8812711937

Zamojskie Studia i Materiały

Nauka ta obejmuje postawienie głosu (ćwiczenia oddechowe i prawidłowe „podparcie przeponowe”). Prowadzi do wyrównania rejestrów — piersiowego (rezonans odczuwany w okolicach klatki piersiowej) i głowowego (rezonans odczuwany w głowie). Dzięki temu możemy doprowadzić do właściwego używania głosu. Emisja głosu zwraca uwagę na odpowiednią dykcję, interpretację tekstu, właściwe artykułowanie (odpowiednie wypowiadanie min: spółgłosek wargowo-zębowych i przedniojęzykowych). Emisja może być indywidualna lub zbiorowa i polega w dużej mierze na wykorzystywaniu naturalnych, czy nabytych właściwości głosu. Naukę emisji głosu wykorzystują także: muzycy, wokaliści, psychologowie, logopedzi, laryngolodzy, foniatrzy, specjaliści zarządzania, menedżerowie, lektorzy językowi, prawnicy, politycy, księża, spikerzy, sprzedawcy i wielu innych. Dla tego szerokiego spektrum zawodowego, istotna jest odpowiednia interpretacja treści wypowiadanych, jak też technika mowy oraz nośny, zdrowy i wyraźny głos.

Doceniając zatem znaczenie emisji głosu i ćwiczeń z nią związanych, szkoły i uczelnie wprowadzają powszechnie już do swych programów nauczania zajęcia z tej dziedziny. Odpowiednio przygotowany nauczyciel obok właściwej profilaktyki, higieny i terapii logopedycznej, sięga także do narzędzi obrazowo-literowych²⁴. Pracując z uczniami powinien więc zwrócić uwagę na opracowanie niektórych ćwiczeń i uszeregować je według kolejności postępowania logopedycznego. Pozwala to, na utrwalenie wymowy głosek w izolacji i sylabach w różnych pozycjach — nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Nie powinno pomijać się też zadań związanych z korekcją mowy, które rozwijają mowę uczniów pod względem leksykalnym i gramatycznym. To one wspomagają prawidłową technikę mowy i czytania wraz ze zrozumieniem.

Jak widzimy, mówienie jest naturalną umiejętnością człowieka, będącą wyróżnikiem spośród innych żyjących na Ziemi organizmów. Często jednak wydaje nam się, że mówiąc, robimy to prawidłowo, jednak nic bardziej mylnego. Nauczyciele, czy menedżerowie zarządzający personelem, którzy w swej pracy muszą dużo mówić, popełniają wiele błędów obciążających wymowę, a przy tym głos.

Jakie zatem najczęściej popełniane są błędy i jak powinniśmy pielęgnować nasz aparat wymowy? Nader często np.: bierzemy głośne oddechy, odchrząkujemy, co jest zarówno szkodliwe jak i mało estetyczne, nosowo zaciemniamy wyrazistość mowy, monotonnie (pod względem melodyki) kształtujemy naszą wypowiedź. W konsekwencji powoduje to bardzo poważne choroby więzadeł głosowych i gardła. Choroba gardła uniemożliwia pracę głosem. Jeśli²⁵ chodzi o higienę, to nie należy przesadnie obawiać sie zaziębienia. Aparat mowy musi być zahartowany, oswojony z chłodem. Nie należy krzyczeć na mrozie, czy śpiewać podczas biegu. Gdy²⁶ nauczyciel (mówca) choruje na gardło, to zazwyczaj znaczy, że nieprawidłowo używa swojego narzędzia mowy i gdzieś umknęło mu lub zaniedbał, zachowania podstawowych zasad emisji głosu (tj. profilaktyki). Za część swej pracy, nauczyciel powinien uznać stałe doskonalenie aparatu mowy, własną samokontrolę oraz systematyczne poddawanie się badaniom laryngologicznym. Warunkiem zaistnienia prawidłowej emisji głosu będzie fakt skoordynowania prawidłowego oddechu, fonacji, artykulacji oraz rezonansu. Aby właściwie koordynować te czynności musimy pamiętać o właściwej dla mówcy postawie ciała (stoimy w lekkim rozkroku opierając ciężar ciała na zewnętrznych częściach stopy,

²⁴ K. Szłapa., Myszka szarusia, żabka szarusia, Harmonia, Gdańsk 2005, s. 3.

²⁵ W. Plust. Czasopismo dla nauczycieli Wychowanie Muzyczne w Szkole, nr 2, UMCS Lublin 2009, s. 17.

²⁶ J. Chaciński, K. Chacińska, Podstawy emisji głosu w procesie kształcenia nauczycieli muzyki, Słupsk 1999, s 25.

106