662 - ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny.

Arabowie szybko rozpoczęli ekspansję na zachód. Zajęli Północną Afrykę, zajęli Europę, przeszli przez Gibraltar. Rozgromił ich pod Portier Karol Martel, który wypędził ich za Pireneje.

AWICENNA - IBN SINA - 680- 1037

- w systemie Arystotelesa przesunął punkt ciężkości ze świata na Boga i Jego stosunek do świata

- metafizyka pojmowała świat teocentrycznie, ale zupełnie inaczej niż metafizyka chrześcijańska. Awicenna widział w nim najpierw dzieło myśli Bożej, a nie woli

- świat został stworzony z materii a nie ex nihilo

- świat jest wieczny, wprawdzie stworzony, ale odwiecznie

- świat według niego nie został stworzony od razu i nie cały bezpośrednio przez Boga

- Bóg jest jednością i z jedności tylko jedność powstać może; wszelka, więc mnogość w stworzeniu może być jedynie wynikiem dalszych aktów tworzenia. Najpierw powstał jeden najwyższy intelekt, potem dopiero inteligencje niższe, (które zamieszkują i poruszają sfery niebieskie), potem najniższe (intelekt czynny w człowieku), i, wreszcie, rzeczy materialnych.

- przewagę ma ogół, a jednostki pełnią niesamodzielną rolę

- wiedza Boża nie osiąga materialnych jednostek, lecz kończy się na ogółach, a przeto i Opatrzność rządzi tylko losami gatunków; jednostkowymi zdarzeniami o tyle o ile podlegają ogólnym prawom i o ile ich losy wpływają na los gatunków

- rozum jest nieśmiertelny

- tylko rozum bierny uznawał za indywidualną władze człowieka, czynny traktował jako indywidualną zasadę

- rozum czynny nie jest składnikiem duszy, lecz istnieje poza duszami, jest jeden i ten sam dla wszystkich ludzi

- wieczność rozumu biernego wystarcza jednak, aby zapewnić nieśmiertelność indywidualną duszom ludzkim

- do poznania prawdy sam rozum bierny nie jest zdolny: udziela mu jej to nadludzkie źródło, jakim jest rozum czynny

- zmysły i wyobrażenia służą tylko do przygotowania poznania rozumowego

AWERROES - IBN RUSZAD - 1126- 1198

- przejął od Awicenny gradualityczną koncepcje świata - hierarchię bytów pomiędzy Bogiem a człowiekiem

- twierdził, że rozum jest jeden i bezosobowy, posiadają go wszystkie dusze ludzkie, ale we wszystkich duszach ludzkich jest jeden i ten sam. Jest nieśmiertelny, ale jest bezosobowy, i jego nieśmiertelność nie jest nieśmiertelnością dusz jednostkowych. Dusze indywidualne umierają wraz z ciałami, a tylko ludzkość jest nieśmiertelna.

- religia głosi to samo, ale obrazowo i tylko nieliczne umysły sa w stanie pojąć prawdę filozoficzną, dla innych prawda ta jest dostępna tylko w religijnej postaci

- teksty religijne inaczej rozumieją filozofowie a inaczej ludzie prości; toteż teologowie często interpretują je po swojemu. Pogląd ten nazywano NAUKĄ O PODWÓJNEJ PRAWDZIE.

- przy stworzeniu świata odrzuca necesytaryzm - pogląd, w myśl, którego Bóg podlega jakiejś konieczności, przez co ograniczona jest jego wszechmoc. Nie musi stwarzać z konieczności, nie może stwarzać z niczego

- odrzuca utożsamianie Boga i świata - panteizm

- Bóg oddziałuje przyczynowo na każdą rzecz (tak rozumiany Bóg jest częścią wszechświata, zatem dowód Jego istnienia należy do fizyki a nie do metafizyki)