HIGIENA, 膯WICZENIE 1, 2.10.2012
Podstawowe wskazniki ilo艣ciowe stosowane do pomiaru stanu zdrowotnego jamy ustnej
佛 PUWZ (sta艂e), puwz (mleczne)- liczba z臋b贸w sta艂ych/ mlecznych dotkni臋tych pr贸chnic膮,
wype艂nionych i usuni臋tych z powodu pr贸chnicy
佛 PUWP, puwp- liczba powierzchni z臋b贸w dotkni臋tych pr贸chnic膮 i jej skutkami
佛 W/ P+W- wskaznik intensywno艣ci leczenia
佛 P/pw- wskaznik pr贸chnicy wt贸rnej
佛 PI- wskaznik przyz臋bia
佛 CI- wskaznik kamienia naz臋bnego (calculus index)
佛 CPITN- zagregowany wskaznik potrzeb leczniczych przyz臋bia
佛 DAI- wskaznik estetyczny
佛 SIC- istotny wskaznik pr贸chnicy- wskaznik znacz膮cej pr贸chnicy- okre艣la 艣redni膮 warto艣膰
PUWZ/puwz dla 1/3 os贸b z najwi臋ksz膮 intensywno艣ci膮 pr贸chnicy spo艣r贸d ca艂ej grupy obj臋tej
badaniem.
Wskaznik leczenia pr贸chnicy ( ) w makroregionie Warszawskim
佛 du偶e miasta- 0,37
佛 ma艂e miasta- 0,27
佛 wsie- 0,12
佛 w krajach rozwini臋tych warto艣膰 wskaznika leczenia ~0,80
佛 I Grupa- 6 lat
佛 II Grupa- 12 lat
佛 III Grupa- 18 lat
佛 IV Grupa- 35-44 lata
佛 V Grupa- 65- 74 lata
Warto艣ci wskaznik贸w puwz, PUWZ w populacji 6-latk贸w, 1997-2008
1997 2003 2005 2008 2010
P U W P U W P U W P U W
0,2 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0
PUW 0,2 PUW 0,2 PUW 0,1 PUW 1,0
puw 5,3 puw 5,4 puw 5,4 puw 5,0
Dzieci wolne od pr贸chnicy w %
17,0 12,2 13,0 14,6 14,4
Zapadalno艣膰 na pr贸chnic臋 od 20 lat w populacji dzieci 6- letnich jest alarmuj膮co du偶a.
Warto艣膰 wskaznik贸w PUWZ w populacji 12- letnich dzieci
1999 2003
P U W P U W
2,3 0,1 1,6 2,0 0,1 1,8
PUW 4,0 PUW 3,9
Kraje wysoko rozwini臋te (Holandia, Finlandia) maj膮 nisk膮 艣redni膮.
Pr贸chnica TYLKO! w u艂amkowym procencie jest warunkowana genetycznie!
Skuteczno艣膰- miara stopnia osi膮gni臋cia celu (stopie艅 osi膮galno艣ci celu zdrowotnego)
Cele zdrowotne WHO- 2000 rok
1. 50 % 6- letnich dzieci wolnych od pr贸chnicy
2. Warto艣膰 wskaznika PUW nie wi臋ksza ni偶 3 w grupie 12- letnich uczni贸w
3. 85 % 18-latk贸w winno posiada膰 w艂asne pe艂ne uz臋bienie
4. Redukcja o 50 % bezz臋bia w grupie 35- 44 lat
5. Redukcja o 25% bezz臋bia w grupie 65- 74 lata (kontakt zwarciowy z臋b贸w)
6. Wdro偶enie og贸lnokrajowego epidemiologicznego monitoringu stanu zdrowia pacjent贸w
Poj臋cia podstawowe:
1. Epidemiologia- nauka badaj膮ca wp艂yw czynnik贸w 艣rodowiskowych oraz warunk贸w
wyst臋powania epidemii spowodowanych chorobami w okre艣lonej populacji, wp艂ywaj膮cych na
stan jej zdrowia. Mo偶e dotyczy膰 chor贸b ludzi, zwierz膮t i ro艣lin.
2. Zapadalno艣膰 (zachorowalno艣膰)- liczba nowo zarejestrowanych przypadk贸w konkretnej
choroby w przedziale czasu (roku) na 100 tys. os贸b badanej populacji.
3. Chorobowo艣膰- liczba chorych w danej chwili na konkretn膮 chorob臋 w okre艣lonej grupie
mieszka艅c贸w (np. na 100 tys. mieszka艅c贸w). Wsp贸艂czynnik ten obejmuje zar贸wno osoby
choruj膮ce ju偶 wcze艣niej, jak i nowo stwierdzone przypadki.
4. 艢miertelno艣膰- liczba nale偶膮cych do okre艣lonej populacji, kt贸re gin膮 w okre艣lonej jednostce
czasu z r贸偶nych powod贸w, wyra偶ona najcz臋艣ciej jako zmiana wzgl臋dna liczebno艣ci
populacji (wskaznik 艣miertelno艣ci); jest jednym z czynnik贸w decyduj膮cych o dynamice
liczebno艣ci populacji.
5. Umieralno艣膰- w demografii liczba zgon贸w w stosunku do liczby mieszka艅c贸w, np. wskaznik
umieralno艣ci niemowl膮t jest to liczba zgon贸w niemowl膮t w stosunku do 1000 偶ywo
urodzonych.
6. 艢rednia d艂ugo艣膰 偶ycia
7. Szczepienia profilaktyczne
8. Antygen, przeciwcia艂o, seropozytywno艣膰
9. Choroba zakazna- grupa chor贸b ro艣lin i zwierz膮t (w tym ludzi), b臋d膮cych nast臋pstwem
zaka偶enia ustroju czynnikiem zakaznym i z艂amania si艂 odporno艣ciowych organizmu (lub w
odwrotnej kolejno艣ci) lub obecno艣ci w organizmie bioaktywnych toksyn (jad贸w)
drobnoustroj贸w.
10. Choroba cywilizacyjna- globalnie szerz膮ce si臋, powszechnie znane choroby, spowodowane
rozwojem cywilizacji. Cz臋stotliwo艣膰 ich wyst臋powania zale偶y od stopnia rozwoju
cywilizacyjnego spo艂ecze艅stwa
11. Zaka偶enie (kropelkowe, pokarmowe, kontaktowe, mieszane, bezobjawowe, poronne)
12. Zjadliwo艣膰 patogen贸w
13. Nosiciel, ognisko epidemiczne, okres wyl臋gania
14. Wywiad epidemiologiczny
15. Dezynfekcja- (po polsku dos艂ownie oznacza odka偶anie) post臋powanie maj膮ce na celu
niszczenie drobnoustroj贸w i ich przetrwalnik贸w. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne
mikroorganizm贸w, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe. Zdezynfekowany materia艂 nie
musi by膰 ja艂owy. Dezynfekcja, w przeciwie艅stwie do antyseptyki dotyczy przedmiot贸w i
powierzchni u偶ytkowych.
16. Dezynsekcja
17. Deratyzacja- zabieg sanitarny maj膮cy na celu wyt臋pienie szczur贸w, myszy i innych gryzoni.
18. Sterylizator- zbudowany z zamkni臋tej komory z termoregulacj膮, wewn膮trz kt贸rej odbywa si臋
cyrkulacja gor膮cego powietrza. Sterylizacja polega na utlenianiu i inaktywacji sk艂adnik贸w
kom贸rek drobnoustroj贸w przez gor膮ce suche powietrze. Skuteczno艣膰 wyja艂awiania w
sterylizatorze powietrznym jest uwarunkowana utrzymaniem odpowiedniej temperatury przez
okre艣lony czas.
19. Autoklaw- hermetycznie zamkni臋ty, ogrzewany zbiornik s艂u偶膮cy do przeprowadzania
proces贸w chemicznych.
20. Epidemia- wyst臋powanie w okre艣lonym czasie i na okre艣lonym terenie przypadk贸w
zachorowa艅 lub innych zjawisk zwi膮zanych ze zdrowiem w liczbie wi臋kszej ni偶 oczekiwana
21. Endemia- nazywa si臋 sta艂e wyst臋powanie zachorowa艅 na okre艣lon膮 chorob臋 (np.chorob臋
zakazn膮) na danym obszarze w liczbie utrzymuj膮cej si臋 przez wiele lat na podobnym poziomie.
22. Pandemia- epidemia choroby zakaznej w r贸偶nych 艣rodowiskach, na du偶ym obszarze - r贸偶nych
kontynentach w tym samym czasie.
23. Badania prospektywne i retrospektywne
24. Czu艂o艣膰 i swoisto艣膰 testu skriningowego
25. Zapadalno艣膰 i chorobowo艣膰 w Polsce na HIV/ AIDS, Gruzlic臋, HBV, HCV
Spadek po 1950:
1. Szczotkowanie z臋b贸w
2. Flossing
3. P艂ukanie jamy ustnej
4. Fluor do past i p艂ukanek
5. S艂odkie soboty i niedziele- ograniczenie s艂odko艣ci
6. Regularne kontrole u dentysty
7. Dieta
Wyrzynanie si臋 z臋b贸w mlecznych dentes decidui
1. siekacze przy艣rodkowe 6-,9 miesi膮c 偶ycia
2. siekacze boczne- 8-11 miesi膮c 偶ycia
3. trzonowce przednie- 12- 16 miesi膮c 偶ycia
4. k艂y- 16-20 miesi膮c 偶ycia
5. trzonowce tylne- 20-30 miesi膮c 偶ycia
Wyrzynanie si臋 z臋b贸w sta艂ych dentes permanentes
1. trzonowce I- 6-7 rok 偶ycia
2. siekacze przy艣rodkowe- 7-8 rok 偶ycia
3. siekacze boczne- 8-9 rok 偶ycia
4. przedtrzonowce I- 10-11 rok 偶ycia
5. k艂y- 11- 12 rok 偶ycia
6. przedtrzonowce II- 11-12 rok 偶ycia
7. trzonowce II 12- 13 rok 偶ycia
ROLA FLUORU
Fluoroapatyty sa s艂abiej rozpuszczalne, ni偶 hydroksyapatyty stanowi膮ce mineralna cz臋艣膰 z臋ba
Proces krystalizacji apatytu i wbudowywaniem fluoru w miejsce grupy hydroksylowej oraz
wytwarzaniem fluorowanego apatytu zwany jest dojrzewaniem posterupcyjnym
Fluorki ingeruj膮 w procesy demineralizacyjno- remineralizacyjne przesuwaj膮c r贸wnowag臋 w kierunku
mniej kariogennych warunk贸w
Przyczyniaj膮 sie w ten spos贸b do:
仞 zapobiegania powstawaniu pr贸chnicy
仞 naprawy pocz膮tkowych zmian pr贸chnicowych
仞 hamowania post臋pu procesu pr贸chnicowego
W warunkach sprzyjaj膮cych pr贸chnicy ( niskie pH 艣liny ) zwi臋ksza sie aktywno艣膰 jonu fluorkowego
Fluor wp艂ywa hamuj膮co na:
痧 tworzenie p艂ytki bakteryjnej
痧 transport glukozy przez b艂ony kom贸rkowe bakterii kwasotw贸rczych
痧 ATP-aze b艂ony bakteryjnej przenosz膮ca protony
1. Minera艂y z臋ba s膮 mniej rozpuszczalne poprzez tworzenie podczas rozwoju fluoroapatyt贸w
2. Fluor w 艣linie i p艂ytce u艂atwia remineralizacje powierzchni z臋ba po erupcji z臋ba
3. Fluor w p艂ytce wchodzi do kom贸rek bakteryjnych, szczeg贸lnie w niskim pH i blokuje enolaze,
redukuj膮c w ten spos贸b produkcje p艂ytki naz臋bnej.
NEGATYWNY WPAYW FLUORU
痧 Hamuje aktywno艣膰 enzym贸w wa偶nych dla proces贸w beztlenowej glikolizy szczeg贸lnie enolazy
痧 Fluor w przewlek艂ym zatruciu mo偶e upo艣ledza膰 funkcje metaboliczne kom贸rek i tkanek
痧 Wp艂ywa on na aktywno艣膰 oko艂o 72 enzym贸w, g艂贸wnie oksydoreduktaz, transferaz i hydrolaz,
zaburza cykl Krebsa, wytwarzanie ATP, hamuje syntez臋 bia艂ek i DNA
痧 Powinowactwo F do jonu wapniowego wp艂ywa na gospodark臋 wodno-elektrolitowa
痧 Ogranicza utlenianie glukozy oraz rozpad glikogenu w kom贸rce
痧 Akumulacja fluoru, g艂贸wnie w tkankach zmineralizowanych, prowadzi do fluorozy z臋b贸w i
szkieletu
痧 Nadmierna ekspozycja na zwi膮zki fluoru hamuje prawid艂owy rozw贸j zawi膮zk贸w z臋bowych
powoduj膮c hypomineralizacje i fluoroz臋 szkliwa
痧 Pod wp艂ywem jon贸w fluoru mog膮 by膰 hamowane aktywno艣ci enzym贸w lizosomalnych w
ameloblastach
痧 Nast臋puje prawdopodobnie uszkodzenie ameloblast贸w, tworz膮 si臋 nieregularne skupiska
kryszta艂贸w apatytu oraz os艂abione jest wi膮zanie sie cz臋艣ci mineralnej i organicznej szkliwa
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
HIGIENA, 膯WICZENIE 2, 9 10 2012RADIOLOGIA, 膯WICZENIE 2, 8 10 2012 RTGHIGIENA, 膯WICZENIE 6, 6 11 2012HIGIENA, 膯WICZENIE 5, 30 10 2012HIGIENA, 膯WICZENIE 4, 23 10 2012HIGIENA, 膯WICZENIE 3, 16 10 2012膯wiczenia I 07 10 2012RADIOLOGIA, 膯WICZENIE 5, 29 10 2012 USGRADIOLOGIA, 膯WICZENIE 10, 3 12 2012 SS呕2012 Skrypt cwiczenia 10 2012id 720STOMATOLOGIA DZIECI臉CA, 膯WICZENIE 9, 10 05 2013膯wiczenie 10 W艂asno艣ci dynamiczne 2015RADIOLOGIA, 膯WICZENIE 6, 5 11 2012 MNwi臋cej podobnych podstron