temat nie miana New-York pozostawał niemal bez    łyby zresztą celu. Obowiązk.em kaź-

zmian.    dego kraju, tych zaś zwłaszcza, klóre

Konstatowanie jednak „zachwiana    już przeszły inflację i odczuły zgubne

się dolara” jest w ogóle conajmnicj przed    jej skutki, jest dbać o nienarusmlność

wczesne. Ob cg not systemu R. F.    własnej waluty. Obowiązek ten ciąży

wzrósł coprawda w ciągu roku (od    nictylko na rządach 1 na bankach cmi-

kwiętnia 1931 — do kwietnia 1932. —)    syjnych. ale i na społeczeństwie, a w

o przeszło nrljard. ale pokrycie krusz-    szczególności na oszczędzających w ich

cowe uległo w okresie tym tylko bar-    własnym interesie. Nicw^:ara szerząca

dzi nleznaczncjtrcdukcJi, dzięki czemu    się ostatiFo w Polsce w dolara ma nie-

^    ..............................____ _________ .    . Procent zabezpieczenia ob‘cgu i wkła- wątpliwie tę dobrą stronę, iż przyczy-

n a szyć h ’ stosu tików gospodarczych    albowiem cena dumpingowa tych towa-    gów zlotem pozostaje nadal na wyso-    na się do likwidacji tej dwuwaluto-

wskazanem    byłoby przeprowadzenie in-    rów nie przebiłaby muru zakazów i rc-    pcz-cm e (69.4 proc. w dniu 15. 1*.    wości. istniejącej w kraju, gdy obok

llacji pieniężnej, w tej, czv w innej for-‘strykcyJ przywozowych, jakie stosują 1932 r.) Z tego względu nczalcżnie cd waluty krajowej szerokie warstwy polnie. odpowiadam najkatcgorycznicj Próżne Państwa, które zresztą szybko ujemnego — Jak się wydaje — ksztalto- sługują się również walutą dolarową, z całcm przekonaniem: Nic!    (znalazłyby środki dla zahamowania do- warna się bilansu płatn C’cgo Stanów Jeżeli załamanie s’ę funta angielskiego

’ Inflacja,    jaką przeżyliśmy w roku    pływu towarów z Polski. Nic bez wply-    Zjednoczonych brak w ‘ej chwili pod-    n c doprowadziło w Anglji do wzrosty

1924 miała    pewne strony dodatnie, na    wu też pozostałaby inflacja na dalsze    staw, któreby upoważniały do stw^!er-    cen i nie pociągnęło nieopanowanego

to jednak    nie należy się zapatrywać,    zaognienie stosunków w dziedzinie pra-    dzenia. it istotnie sto;my wobec rychłej    spadku pieniądza tego — jest to oczy-

albowiem od tego czasu sytuacja go-    cy najemnej 1 stałaby się powodem kon-    deprecjacji waluty dolar. Pczycja han-    wiście do zawdzięczenia ‘emu. iż w

jest istotnie jedyną bez-panującą walutą. Z wywo-powyższych wynika, iż nn p^yta-

przemyśle. dó czego w tej chwili niema’sunkach finansowych rozporządza obec- „Kwcslja dolarowa" mc leży węc obce me w jakiej formie należy w Polsce żadnej absolutnie potrzeby, ponieważ nie b. poważnym walorem w stałości nie w płaszczyźnie cwert. samorzut- oszczędzać — dać można jedną tylko

Kalepryiznifc

Na zapytanie, czy dla uzdrowienia’możliwości eksportu towarów polskich,

Ipny porządek rzeczy. Inflacja mogła-1 Niektórzy proponują wprowadzenie rysowujących się ostatmo w Stanach nielicznych, niestety, walut. którvch by spowodować wstrząs niezmiernie t. zw. „lekkiej" inflacji, wzorując się Zjednoczonych tcndencyj. zmierzających wartość me uległa zachwianiu w okre-głęboki, zarówno w stosunkach we- na przykładzie angielskim. Przykład ten mejnko ku „zorganizowaniu" inflacji, sie zaburzeń pieniężnych w I?urop'c wnętrznych Polski, jak i też na rynku nie może być dla nas miarodajny. Zmia- Tendencje te znalazły wyraz między m- i śwlccie. ale 1 d!a‘cgo, iż poszukiwa-międzynarodowym. skutków którego na walutowa w Anglji nic polegała na nenii w t. zw. „Goldsborough — bll‘u“; nie przez oszczędzających innych, nóza wcale'nie można przewidzieć.    (zwiększeniu obiegu banknotów, lecz tyl- nic jednak nie zapowiada ich realizacji, złotym, walut, stanowiłoby czynnie

Run na banki byłby pierwszym skut-Ko na zmniejszeniu parytetu złota. Ta- Zaniepokojenie o losy dolara wprowa- utrudniający Bankowi Polskiemu ’ jego kiem w zapowiedzi inflacji i masowe ka dewaluacja w naszych warunkach dza także duży wzrost portfelu papie- politykę, stojącą na straży nicnnrusznl-zawieszanic wypłat stałoby się zjawis- absolutnie nie dałaby żadnych korzyści, rów państwowych w posiadaniu F. R. ności kursu złotego. Oszczędzać w zlo-kiem powszecłmcm.    ? nie ożywiłaby życia gospodarczego, na- banków. Należy zaznaczyć, iż t. zw tych to nie znaczy, oczywiście, ‘czau-

Wcwnętrzny rynek kredytu długo-!tomiast wprowadziłaby zamęt i niepo-'„open market operations". polegające ryzować złote. Tczauryzacja nie jesi terminowego zostałby unicestwiony i kój. Nic posiadamy zrównoważenia i na skupie papierów tych były steso- oszczędnością, pojętą jako proces kapi-spowodowałby ruinę licznych mniej-'.karności, społeczeństwa angielskiego i wanc w przeciągu ostatnich lat 20 przez talo-twórczy. gdyż wycofuje pieniądz szych i większych kapitalistów, którzy dlatego najlżejsza dewaluacja czy in- system rezerwy federalnej zawsze, ile- z obiegu gospodarczego i komplikuje zasoby swoje lokowali w listach za- flacja wywołałaby u nas skutki kata- kroć zaznaczały się w gospodarstwie sytuację na rynku pieniężnym. Banko-stawitych, uważając je za doskonałą i.strofalnc. ponieważ nic bylibyśmy w Stanów jednoczonych momenty prze- wość polska, podobnie jak i waluta r.a-pewną lokatę. Wobec osłabionej do stanic przewidzieć, w jakim momencie sileniowc. Polityka ta nic jest więc sza. dały dowody niezwykłej odpor-ostatmch granic sity nabywczej ludnoś-J panika inflacyjna się skończy.    [bynajmniej czernś nowem. a jeśli stoso- ności wobec zjawisk kryzysowych, cd-

ci, nieuchronny wrazić inflacji wzrost! Ze względów przytoczonych uwa- wana jes* obecnie dłużej i w szerszym porności. której zazdroszczą nair obcy; cen towarów przyczyniłby się jeszcze żarn więc, że należy wszystkie wysiłki zakresie jak kicdykoiw ck. wynika to dlatego oszczędzając grunnJzić winni do dalszego sparaliżowania obrotów skierować na utrzymanie waluty naszej ze szczególnej ostrości i długotrwałości fundusze sWe w złotych, p<łw*,jr/..;ję handlowych i pogłębiłby kryzys życia w stałości, tak jak to się dzieje do- obecnego kryzysu. W warunkach tych, jc bankom polski u. gospodarczego. Nic dałaby też inflacja tychczas.    Maksymilian Frlcde. gdy jak dotychczas, o losach dolara za-. Kto tego nie . zvnl, podc‘na gałąź,

żadnego efektu w postaci zwiększenia I    decydować winien n etyle rozwój sto- na której sam siedzi.