Zespół rzekomoopuszkowy Uszkodzenie lub czasowe dysfunkcje dróg korowo-jądrowych w obu półkulach mózgu prowadzą do pojawienia się zespołu rzekomoopuszkowego
Objawy kliniczne:
• zaburzenia połykania (krztuszenie się, zaleganie śliny),
• mowa dyzartryczna z charakterystycznym przydźwiękiem nosowym.
• labilność afektu (przymusowy płacz lub śmiech),
• wygórowanie odruchu żuchwowego, pojawienie się objawu pyszczkowego i innych objawów deliberacyjnych (odruchy dłoniowo-bródkowy, rogówkowo-bródkowy).
Zespól opuszkowy. Zespół ten wiąże się z uszkodzeniem jąder ruchowych nerwów czaszkowych dolnej części pnia mózgu. Wykazuje wszystkie cechy niedowładu wiotkiego.
Objawy kliniczne:
• zaburzenia połykania (krztuszenie się, zaleganie śliny),
• mowa dyzartryczna, niewyraźna, nosowa, która w skrajnych przypadkach może przejść w afonię (bezgłos),
• twarz maskowata, amimiczna, z zanikami mięśni twarzy,
• opadanie żuchwy,
• zanik mięśni języka.
• zniesienie odruchu żuchwowego.
Zespól robaka móżdżku.
• chwianie się w pozycji stojącej przy oczach otwartych i zamkniętych (objaw Romberga),
• chód na szerokiej postawie, tzw. chód marynarski,
• asynergia tulowia, polegająca na nienadążaniu górnej części tułowia za dolną w trakcie lokomocji.
• chwianie się w pozycji siedzącej bez podparcia.
Uszkodzenie robaka móżdżku nie wywołuje zaburzeń mowy, drżenia zamiarowego, hipotonii mięśniowej.
Zespól półkul móżdżku.
• oczopląs poziomy, grubofalisty przy spojrzeniu w stronę uszkodzonej półkuli móżdżku,
• ataksja kończyn z dysmetrią,
• drżenie zamiarowe uwidaczniające się pod koniec ruchu celowego, np. próba palec
• adiadochokineza zauważalna przy ruchach naprzemiennych.
• mowa skandowana, zamazana (dyzartria móżdżkowa),
• dodatnia próba mijania — przy wyciągniętych do przodu kończynach górnych jedna zbacza w kierunku uszkodzonej półkuli móżdżku.
• podczas chodzenia w miejscu przy oczach zamkniętych następuje zbaczanie toru chodu w stronę uszkodzonej półkuli móżdżku lub uszkodzonego błędnika — dodatnia próba Unterbergera (tzw. chód kompasowy).
• obniżenie napięcia mięśniowego.
Zespół spastyczny(synonimy: zespół piramidowy,
uszkodzenie neuronu ruchowego ośrodkowego):
— niedowład lub porażenie globalne
— wygórowanie odruchów ścięgnistych i okostnowych z objawem Jacobsona, - rzepko- i stopotrząsem
— wzmożenie napięcia mięśniowego o typie scyzorykowatym
— zniesienie lub osłabienie odruchów skórnych (brzusznych, nosidłowych i podeszwowych)
— pojawienie się objawów patologicznych — Babińskiego, Rossolimo
Zespół wiotki (synonimy: zespół obwodowy, zespół
uszkodzenia neuronu ruchowego obwodowego)
— niedowład lub porażenie ograniczone
— osłabienie lub zniesienie odruchów ścięgnistych i okostnowych
— zaniki mięśniowe z elektrycznym odczynem zwyrodnienia
— obniżenie napięcia mięśniowego
Zespół wzmożenia ciśnienia
śródczaszkowego
— spowolnienie psychoruchowe
— bóle głowy
— chlustające wymioty (najczęściej ranne, na czczo, niezależnie od spożywanych pokarmów)
— zwolnienie lub przyspieszenie tętna (brady- lub tachykardia)
— napady padaczkowe
— zaburzenia oddechowe
— tarcza zastoinowa na dnie oczu
Faza wstrząsowa.
• porażenie kończyn,
• zniesienie napięcia mięśniowego,
• brak odruchów, zarówno fizjologicznych (okostnowych, ścięgnistych i skór nych), jak i objawów patologicznych (Babińskiego, obronnych),
• zatrzymanie moczu (jako wyraz ustania działania ośrodków rdzeniowych pęcherza), „ -
• zniesienie wszystkich rodzajów czucia o typie sznurowym.
Faza narastania objawów spastycznych
• utrzymujące się porażenie kończyn, kt6re wskutek podjęcia czynności przez komórki ruchowe rogów przednich zmienia swój charakter z wiotkiego na spastyczny,
• wygórowane odruchy ścięgniste i okostnowe oraz objawy patologiczne (Babińskiego, odruchy obronne, rzepko- i stopotrząs),
• automatyczne oddawanie moczu i stolca, ośrodki rdzeniowe reagują na wypełnienie pęcherza doprowadzające do skurczu mięśni pęcherza, który nie jest jednak w pełni skuteczny, co powoduje zaleganie moczu w pęcherzu i ułatwia powstawanie infekcji
Zespół połowiczego przerwania rdzenia (zespół Browna-Sequarda)
— niedowład kurczowy po stronie uszkodzenia
— zaburzenia sznurowe czucia głębokiego po stronie niedowładu
— zaburzenia czucia bólu i temperatury po stronie przeciwnej
— korzeniowy pas przeczulicy po stronie uszkodzenia —
Zespół wewnątrzrdzeniowy
(lokalizacja szyjna):
— czucie rozszczepienne (segmentowe)zaburzenia bólu i temperatury przy zachowaniu czucia głębokiego
— niedowład wiotko-spastyczny kończyn górnych
— niedowład spastyczny kończyn dolnych
ZESPÓŁ STOŻKA RDZENIOWEGO
Objawy kliniczne:
• zaburzenia zwieraczy (nietrzymanie lub zatrzymanie moczu i stolca),
• brak wzwodu,
• brak odruchu ze zwieracza odbytu,
• zaburzenia rozszczepienne czucia o charakterze „spodenek” (S 3 — S 5).
W zespole tym nie stwierdza się porażenia ani niedowładu kończyn dolnych (ryc. 24).
ZESPÓŁ OGONA KOŃSKIEGO
Objawy kliniczne:
• asymetryczny niedowład wiotki kończyn dolnych, silniej wyrażony w częś ciach odsiebnych — typowe są „opadające stopy” z chodem kogucim lub brodzącym;
• asymetryczne zaburzenia czucia o typie korzeniowym, którym w ostrym okresie procesu chorobowego towarzyszy rwący ból, promieniujący wzdłuż toru korzeniowego;
• zaburzenia zwieraczy pęcherza moczowego, w postaci trudności lub niemo żności oddania moczu (przerwanie łuku odruchowego: ośrodki rdzeniowe
— pęcherz moczowy);
• objawy rozciągowe (Las Fajersztajna-Krzemickiego).
Zespól kąta mostowo-móżdżkowego:
— niedowład lub porażenie nerwu twarzowego typu obwodowego
— zawroty głowy o typie wirowania oraz zaburzenia równowagi (objawy podrażnień nerwu przedsionkowego)
— szumy, gwizdy, osłabienie ostrości słuchu (Objawy podrażnienia ze strony
nerwu słuchowego)
— podwójne widzenie (zajęcie nerwu odwodzącego)
— zaburzenia czucia na twarzy
— objawy zespołu móżdżkowego
— objawy pniowe