ROZWÓJ UKŁADU NERWOWEGO:

- powstaje z ektodermy  rynienka  3 pęcherzyki pierwotne odpowiadające późniejszemu: przodomózgowie (łac. Prosencephalon), tyłomózgowie (rhombencephalon), śródmózgowie (mesencephalon)

- potem dochodzą: międzymózgowie (diencephalon), kresomózgowie (telencephalon), rdzeniomózgowie (myelencephalon)

- kończy się przyrost powierzchni pęcherzyków (ilościowy) - rozpoczyna się ich rozwój (jakościowy)

Układ nerwowy należy do układów scalających

Wszystkie wymienione struktury leżą w jamie czaszki, natomiast rdzeń kręgowy znajduje się w kanale kręgowym (canalis vertebralis).

w życiu płodowym neuroblasty przekształcają się w komórki nerwowe

a ze spongiocytów komórki glejowe ośrodkowego układu nerwowego oraz komórki osłonkowe obwodowych włókien nerwowych - pełnią rolę ochronną i odżywczą

zmienna liczba , wypustki protoplazmatyczne

mielinowa

inaczej akson

komórki nie posiadające dendrytów - jednobiegunowe

komórki posiadające jeden - dwubiegunowe

komórki posiadające wiele dendrytów - wielobiegunowe

receptory - elementy zdolne do odbierania bodźców

synapsy - miejsce w którym stykają się komórki nerwowe. Dochodzi tu do przekazania impulsu.

Impuls - zespół zmian fizykochemicznych,

efektory - narządy wykonawcze, zbudowane z mięśni poprzecznie prążkowanych, gładkich, mięśnia sercowego, gruczoły

MÓZGOWIE

mózgowie - encephalon

3 pierwotne ektodermalne pęcherzyki zarodkowe

podział ontogenetyczny

W trakcie dalszego rozwoju przez podział 1 i 3 powstaje 5 pęcherzyków wtórnych

podział anatomiczny

Głowne skupisko istoty białej, włókien spoidłowych : ciało modzelowate, kora otaczająca bruzdę ostrogową- ośrodek wzroku

Kora zakrętu przedśrodkowego- kora ruchowa pierwotna

Kora ruchowa wtórna - ruchy automatyczne, niezależne od nas, mimowolne

Kora czuciowa- zakręt zaśrodkowy

Zakręt przedśrodkowy- pokrywa go pierwotna kora ruchowa, zawiaduje ruchami.

Układ limbiczny- skład zakręt obręczy: pole przedspidłowe nawleczka szara, zakręt przyhipokampowy, tasiemeczkowaty.

Kora oczodołowa: czołowa, jądro przyśrodkowe grzbietowe, wzgórza, jądro przednie wzgórza

Splot naczyniówkowy - - odpwoiedzialny za powstawanie płynu mózgowo-rdzeniowego

Torebka wewnętrzna: ograniczona: od przodu - jądro ogoniaste, boznie: j, soczewkowate, środkowo- wzgórze

Przedmórze a kora wyspy - torebka ostatnia

Skorupa a przedmurze - torebka zew.

Włókna promienistości wzgórza

w trakcie przedłużania kanału środkowego cewy nerwowej powstają przestrzenie przekształcają ce się w układ komór

są one wypełnione płynem mózgowo-rdzeniowym. W śródmózgowiu przewód łączący komorę III i IV. Powierzchnia układu komorowego pokryta jest ependymą

skupienia ciał komórek nerwowych w układzie nerwowym - istota szara

skupienia włókien nerwowych w układzie nerwowym - istota biała

istota szara pokrywająca części ośrodkowego układu nerwowego - kora

Kora (cortex)

1. Kora jednorodna - sześć warstw

Kora nowa (neocortex; 90%)- sześć warstw

2. Kora niejednorodne - trzy warstwy

Kora stara (archicortex) - hipokamp i zakręt zębaty

Kora dawna (peleocortex) - kora węchowa

Warstwy kory nowej

kora węchowa

kresomózgowie

3 zakończenia - bieguny

płaty

bruzdy pierwotne:

-boczna i (dół boczny mózgu): oddziela płat skroniowy od płata czołowego i ciemieniowy od skroniowym

- środkowa: oddziela płat czołowy od ciemieniowego

- bruzda ciemieniowo - potyliczna: na przedniobocznej części mózgu

*w płacie czołowym:

- bruzda przyśrodkowa

- bruzda środkowa

Pomiędzy nimi znajduje się zakręt przedśrodkowy: pokrywa go kora ruchowa pierwotna (odp. za ruchy zależne od woli)

- dwie bruzdy czołowe: rozdzielają zakręty czołowe: dolny, górny, środkowy

*w płacie ciemieniowym:

- bruzda zarodkowa: oddziela zakręt zarodkowy; tu kończą się włókna czucia powierzchownego i głębokiego

*w płacie skroniowym:

- bruzda skroniowa górna i dolna: oddziela zakręt czołowy górny i dolny

- zakręty skroniowe poprzeczne: odpowiedzialne za słuch

*w płacie potylicznym:

- bruzda potyliczno - ciemieniowa: na powierzchni przyśrodkowej zakrętu

- potyliczna poprzeczna z wcięciem prezdpotylicznym

- bruzda ostrogowa: kora otaczająca tę bruzdę to kora wzrokowa (uszkodzenie tego obszaru  ślepota korowa)

- między płatem potylicznym a skroniowym na powierzchni dolnej półkuli - wcięciem przedpotylicznym

- między płatem potylicznym i ciemieniowym a limbicznym - bruzda przywęchowa średnia, obręczy, podciemieniowa, ostrogowa i węchowa

Struktury widoczne na powierzchni dolnej mózgowia: (w obrębie: płata czołowego, skroniowego, potylicznego):

- zakręt skroniowy dolny

- dwa zakręty potyliczno skroniowe

- zakręt przyhipokampowy

- zakręt oczodołowy

- zakręt prosty

Między oczodołowym a prostym jest bruzda węchowa, pokryta przez część węchomózgowia (jego skład: opuszka węchowa, pasmo węchowe, trójkąty węchowe)

Struktury widoczne na zewnętrznej powierzchni mózgowia: WYSPA (!):

- podstawa wyspy łączy się ze strukturami głębokimi mózgowia.

- powierzchnia zewnętrzna: pokryta zakrętami: długimi i krótkimi wyspy oraz bruzdami.

- wyspa leży na powierzchni górno -bocznej nie widoczna, przykryta płatami czołowym ciemieniowym potylicznym tworząc wieczka czołowe ciemieniowe potyliczne

każdy płat jest podzielony przez bruzdy na zakręty

węchomózgowie składa się z :

w kresomózgowiu występują sklepienia. Odnogi trzonów obu sklepień zrośniętych ze sobą tworzą spoidło sklepienia sklepienie tworzą włókna nerwowe przebiegające od hipokampa do podwzgórza

w budowie wewnętrznej kresomózgowie wyróżnia się - istotę szarą - korę pokrywającą półkule

- istotę białą czyli włókna nerwowe otaczające skupiska istoty szarej tworzące jądra podkorowe

jądra podkorowe kresomózgowia:

istotę białą tworzą włókna nerwowe

- włókna rzutowe: biegną od góry ciała do dołu i odwrotnie.

- włókna spoidłowe: biegną z prawej do lewej półkuli

- włókna kojarzeniowe: włókna biegnące z prawego płata potylicznego do prawego płata czołowego

komory boczne która posiada

MIĘDZYMÓZGOWIE

Międzymózgowie przykryte jest półkulami mózgu

i torebką wrewnętrzną

Podwzgórze:

-cześć przednia: to co nad skrzyżowaniem wzrokowym

-część środkowa: to co nad guzem popielatym; najważniejsza część

-część tylna: to co nad ciałem suteczkowatym

Dwa jądra:

-j. nadwzrokowe

-j. przywzrokowe

Odpowiedzialne na wydzielanie oksytocyny i wazopresyny; wysyłają swoje aksony do huza, przez lejek, do płata tylnego przysadki  on jest odp. nie za syntezę tych hormonów, ale za wydzielanie do krwi.

*lejek łączy podwzgórze z płatem tylnym przysadki

W obrębie lejka łączą się dwie drogi nerwowe: są odp. za transport oksytocyny i wazopresyny:

- droga nadwzrokowo - przysadkowa

- droga przykomorowo - przysadkowa

*bocznie od podwzgórza biegną włókna torebkowe wewnętrznej do niskowzgórza:

-pole Forela

-pęczek wzgórzowo - sutkowy

-jądo niskowzgórzowe

-warstwa niepewna

-jądra pola Forela (istota biała)

-jądro czerwienne

-istota czarna

-gałka blada

JĄDRA PODKOROWE:

-jądro ogoniaste (głowa, trzon, ogon)

-jądro soczewkowate:

*skorupa

*gałka blada

PRĄŻKOWIE = JĄDRO OGONIASTE + SKORUPA

USZKODZENIA JĄDER PODKOROWYCH:

-akineza: niemożność wykonywania ruchów dowolnych

-bradykineza: patologiczne spowolnienie ruchów

-nieprawidłowe pozycje części ciała przy siadaniu, wstawaniu lub innych raptownych ruchach

b) Objawy dodatnie:

-dyskineza: zaburzenie ruchowe charakteryzujące się stereotypią

-drżenie: dot. pojedynczych grup mięśniowych: mimowolne ruchy rytmiczne, oscylacyjne ruchy

-tiki: powolne, powtarzalne, nierytmiczne, stereotypowe ruchy kilku grup mięśniowych

-atetoza: powolne ruchy mimowolne

-balizm: gwałtowne ruchy kończyn

Choroby: Parkinson, Huntington, Mózgowe porażenie dziecięce - poczytać

Śródmózgowie

Wodociąg mózgu - stanowi część układu komorowego, wąski przewód (2 cm) łączący komorę trzecią i czwartą.

Most (pons)

Rdzeń przedłużony (opuszka rdzenia kręgowego) dół: łączy się z mostem góra: z rdzeniem kręgowym

Móżdżek z tyłu mózgowia wtórnego

Lekko spłaszczony od przodu walec rozciągający się w kanale kręgowym. Od 1 kręgu szyjnego do 2 lędźwiowego.

Drogi nerwowe