EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 CZŚĆ MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZA MATEMATYKA ROZWIZANIA ZADAC I SCHEMATY PUNKTOWANIA GM-M1-132 KWIECIEC 2013 Liczba punktów za zadania zamknięte i otwarte: 29 Zadania zamknięte Numer Poprawna Zasady przyznawania punktów zadania odpowiedz 1. C poprawna odpowiedz 1 p. 2. D błędna odpowiedz lub brak odpowiedzi 0 p. 3. A 4. PF 5. A 6. D 7. PP 8. A 9. A 10. FF 11. PP 12. B 13. C 14. PP 15. A 16. D 17. C 18. B 19. PP 20. D Strona 2 z 9 Zadania otwarte UWAGA Za każde inne niż przedstawione poprawne rozwiązanie przyznajemy maksymalną liczbę punktów. Jeśli na jakimkolwiek etapie rozwiązania zadania popełniono jeden lub więcej błędów rachunkowych, ale zastosowane metody były poprawne, to obniżamy ocenę rozwiązania o 1 punkt. Zadanie 21. (0 3) Przykładowe sposoby rozwiązania I sposób x liczba dziewcząt 0,8x liczba chłopców Sytuację przedstawioną w zadaniu opisuje równanie x = 0,8x + 3 0,2x = 3 x = 15 Odpowiedz. W klasie jest 15 dziewcząt. II sposób x liczba dziewcząt y liczba chłopców Warunki zadania opisuje układ równań y 0,8x x y 3 y 0,8x x 0,8x 3 y 0,8x 0,2x 3 y 0,8x x 15 y 12 x 15 Odpowiedz. W klasie jest 15 dziewcząt. III sposób Z treści zadania wynika, że liczba dziewcząt jest o 3 większa od liczby chłopców i jednocześnie liczba chłopców jest o 20% mniejsza niż liczba dziewcząt, czyli 20% liczby dziewcząt (x) jest równe 3. 20% 3 lub 0,2x = 3 40% 6 x = 15 100% 15 Liczba dziewcząt jest równa 15. Strona 3 z 9 IV sposób (prób i błędów) Liczba chłopców stanowi 80% liczby dziewcząt, zatem stosunek liczby chłopców do liczby 8 12 16 20 24 28 dziewcząt jest równy = = = = = = & 10 15 20 25 30 35 8 Spośród wszystkich liczb naturalnych, których stosunek jest równy , tylko dla liczb 12 i 15 10 różnica jest równa 3. Odpowiedz. W klasie jest 15 dziewcząt. lub x liczba dziewcząt y liczba chłopców y = 0,8x x > y x = 20, to y = 0,8 " 20 = 16; 16 + 3 = 19 `" 20 x = 19, to y = 0,8 " 19 = 15,2 nie spełnia warunków zadania x = 18, to y = 0,8 " 18 = 14,4 nie spełnia warunków zadania x = 17, to y = 0,8 " 17 = 13,6 nie spełnia warunków zadania x = 16, to y = 0,8 " 16 = 12,8 nie spełnia warunków zadania x = 15, to y = 0,8 " 15 = 12; 12 + 3 = 15 zgadza się Aby y było liczbą naturalną, x musi być liczbą podzielną przez 5. x = 10, to y = 0,8 " 10 = 8, ale 8 + 3 = 11 > 10 x = 5, to y = 0,8 " 5 = 4, ale 4 + 3 = 7 > 5 x = 20, to y = 0,8 " 20 = 16, ale 16 + 3 = 19 < 20 x = 25, to y = 0,8 " 25 = 20, ale 20 + 3 = 23< 25 x = 30, to y = 0,8 " 30 = 24, ale 24 + 3 = 27 < 30 Dla x < 15 różnica między x i y jest za mała (mniejsza niż 3), a dla x > 15 różnica ta jest za duża (większa od 3). Zatem liczba dziewcząt x = 15 jest jedynym możliwym rozwiązaniem. Poziom wykonania P6 3 punkty pełne rozwiązanie obliczenie liczby dziewcząt w klasie (15 dziewcząt), otrzymane w wyniku rozwiązania równania lub układu równań lub rozumowania lub podanie odpowiedzi 15 dziewcząt, uzyskanej metodą prób i błędów (sprawdzenie obu warunków zadania) Strona 4 z 9 P5 2 punkty zasadnicze trudności zadania zostały pokonane bezbłędnie, ale dalsza część rozwiązania zawiera usterki (błędy rachunkowe, niedokonanie wyboru właściwych rozwiązań itp.) poprawne ułożenie równania lub układu równań (I i II sposób) lub zauważenie, że liczba 3 jest równa 20% liczby dziewcząt (III sposób) P2 1 punkt dokonano istotnego postępu, ale zasadnicze trudności zadania nie zostały pokonane wyrażenie liczby chłopców w zależności od liczby dziewcząt (I sposób) lub ułożenie układu równań, w którym tylko jedno równanie jest poprawne (II sposób) lub sprawdzenie warunków zadania dla kilku liczb (IV sposób), ale bez znalezienia poprawnej odpowiedzi P0 0 punktów rozwiązanie niestanowiące postępu rozwiązanie błędne lub brak rozwiązania Zadanie 22. (0 2) Przykładowe sposoby rozwiązania I sposób D C E F A B Zauważmy, że: PABCD PABED PCED PAFD PABED PBEF Aby wykazać równość pól trapezu ABCD i trójkąta AFD wystarczy wykazać, że trójkąty BEF i CED są przystające. CE EB z warunków zadania CED FEB |"" = |"" jako kąty wierzchołkowe |"" EBF = |"" ECD jako kąty naprzemianległe, gdyż (AF||DC) Stąd trójkąty BEF i CED są przystające (na podstawie cechy przystawania trójkątów kbk) czyli mają równe pola. Strona 5 z 9 II sposób C D (AB + CD)h PABCD = E 2 h 1 PAFD = AF h 2 A F B Trapez ABCD i trójkąt AFD mają taką samą wysokość, więc aby wykazać równość ich pól wystarczy uzasadnić, że suma dlugości podstaw trapezu jest równa długości podstawy trójkąta. Trójkąt CED i trókąt BEF mają kąty parami równe: = jako kąty wierzchołkowe, = jako kąty naprzemianległe, = jako kąty naprzemianległe. Z treści zadania wiadomo także, że boki CE i BE tych trójkątów są równe i są to boki odpowiednie. Stąd wynika, że trójkąty CED i BEF są przystające, a więc boki CD i BF tych trójkątów też są równe. Skoro CD = BF, to AB + CD = AB + BF = AF Poziom wykonania P6 2 punkty pełne rozwiązanie wykazanie równości pól trapezu i trójkąta wraz z uzasadnieniem przystawania trójkątów CED i BEF P3 1 punkt zasadnicze trudności zadania zostały pokonane, ale w trakcie ich pokonywania popełniono błędy uzasadnienie, że trójkąty CED i BEF są przystające lub wykazanie równości pól trapezu i trójkąta bez uzasadnienia przystawania trójkątów CED i BEF P0 0 punktów rozwiązanie niestanowiące postępu rozwiązanie błędne lub brak rozwiązania Strona 6 z 9 Zadanie 23. (0 4) Przykładowe sposoby rozwiązania I sposób Pb = 80 cm2 Pc = 144 cm2 b a długość krawędzi podstawy ostrosłupa h1 b długość krawędzi bocznej ostrosłupa h1 wysokość ściany bocznej ostrosłupa Pp pole podstawy ostrosłupa a Pp = 144 80 Pp = 64 (cm2) Ponieważ Pp = a2, to a = 8 cm Powierzchnię boczną tworzą 4 trójkąty równoramienne. P1 pole jednego trójkąta Pb = 4 " P1 b 80 h1 P1 = = 20 (cm2) 4 Pole trójkąta " a 2P1 1 P1 = a " h1, stąd h1 = 2 a 2 20 h1 = = 5 (cm) 8 Długość krawędzi bocznej ostrosłupa jest równa 1 b2 = ( a)2 + h12 2 b2 = 42 + 52 b2 = 16 + 25 b2 = 41 b = 41 (cm) Odpowiedz. Długość krawędzi podstawy ostrosłupa jest równa 8 cm a długość krawędzi bocznej 41 cm. II sposób a długość krawędzi podstawy ostrosłupa H wysokość ostrosłupa S h1 wysokość ściany bocznej ostrosłupa Pp pole podstawy ostrosłupa H h1 Pp = 144 80 D C Pp = 64 (cm2) " P O a A B Ponieważ Pp = a2, to a = 8 cm Strona 7 z 9 Powierzchnię boczną tworzą 4 trójkąty równoramienne. Pb = 4 " P1 , gdzie P1 pole jednego trójkąta 1 1 P1 = a " h1, czyli Pb = 4 " " a " h1 2 2 Pb h1 = 2a 80 h1 = = 5 (cm) 16 Z trójkąta SOP obliczamy wysokość H ostrosłupa (SP = 5 cm, OP = 4 cm) H2 + OP2 = SP2 H2 = 52 42 H2 = 25 16 H2 = 9 H = 3 (cm) Z trójkąta SOC obliczamy długość krawędzi bocznej ostrosłupa. SC2 = SO2 + OC2, gdzie OC połowa długości przekątnej d podstawy ostrosłupa d = a 2 S 1 1 OC = a 2 = " 8 " 2 2 2 H SC2 = 32 + ( 4 2 )2 SC2 = 9 + 32 " 1 O C SC = 41 (cm) d 2 Odpowiedz. Długość krawędzi podstawy ostrosłupa jest równa 8 cm a długość krawędzi bocznej 41 cm. Poziom wykonania P6 4 punkty pełne rozwiązanie obliczenie długości krawędzi podstawy (8 cm) i długości krawędzi bocznej ( 41 cm) ostrosłupa P5 3 punkty zasadnicze trudności zadania zostały pokonane bezbłędnie, ale dalsza część rozwiązania zawiera usterki (błędy rachunkowe, niedokonanie wyboru właściwych rozwiązań itp.) poprawny sposób obliczenia długości krawędzi bocznej (zastosowanie tw. Pitagorasa) P3,4 2 punkty zasadnicze trudności zadania zostały pokonane bezbłędnie, ale rozwiązanie nie zostało dokończone lub dalsza część rozwiązania zawiera poważne błędy merytoryczne obliczenie wysokości ściany bocznej ostrosłupa (5 cm) lub Strona 8 z 9 obliczenie długości krawędzi bocznej ostrosłupa wynikające z błędnego zastosowania pola powierzchni całkowitej lub pola powierzchni bocznej lub pola ściany bocznej do 8 h 1 wyznaczenia wysokości ściany bocznej (np. 144 = 4 " " 8 " h lub 80 = ) 2 2 P1 1 punkt dokonano niewielkiego, ale koniecznego postępu na drodze do całkowitego rozwiązania obliczenie długości krawędzi podstawy ostrosłupa (8 cm) lub obliczenie pola jednej ściany bocznej ostrosłupa (20 cm2) P0 0 punktów rozwiązanie niestanowiące postępu rozwiązanie błędne lub brak rozwiązania Strona 9 z 9